Ayların isimleri nereden geliyor?
Ocak ayına neden ocak, ekim ayına ise neden ekim dediğimizi hiç düşündünüz mü? Peki, yabancı menşeli ay isimleri bize hangi dilden geçmiş, ilk kullanımlarından sonra günümüzde nasıl değişikliklere uğramış, tarihte ise bu ay isimlerinin altında yatan mitolojik bağlantılar neler? İşte ay isimleri hakkında her şey…
Önceki Resimler için Tıklayınız
Ve sonbaharın en güzel ismi eylül… Peki nereden gelir bu eylül? Kelime Türkçeye Arapçadaki aylūl sözcüğünden, Arapçaya ise Süryanicedeki elūl sözcüğünden, Süryaniceye ise Akatçadaki elūlu sözcüğünden geçmiş.
Nişanyan Sözlük'e göre eylül, "hasat festivali, bu festivalin yapıldığı ay" sözcüğü ile eş kökenlidir. Bazı kaynaklarda ise Eylül ayı Akadların 6. ayı olduğu ve "sevinçten haykırmak" anlamına gelirmiş.
Roma'daki ismi ise Latince 7 anlamına gelen "septem" den gelmiş. O zamanlar Mart, yılın ilk ayı olduğu için böyle denilmiş.
Eskiden "Teşrin-i evvel" olarak bilinen ay, değiştirilip Türkçeleştirilmiş. Bu ayda tarlalara ekim yapıldığından dolayı Ekim ismi verilmiş. Bu sözcüğün ve bundan sonraki iki ayın Türkçe isimlerinin dilimize oldukça yenidir. 10 Ocak 1945 tarihli yasayla, eski Türkçede "teşrinievvel" ya da "Birinci Teşrin" olan ayın adı "Ekim" olarak değiştirilmiş.
Kelimenin İngilizce kökeni Octobre, Latince kökeni ise October'dir. Octo- kelime kökünün anlamı ise 8'dir ve Roma takvimine göre bu ay 8. aydır.
1945'ten önce kullanımı teşrin-i sani olan kelime, Süryanicede "son teşrin" olarak kullanılırmış. Bu ay ismi, Türkçeye "bölen, taksim eden" anlamında Arapçada kullanılan "kasım" sözcüğünden geçmiş.
Eskiler ise Anadolu'da Kasım ayından itibaren 180 günlük süreler halinde Ruz-i Kasım ve Ruz-i Hızır diye yılı ikiye ayırırlarmış. Hızır günler 6 Mayıs günü başlar ve Kasım ayına kadar sürermiş.
Türkçe bir kelime olan Aralık, ara sözcüğüne –lık ekinin eklenmesiyle türetilmiş. Eski Türkçede bu ay "Kânunuevvel" iken Cumhuriyet'ten sonra Aralık denmeye başlanmış. Bazı kaynaklar bu ayın kasım ve ocak ayında kaldığı için bu şekilde isimlendirildiğini düşünmüş.
İngilizce ve Fransızca kökeni Decembre, Latincesi December olan bu ay, Roma takviminde 10. ay olarak bilinir. Bu ayın Latince anlamının kelime kökü decem yani sayı olan on anlamındadır.
