Arama
Hindistan'ı İslam’la tanıştıran hükümdar: Mahmud Gaznevi
Hindistan'ı İslam'la tanıştıran Mahmud Gaznevi, tarihte 'Sultan' unvanı verilen ilk kişiydi. Zamanın önemli alimlerinden aldığı derslerle iyi bir öğrenim gördü. Hindistan'a, putperestlerle mücadele ederek Müslümanlığı yaymak için 17 sefer düzenledi. Bu seferleriyle Hindistan'da yüzyıllarca sürecek olan İslam hakimiyetinin temellerini attı; birçok Müslüman alim, edip ve şairin Hindistan'a yerleşmesiyle İslam kültürünün bu bölgeye ulaşmasını sağladı. Vefatının 993. yılında Gazneli Sultan Mahmud'u hayırla yad ediyoruz.
◾ Sultan Mahmud 2 Kasım 971 tarihinde Buhara'da doğdu. Babası Gazneli Hükümdarı *Sebük Tegin, annesi Doğu Afganistan'daki Zâbülistan bölgesinden asil bir prensesti.
◾ Bundan dolayı kendisine "Mahmud-ı Zâbulî" de denilir. Gençlik yıllarında devlet idaresinde görev almaya başlayan Gazneli Mahmud iyi bir devlet adamı olarak yetiştirildi. Gerekli dini tahsilini yaptı ve Kur'an'ı ezberledi.
Tarihin seyrini değiştiren savaş
*Gazneliler hanedanının gerçek kurucusu ve ilk hükümdarı. Askerleri tarafından çok sevilen Sebük Tegin, ölümünden sonra Gazneliler arasında "Emîr-i Âdil" lakabıyla anıldı. Çocuklarının yetişmesi için özel bir dikkat gösteren Tegin, başarılı birer hükümdar olmalarını sağlamak maksadıyla onlar için Pendnâme adıyla bir eser kaleme aldı. Başta Ebü'l-Feth el-Büstî olmak üzere dönemin tanınmış şairleri onun için mersiyeler yazdı.
◾ Mahmud babasıyla birlikte katıldığı savaşlarda cesaret ve zekâsıyla kendini gösterdi. Babasıyla beraber Samanilerin Türk kumandanlarına karşı yaptıkları savaşta büyük yararlıklar göstermesinden çok memnun kalan II. Nûh, Mahmud'a "Seyfüddevle" (Devletin Kılıcı) lakabını verdi.
◾ Aynı zamanda Mahmud'u Horasan ordusu kumandanı tayin etti. Mahmud, babasının ölümünün ardından kardeşiyle girdiği taht mücadelesinde İsmail'in kuvvetlerini yenerek Gazneliler tahtına çıktı.
◾ Gazneli Mahmud Hindistan'a, putperestlerle mücadele ederek Müslümanlığı yaymak için 17 sefer düzenledi. Hayatının büyük bir kısmını savaş meydanlarında geçirdi.
◾ Özellikle Hindistan'a yaptığı seferler onu çok yormuş ve hastalanmasına sebep olmuştu. Mahmud, 1029-1030 kışını Belh'te geçirdi. Fakat bu şehrin havasından dolayı Gazne'ye döndü. Burada da sağlığına kavuşamayan Sultan Mahmud, 30 Nisan 1030 tarihinde 59 yaşındayken vefat etti.
Karakoyunlu hükümdarı Cihan Şah'ın Mesnevi sevgisi
Sultan Mahmud zamanında en başarılı devrini yaşayan Gazneliler, Dandanakan Muharebesi'nden sonra zayıflamışlar ve yıkılış sürecine girmişlerdir. Gaznelilere, Afgan yerlilerinden olan Gurlular 1187 yılında son vermiştir.
◾ Gazneli Mahmud tarihte, Hindistan'ı İslam'la tanıştıran hükümdar olarak bilinir. Mahmud, Horasan ile bugünkü Afganistan ve Belucistan ile Harezm'e kadar tüm Maveraünnehir'i ele geçirdi. Ardından Rey, İsfahan, Save, Kazvin, Zencan ve Ebher'i alarak, İran topraklarının büyük bölümüne hâkim oldu.
◾ Eylül 1000 tarihinde ilk Hint seferine çıkan Sultan Mahmud, bu tarihten 1027 yılına kadar Hindistan'a 17 büyük sefer düzenledi. İslam dünyasında kahraman olarak tanınmakla kalmadı; halife tarafından gönderilen menşur ile tarihte ilk "Sultan" unvanını alan kişi oldu.