Arama
İdris Köşkü Tepesi'nden Piyer Loti’ye
Haliç'in eşsiz panoramasının seyredilebileceği günümüzde Piyer Loti Tepesi olarak bilinen tepe, bilindiği üzere ismini Fransız Osmanlı sevdalısı bir yazardan aldı. Osmanlı sevdalısı Piyer Loti, döneminde "Rabia Kadın Kahvesi" olarak bilinen bu kahveye 'Azadiye' isimli romanını yazmak için sık sık geldi. Fakat İstanbul'un en muazzam yerlerinden biri olan bu tepenin öyküsü elbette Piyer Loti ile başlamadı. Tepenin gerçek ismi, asırlarca İdris-i Bitlisî isimli ilim ve devlet adamına istinaden İdris Köşkü Tepesi olarak adlandırıldı. Bu yazımızda siz Fikriyat okurları için geçmişte tepenin adlandırılmalarıyla ile ilgili bir içerik hazırladık.
Bitlis kökenli bir aileye mensup olan İdris-i Bitlisî'nin 15. yüzyılda doğduğu tahmin edilir. Osmanlı döneminde sanatsal düz yazı veya mektup yazan kişilere münşi adı verilirdi. İdris-i Bitlisî, Diyarbekir'de Akkoyunlu Hükümdarı Uzun Hasan'ın sarayında münşilik yaptı. Genel olarak Akkoyunlu Devleti'nde münşilik yaptı ve hükümdar çocuklarına lalalık görevinde de bulundu.
Şah İsmail Akkoyunlu Devleti'ne son verdikten sonra İdris-i Bitlisî'yi davet etti fakat Bitlisî bu davete icabet etmek yerine Osmanlı padişahı II. Bayezid'in daveti üzerine İstanbul'a gitti.
Osmanlı döneminde kısa sürede oldukça aktif bir rol üstlenen Bitlisî, İran ve Mısır seferlerine katıldı bunun yanında Güneydoğu'da pek çok aşiretin savaşsız bir şekilde Osmanlı'ya tabi olmasını sağladı. Bu katkı neticesinde Diyarbakır'da bulunan Arap ve Acem Kazaskerliği temsilciliği İdris-i Bitlisî'ye verildi.
II. Bayezid'in isteği üzerine Farsça Heşt Bihişt adıyla bir Osmanlı tarihi yazan Bitlisî, ömrünün son yıllarını İstanbul'da ilmi çalışmalar yaparak geçirdi. Kaynaklarda verilen bilgilere göre, İdris-i Bitlisî; güzel huylu, etkili konuşan, kalemi kuvvetli, yardımsever, dindar, mutasavvıf bir şahsiyetti.
Günümüzde Piyer Loti olarak bilinen Eyüp'teki bu tepe, Osmanlı zamanında da dillere destan manzarası ve Eyüp Külliyesi'ne yakınlığı sebebiyle halk tarafından sıklıkla gidilen bir mekandı.
İdris-i Bitlisî Kanuni Sultan Süleyman zamanında vefat etti. Vefatından sonra eşi Zeynep Hatun'un Eyüp sırtlarında yaptırdığı mescit civarlarına defnedildi. Prof. Dr. Abdülkadir Özcan araştırmaları sonucu İdris-i Bitlisî'nin defninden sonra "köşkü andıran bir tepecik olmasından dolayı" tepe İdris Bitlis Köşkü olarak adlandırıldı. Bu tepe daha sonra ilmiye mensubu şahısların defnedildiği bir mekân haline geldi. Osmanlı halkı tarafından İdris Bitlis Köşkü adlandırması kısa sürede kabul gördü. Bu konuda araştırma yapan Prof. Dr. Özcan, iade-i itibar için tepeye gerçek isminin verilmesi gerektiğini ifade eder.
