Kanuni Dönemi Hanım Sultanları: Hürrem ve Mihrimah
Osmanlı tarihinin en güçlü isimlerinin bulunduğu, siyasi gücün zirveye ulaştığı, pek çok yerin fethedildiği dönem Yavuz Sultan Selim'in evladı olan Kanuni Sultan Süleyman'ın iktidar sürecidir. Kanuni Sultan Süleyman'ın eşi Hürrem Sultan ve kızları Mihrimah Sultan da bu devrin her alandaki önemli isimlerindendir. Güzelliği, zekası, insanlık için çabası ile tarihe mühür vuran Hürrem Sultan ve o mührün en önemli temsilcisi Mihrimah Sultan'ı araştırdık.
HÜRREM SULTAN KİMDİR?
🔸 Kanuni Sultan Süleyman'ın hanımı ve II. Selim'in annesi olan Hürrem Sultan, Osmanlı'nın en güçlü kadınlarındandır. Saraya cariye olarak gelen Hürrem Sultan'ın nereli olduğu kesin olarak bilinmez.
🔸 Vav TV'de yayınlanan Yön Veren Kadınlar programında Hürrem Sultan hakkında konuşan Can Alpgüvenç, Hürrem Sultan'ın kökeni hakkında şu bilgileri veriyor:
"1504-1506 yıllarında doğduğu kabul ediliyor. Şimdiki Ukrayna toprakları, o zamanki Galiçya bölgesinde Rogatin diye bir kasabada doğmuş. Rus olduğu, Lehistan asıllı olduğu söyleniyor. O konuda da kesin bir birlik içinde değil tarihçiler. Leh olma ihtimali daha çok beliriyor."
🔸 Kırım'daki Han'a, Osmanlı askerlerinin akın yapması sonucu pek çok kişi esir alınır. Bunlardan biri de Rossa adıyla bilinen Hürrem Sultan'dır. Kırım sarayında birkaç sene din üzerine eğitim alır; ardından Osmanlı'ya gelir. Saray'a girdiği sırada zaten Müslüman olmuş ve İslam'ı benimsemiştir. Saray'a geldikten sonra kendisine Hürrem adı verilir. Hürrem isminin manası, güler yüzlü, neşelidir. Kendisinin adı gibi güler yüzlü olduğu yönünde rivayetler bulunur.
🔸 Alpgüvenç, Hürrem Sultan'ın karakteristik özelliklerinden şöyle bahsediyor:
"Çok güzel olduğu söylenmiyor Hürrem'in, ama çok alımlı bir hanım. Şirin, güzel konuşan, güler yüzlüdür."
EDEBİ YÖNÜ VE HAYRATLARI
🔸 Güler yüzlülüğünün yanı sıra oldukça zeki bir hanım olan Hürrem Sultan'ın kaleminin de kuvvetli olduğu söylenir. Siyasi meselelerde söz sahibi olan Hürrem Sultan, Lehistan kralına, tahta geçtiği sırada hayırlı olsun mektubu dahi gönderir.
Alpgüvenç:"1548'lerde Polonya Kralı Sigismund ölür ve onun yerine oğlu Sigismund Augustus geçer. Sigismund'da Kanuni'nin mektupları vardır. Bu mektupların sayısı yüzün üzerindedir. Osmanlı ile Lehistan münasebetleri çok derindir. Hürrem Sultan Sigismund ölünce, ikinci Sigismund'a iki tane mektup yazar. 'Hayırlı olsun saltanatınız. İnşallah adil olursunuz." gibi dini terimler kullanır. Mektuplar çok düzgündür. İyi kaleme alınmış ciddi mektuplardır."
🔸 Hayırsever hanımlardan olan Hürrem Sultan; Mekke, Medine ve Kudüs'e çok fazla eser yaptırır. Döneminde Hürrem Sultan'a; "Efendimizin (sav) doğduğu Hz. Amine'nin evi, insanlar tarafından ziyaret ediliyor" diye bir haber gelir. Hürrem Sultan bunun üzerine Kanuni'ye, "O ev Peygamber'in (sav) doğduğu evdir. Öyle alelade herkes girmesin. O evi mescid yapalım, gelen iki rekat namaz kılsın." der. Böylece ev onarılır ve mescid yapılır.
MİHRİMAH SULTAN EVLİLİĞİ
🔸 Kanuni Sultan Süleyman ve Hürrem Sultan'ın kızı olan Mihrimah Sultan, Rüstem Paşa ile evlidir. Bir padişah ablası ve halası olan Mihrimah, Osmanlı tarihinin en güçlü isimlerinin olduğu ortamda büyür. Saray'ın içerisinde yetişen Sultan, oldukça zeki bir hanımdır. Anne-babası gibi Leh kralına mektuplar yazmış, siyasette söz sahibi olmuştur. Hürrem Sultan, eşi ile arasında çözemediği meselelerde veya bir talebi olduğu zaman Mihrimah Sultanı aracı olarak kullanmıştır. Alpgüvenç, bu durumu şöyle açıklıyor:
"Sultan Süleyman'ın Mihrimah Sultan'ı çok sevmesinin bir sebebi de sahib-ül hayrat vel-hasenat olmasıdır deniyor. Çünkü Sultan Süleyman hayratı seven bir padişah. Onun böyle hayırlar yapması, hayır işlemesini çok sevdiği için kızına o cehitten de büyük sevgi besliyor."
