Arama
Kıbrıs Barış Harekatı
307 yıl süren Osmanlı hakimiyetinin ardından stratejik konumu nedeniyle pek çok olaya şahit olan Kıbrıs, 50 sene önce gerçekleşen 20 Temmuz 1974 Kıbrıs Barış Harekatı ile özgürleşti. Ada'da bulunan Türklerin, asırlardır komşusu olan Rumlar tarafından katledildiği, dışlandığı ve ötekileştirildiği 15 senenin sonunda Türkiye, Kıbrıs'a müdahale ederek barışı ve huzuru tesis etti.
🔹 1571 yılında fethedilen Kıbrıs, 1878 yılına kadar Osmanlı yönetiminde kaldı. 1914 yılında İngilizler tarafından ilhak edilen ada, 1959'a kadar bu hüviyetini korudu.
🔹 1959'da kurulan Kıbrıs Devleti ise ada sınırları içinde yüzyıllardır yaşayan Türkler için bir kabus yönetimi oldu. 20 Temmuz 1974'de Türkiye Kıbrıs'a harekat düzenleyene kadar bu süreç sürdü.
🔹 Kıbrıs'ta yaşanan tehlikeli durumu göz önüne alan Türkiye, Yunanistan ve İngiltere'nin 1959 yılında gerçekleştirdiği görüşmeler sonucunda Türk ve Rumların birlikte ve eşit bir şekilde yönetecekleri bir Kıbrıs Devleti'nin kurulması kabul edildi.
🔹 Bu kabule göre Türkiye, Yunanistan ve İngiltere garantör ülkeler oldu. Kıbrıs'ta anayasal düzeni bozmaya yönelik herhangi bir girişimde, söz konusu üç devlete müdahale yetkisi verildi. Ama hakikat ilk günden itibaren aksi istikamette seyretti.
🔹 Kısa süreliğine yaşayacak olan Kıbrıs Devleti kuruldu fakat adaya barış bir türlü gelmedi. Çünkü Rumlar, Yunanistan'la birleşme amacından hiçbir zaman vazgeçmedi. Kıbrıs Cumhuriyeti'nin ilk Cumhurbaşkanı seçilen Makarios öncülüğünde kurulan EOKA (Kıbrıs Milli Mücadele Örgütü) adlı Rum örgütü, Türklere karşı saldırılara başladı.
Makarios kimdir?
1913 - 1977 arasında yaşayan Makarios, ENOSİS hareketinin liderleri biri ve Kıbrıs'ın ilk cumhurbaşkanıdır. Türklere karşı yapılan katliam ve vahşetlerin arkasında olan siyasi isimdir.
🔹 Zaman içinde Kıbrıs'taki Türkleri ortadan kaldırmak maksadıyla Rumlar saldırılara başladılar. Bu saldırıların en kanlısı 1963 Aralık ayında düzenlendi. Saldırı, tarihe "Kanlı Noel" adıyla geçti. Yüzlerce Türk bir gecede katledildi. Her geçen gün artan olaylara Türkiye kayıtsız kalmadı. Birleşmiş Milletler'in müdahalesine rağmen Rumlar, saldırılarına devam ettiler. Garantör devletlerden biri olan İngiltere ise herhangi bir müdahalede bulunmadı. İngiltere bir dönem kolonisi olan bölgedeki kıyım ve vahşeti sadece seyretti.
🔹 Özellikle 1967'den itibaren bölgede Türklere karşı olan baskı arttı ve katliamlar yeniden başladı. Zorunlu göçlerle Türk halkı Ada'nın ufak bir kısmına sıkıştırıldı. 1974'te Yunanistan, Ada'nın ilhakı yani bütünüyle kendisine bağlanması için harekete geçti. Bu gelişme, Türkiye için bardağı taşıran son damla oldu.
🔹 Rumlara ait silahlı gruplarca 1963'ten itibaren gerçekleştirilen saldırılar sonucu Kıbrıs Türkleri, ülke yönetiminden baskı ve zulümle uzaklaştırıldı. Adayı Yunanistan'a bağlama hedefine ulaşmak isteyen Rumların yürüttükleri saldırılar ve ambargolar 1963-1974 yılları arasında artarak devam etti.
🔹 EOKA-B liderlerinden Nikos Sampson, Yunanistan'da iktidarda bulunan cuntanın desteğiyle gerçekleştirdiği darbeyle 15 Temmuz 1974'te Kıbrıs Cumhurbaşkanı Makarios'u devirdi. Bu durum Kıbrıs'ta var olan kaos ve şiddeti daha da artırdı.
🔹 Türkiye, İngiltere ve Yunanistan'ın 1959'da imzaladığı Zürih ve Londra antlaşmalarıyla bu ülkelerin garantörlüğünde Türk ve Rum halklarının ortak eşitliğine dayalı olarak Kıbrıs Cumhuriyeti kuruldu. Ancak 1963'ten itibaren Rumlara ait silahlı grupların saldırıları sonucu Kıbrıs Türkleri ülke yönetiminden baskı ve zulümle uzaklaştırıldı.
🔹 Adadaki darbe haberi Ankara'ya ulaşınca Milli Güvenlik Kurulu toplandı. Başbakan Bülent Ecevit, toplantının ardından Türk Silahlı Kuvvetlerine Kıbrıs'a müdahale ihtimaline karşı hazırlık yapılması yönünde talimat verdi. Dünya kamuoyunun Kıbrıs'taki askeri yönetime tepkileri de Türkiye'nin lehine bir ortam oluşturmuştu.