Dünyanın tasarlanmış en ilginç paraları

Bilinen en eski banknot, 1380'lerde Çin'in Tang Hanedanı tarafından kullanılmış. Avrupa'nın 17. yüzyılda banknotları kullanmaya başlamasından 300 yıl kadar önce kullanılmaya başlanan bu özel not kâğıtları (Çin'in Kuan notları), bugün dünyanın bilinen en eski banknotları konumunda. 1. Dünya Savaşı'ndan sonra büyük bir finansal krizin içine giren Almanya, 'acil durum parası' olarak resmi olmayan bir para birimi geliştirdi. Böylelikle, değeri oldukça düşen Alman Markı'nın yerine, ağaç ve alüminyum parçalarından oyun kartlarına kadar her şeyin üzerine baskı yaparak, para olarak kullanmaya başladılar. 2007 yılında piyasaya sürülen Moğollar'ın 500 Tugrik'lik madeni paraları üzerinde eski Amerika başkanı John F. Kennedy'nin resminin bulunduğu parada ufak bir düğme vardır ve bu düğmeye basıldığında başkanın 26 Haziran 1963 tarihinde Batı Berlin'de yaptığı konuşmada söylediği ünlü 'Ich bin ein Berliner ( Ben bir Berlinliyim)' sözü duyulur. Para piyasaya sürülür sürülmez koleksiyoncular tarafından toplandı. Naziler tarafından üretilen bu banknot, günümüzde Çek Cumhuriyeti sınırlarında bulunan Theresienstadt Toplama Kampı'nda kullanılmak amacıyla basıldı. Zimbabve'nin II. Kongo Savaşı'na girmesinden hemen sonra ülkedeki hiper enflasyon, Kasım 2008'de zirve yaptı ve enflasyon yüzde 79,6 milyar oldu. Tam da bu sıralarda üzerinde on dört sıfır bulunan 100.000.000.000.000 Zimbabve Doları piyasaya sürüldü. 1997 yılında ise Afrika ülkesi olan Zaire'de diktatör Joseph Mobutu'nun rejiminı yıkan yönetim, yeterince para bulunmadığından eski rejimin 20.000 Zaire'lik banknotlarını Mobutu'nun resmindeki kafa kısmını keserek kullanmaya devam etme kararı almıştı. Gine Hükümeti'nin aldığı kararla, 1980 yılında piyasaya sürülen 500 Sylıs'ın üzerinde, yaptığı yardımlardan dolayı Yugoslavya Devlet Başkanı Tito'nun portresi kullanılmıştır. Her ülke parasında kendi liderinin fotoğrafını kullanırken, tarihte yabancı bir liderin portresi sadece Gine parasında kullanılmıştır. Bu paranın değeri rakamla değil de yazıyla hem de kısaltma olarak yazıldığından Avrupa'daki en bol sıfırlı para olarak Yugoslavya'da 1994 yılında piyasaya sürülen 500.000.000.000 Dinar kabul görmektedir. 1952'te İsrail' in ilk başbakanı David Ben-Gurion, Albert Einstein'a, paralarının üzerinde resminin bulunmasını teklif etti. Einstein teklifi reddetse de İsrail yine de Einstein'ı onurlandırmak istedi ve 1968'de İsrail Merkez Bankası ilk para birimleri olan lirotu oluştururken 5 lirotun üzerinde Einstein'a yer verdi. Bu 5 poundun özelliği, üzerinde Manchester United'ın Kuzey İrlandalı futbolcusu George Best'in resminin ve imzasının bulunması. Futbolcunun Kasım 2005'teki ölümü üzerine 2006 yılında Ulster Bankası tarafından basılan banknotla futbolcu ölümsüzleştirilmek istendi. Papua Yeni Gine'nin kuzeyinde bir okyanus ülkesi olan Palau, 2008 yılında, Aziz Bernadetta'nın Fransa'nın Lourdes kentindeki 150. doğum günü şerefine özel bir hatıra parası bastırdı. Bu paranın en orijinal yönü, üzerindeki özel bölmede Lourdes'ten gelen su bulunması. 2012 yılında, Fiji Cumhuriyeti'nin içinde 'Neuschwanstein' adlı meteorun gerçek parçaları bulunduktan sonra çok yaratıcı bir şekilde 999 adet 10 dolarlık madeni para üretilmiş. Uzaktan bakıldığında şeker kutusunu andıran örnekleri de tabii ki koleksiyonerler tarafından hemen kapılmış. Dünyada birçok ülke, parasına basmak için tarihteki önemli kişileri seçerken, 90'larda Belarus, hayvanları kullanmayı tercih etmiş. Yukarıda bulunan 50 kopek'lik banknot bir sincabi, 1 rublelik banknotu bir tavşanı ve 3 rublelik banknotu ise bir çift kunduzu temsil ediyor. Diğer yüksek meblağlı banknotlarda ise kurt, vaşak, geyik, ayı ve bizon resimleri bulunuyor. Maalesef günümüzde bu sevimli banknotların geçerliliği yok. Paskalya Adası ise paralarını eğlenceli ve orijinal hale getirmek için değişik bir yol izlemiş ve ülkenin sembolü olan heykeller, onları üç boyutlu hale getiren bir sistemle paraların üzerine işlenmiş. Güney Atlantik Okyanusu'nda bir volkanik ada olan Tristan da Cunha, Concorde uçağının 20. yılı şerefine 2009 yılında özel bir hatıra parası bastırmış. Bu madeni paraların her birinde Concorde'un titanyum alaşımlı ısı kalkanından bir parça bulunuyor. Bu banknotlar 1998 yılında Filipinler Merkez Bankası tarafından Filipinler'in 100. yılı şerefine üretildi. 21 santim genişliğe, 35 santim uzunluğa sahip bu paralar, dünyanın en büyük parası olarak Guinness Rekorlar Kitabı'na da girdi. Sadece koleksiyonerlere sunulan bu paralar, açılış fiyatı olan 180.000 pesodan, yani 4.175 dolardan alıcı buldu. Ülkedeki yüksek enflasyon nedeniyle paraların nominal değerlerinin çok yüksek olduğu Endonezya'da en büyük banknot 100.000 rupiah'ın değeri yaklaşık 8 dolara denk geliyor. Yukarıda resmi olan 20.000 rupiah üzerine resmi basılan kişi, ülkenin eski Eğitim ve Kültür Bakanı Ki Hadjar Dewantara'dır ve yüzündeki şaşkın ifade oldukça gariptir. 2000 Sidney Olimpiyatları için hatıra olarak basılan bu madeni paralar 1 ons gümüş kullanılarak elde edilmiş. Bu biçimsiz paralar aslında Avustralya ve Zambiya haritalarının birleşimini temsil etse de iki ülke de aynı boyutta resmedildiği için bunun fark edilmesi son derece zor. 1987'de Tayland bankası, Kral Rama IX'in 60. doğum günü dolayısıyla 60 bahtlık özel banknotlar çıkardı. 16×16 cm boyutundaki bu kare banknotlar, aynı zamanda dünyanın en büyük banknotları arasında da yer alıyor. Banknotların da çoğunlukla ülkede yaşanan olaylara yer veren Almanya, bir çılgınlık yapıp 50 pfenniglik banknotun üzerinde değişiklik yapmış. Rus Amerika'sı olarak bilinen koloni Alaska'da Rusya-Amerika arası kürk ticareti yapan şirket tarafından üretilen bu para, 1816-1867 yılları arasında kullanılmıştır. Fok ve mors derilerinden elde edilen parşömenlerin üzerine basılan bu paraların nominal değerleri ise 10, 25, 50 kopek ve 1, 5, 10, 25 rubleydi. En güzel banknot 1000 Kazak tengesi seçildi. (Ön yüzü) En güzel banknot 1000 Kazak tengesi seçildi. (Arka yüzü) Palau'dan yine ilginç ve orjinal para tasarımı daha. Bu paraların üzerinde şans ve mutluluk getirdiğine inanılan yeşil tazesu incileri bulunuyordu. Denizdeki vahşi yaşamın korunmasına dikkat çekmek amacıyla üretilen bu sınırlı sayıdaki madeni paraların üzerindeki deniz kabuklarının şekilleri birbirlerinden farklı olarak tasarlanmıştır. 2004 yılında, Tayland Kraliçesi Sirikit 72. doğum gününü kutladı, bunu fırsat bilen ülkenin ulusal bankası ise onun ve kocası Kral 9. Rama'nın bulunduğu hatıra paraları üretti. Bu paraların arka yüzlerine de Kraliçe'nin hayatından önemli anların resimleri basıldı. Fildişi Sahilleri'nin 1000 franklık bu madeni paralarının üzerinde gerçek mamut fosillerinden parçalar bulunuyor. Macaristan'ın eski para birimi olan Pengo, şimdiye kadar yüksek enflasyondan en çok etkilenen paralardan biridir. 1946 yılında, Macar bankası 100.000.000.000.000.000 pengoluk banknotları piyasaya sürdü. Göze aşırı büyük bir meblaymış gibi gelen bu paranın değeri sadece 20 sente eş değerdi. 1.000.000.000.000.000.000.000'lik banknotu da hazırda bekleten Macar bankası, bu parayı piyasaya sürmeden -Temmuz 1946'da- para birimini 'forint' olarak değiştirdi. (Derlenmiştir.)

Dünyanın tasarlanmış en ilginç paraları

İLGİNİZİ ÇEKEBİLECEK DİĞER MAKALELER

Mehmet Dinç: Dostluğun sınırı, hududu yoktur: Dostluk uçsuz bucaksız bir hazinedir

Ruhlara derman 40 hadis-i şerif

Anadolu'nun en eski çivisiz camileri

Daveti en güzel şekilde yapma: Zindanda tevhid inancının anlatımı

FİKRİYAT GÜNDEM

Uludağ'da kapatılan bir otelde çıkan yangın çıktı

Çocuklarımıza medeniyetimizi, maneviyatımızı ve tarih bilincini yeterince öğretiyor muyuz?

İsrail karşısında kainatın dili

Siyonistler ateşkesi bozdu: Sahur vakti Gazze'de katliam