Estergon’da son Osmanlı izi: Öziceli Hacı İbrahim Camii
Macaristan'ın kuzeyinde bulunan Estergon, Kanuni Sultan Süleyman tarafından 12 günlük kuşatmanın ardından fethedildi. 130 yıl Osmanlı hakimiyetinde kalan bölgede, Evliya Çelebi'nin aktardığına göre dört adet cami bulunuyordu. Günümüze kadar ulaşabilen ise tek bir cami var: Öziceli Hacı İbrahim... Osmanlı'nın bu topraklardan çıkarılmasından sonra uzun yıllar farklı şekillerde kullanılan Cami, geçtiğimiz yıllarda asıl hüviyetine kavuştu.
◾ Macaristan'ın Tuna Nehri'nin kıyısında yer alan Estergon, 1543'te fethedildi ve 1684 yılına kadar Osmanlı himayesinde kaldı. Osmanlı Devleti, Estergon'da 1543-1595 ve 1605-1683 yılları arasında toplam 130 yıl hüküm sürdü.
◾ Macarlar için kutsallığın büyük bir sembolü olan Estergon Kalesi, Avusturya ordusu ile gerçekleştirilen şiddetli çatışmaların ardından Osmanlıların eline geçti.
◾ Estergon, Macar kardinallerinin merkezi olduğu gibi, Macar tacının saklandığı ve taç giyme törenlerinin yapıldığı yer olması nedeniyle Macarlar arasında kutsallık kazanmıştı.
◾ Osmanlı padişahı Kanuni Sultan Süleyman, 1543 yılı Nisan ayı sonlarında Edirne'den yola çıktı ve 25 Temmuz 1543'te ordusuyla Estergon Kalesi'ni kuşattı. Kalenin kesin olarak Osmanlı hâkimiyetine girmesi, bu kuşatma ile oldu.
◾ Kanuni'nin Estergon zaferinden yaklaşık elli yıl sonra kale, Alman, Leh, Çek ve İtalyanlardan oluşan 80 bin kişilik bir Haçlı ordusu tarafından kuşatıldı. Bu sırada Estergon Kalesi'nde yalnızca 5 bin Türk askeri bulunuyordu.
◾ Kale son olarak Avusturyalılar tarafından kuşatıldı, uzun zamandır kuşatmalara maruz kalan askerler daha fazla dayanamadı ve kale muhafızı Bekir Paşa, kaleyi teslim etmek zorunda kaldı... Ve 130 yıllık Osmanlı hakimiyeti son buldu.
◾ Estergon Kalesi'nin elden çıkması ve orada verilen şehitler, bütün milleti yürekten yaraladı. Kaleden geriye nesilden nesile söylenen "Estergon Kalesi" adlı türkü kaldı…
"Estergon Kalesi subaşı durak
Kemirir gönlümü bir sinsi firak
Gönül yâr peşinde yâr ondan ırak
Akma Tuna akma ben bir dertliyim
Yâr peşinde gezer koşar kara bahtlıyım"
◾ Estergon'da Osmanlı hakimiyetinden kalan tek eser, bu türkü değildi. Osmanlı hakimiyetinde inşa edilen dört camiden yalnızca Öziceli Hacı İbrahim Paşa günümüze ulaştı. Cami 17. yüzyılda Estergon Kalesi'nin hemen yakınına sur duvarları üzerine inşa edildi.
Nasıl gidilir?
◾ Öziceli Hacı İbrahim Paşa Camii ile ilgili tarihi bilgileri burayı ziyaret eden Evliya Çelebi aktardı. Evliya Çelebi'nin aktardığına göre Osmanlılar buraya ilk geldiği dönemde bir fetih geleneği olarak en büyük kiliseyi camiye çevirmişti.
◾ 11. yüzyıla ait Adalbert Kilisesi Sultan Süleyman Camii'ne dönüştürüldü. Evliya Çelebi bu caminin oldukça sanatlı inşa edilmiş bir minaresinin olduğundan bahsediyordu. Bu cami Avusturya ile yapılan savaşlar esnasında yıkılmıştır.
