II. Abdülhamid’in denizlerdeki kolu: Hasan Hüsnü Paşa
II. Abdülhamid Han'ın Osmanlı İmparatorluğu'ndaki otuz üç yıllık hakimiyetinde en uzun süre nazırlık yapan kişi Hasan Hüsnü Paşa'dır. Cihan devletinin türlü isyan ve çatışmalarla boğuştuğu dönemde paşa, sultana olan sadakati ve hayatını denizciliğe adamasıyla tarihte unutulmaz bir yere sahiptir. Denizcilik Müzesi'ni kuran, yaptırdığı camiler ve çeşmelerle hayırla yâd edilen Paşa'nın hayatını sizler için araştırdık.
⚓ Osmanlı'nın son dönemlerinde gerçekleştirdiği deniz ve kültür faaliyetleriyle bilinen Hasan Hüsnü Paşa, 1832 yılında liman kenti Çanakkale'nin Bozcaada ilçesinde dünyaya gelir.
⚓ Babası Bozcaadalı Patrona Hüseyin Paşa da denizcidir. Rusların 1853 yılında yaptığı Sinop baskınında babası şehit olur.
⛴ 🔺Sinop Baskını
Rusya "sıcak denizlere inme" politikası nedeniyle Osmanlı'ya saldırılarını sürdürüyordu. 1853-1856 yıllarındaki savaş esnasında gerçekleşen Sinop Baskını ile Türk donanmasına ait bütün donanmayı batırdı. İki bine yakın Türk denizcisi şehit oldu.
⛴ Modernleşen Osmanlı Denizciliği'nin her kademesinde görev alan Hasan Paşa'nın eğitim hayatına ve askerlik kariyerine bakalım.
⚓ 1842 yılında girdiği Deniz Harp Okulu'ndan 1847 yılında mezun olur. 1849'da üstteğmen, 1853'te yüzbaşı, 1862'de binbaşı, 1864'de yarbay, 1867'de albay, 1871'de amiral, 1872'de koramiral, 1880'de büyükamiral olur.
⚓ Avrupa'da inşa edilen harp gemilerinin teslim alınması için 1868 yılında Fransa ve İngiltere'ye gönderilir. 1874 yılına gelindiğinde Paşa'nın tuğamiralliğe kadar yükseldiği görülür.
🛳 1877-1878 yılında gerçekleşen, Osmanlı tarihinin gördüğü en zor savaşlarından birisi olan 93 Harbi'nde Karadeniz Umum Filo Kumandanı olarak görev alır. Savaşta deniz cephesinde sorumlu kişi olur.
🔻 93 Harbi
1877-1878 yıllarında gerçekleşen Osmanlı-Rus Harbi, Türk tarihinin en acı savaşlarından biri olmuştur. Rumi takvime göre 1293 yılına denk geldiğinden Osmanlı tarihinde 93 Harbi olarak bilinir. Rusya'nın genişleme siyaseti ve Osmanlı'daki azınlık isyanları gibi nedenlerden dolayı çıkan savaşa, Osmanlı hazırlıksız yakalanmıştır. Hem Balkanlar'dan hem de Kafkaslardan saldırıya uğrayan Osmanlı, ağır bir yenilgi almıştır. Savaş sonrası imzalanan Ayastefanos Antlaşması ile Rusya'ya Batum, Artvin, Kars, Ardahan, Eleşkirt ve Doğubeyazıt verilmiştir. Aynı zamanda Bulgaristan Prensliği'nin kurulmuş, Romanya, Sırbistan ve Karadağ'a tam bağımsızlık verilmiştir.
🔷 Paşa dönemin yoğun gündeminden ötürü farklı görevler alır. Osmanlı'nın almak için çeyrek asır savaştığı Girit'teki Rum isyanları sırasında önemli görev üstlenir.
🔷 Hasan Hüsnü Paşa ayrıca Zırhlı Donanma-yı Humayun Kumandanlığı ve Şura-yı Bahriye Reisliği yapar.
⚓ Hüsnü Paşa, otuz iki yıllık denizcilik tecrübesinin ardından 1881 yılında Bahriye Nazırlığı görevine başlar.
⛴ II. Abdülhamid döneminde en uzun nazırlık yapan kişi Hasan Hüsnü Paşa olur. Sultan'a olan sadakati ve denizcilikte olan tecrübesiyle dönemin önemli isimleri arasına girer. Osmanlı Devleti'nde yaklaşık yirmi üç yıl Bahriye Nazırlığı yaparak büyük hizmetler verir.
