Kölelikten sultanlığa: Baybars
Türk-İslam tarihinin en büyük devletlerinden biri olarak kabul edilen Memlükler, tam manada kuruluşunu Kıpçaklardan köle olarak Mısır bölgesine gelen Baybars ile sağlar. Köle pazarında satılan Baybars, azmini ve mücadelesini hiç bırakmayarak Moğolları durduran Müslüman lider olarak tarihe geçer. İşte Baybars'ın müthiş hayat hikayesi…
Giriş Tarihi: 08.01.2023
12:03
Güncelleme Tarihi: 31.01.2024
10:47
Sesli dinlemek için tıklayınız.
Baybars kimdir?
🔷 Geleceğin sultanı Baybars, 1223 yılında Kıpçak ülkesinde doğar . Uzun boyu ve mavi gözleriyle dikkat çeker. Yetenekli oluşuyla da çocukluğundan itibaren ön plandadır.
🔷 Moğolların büyük akınlar düzenlemeye başladığı ve dünyayı kasıp kavurduğu bir dönemde yaşayan Baybars, henüz 14 yaşında Kıpçak bölgesinin işgali nedeniyle esir düşer.
(X) 🔎 Deşt-i Kıpçak neresi? (X) Baybars'ın doğduğu rivayet edilen bu bölge, Kafkas Dağları'nın kuzeyinde, Dinyester ile İrtiş ırmakları arasındaki bölgenin adıdır.
Küçük yaşta esir edilir
🔷 Ortalığı kasıp kavuran Moğol istilasından kaçmaya çalışan kabilesi, Ulak Meliki Enes Han tarafından baskına uğrar. Moğollara karşı koyamayan kabile dağılır ve seçilen kimseler satılmak üzere esir alınır.
🔷 Baybars ile birlikte süt kardeşi Bedreddin Beysaray da Moğolların esir aldığı kimseler arasındadır. Tüccarlara satılan iki kardeş, Anadolu üzerinden Sivas'a getirilir. Bu yolculuk Baybars'ın hayatında yepyeni bir dönemin başlangıcı olur.
(X) Memlükler döneminin 5 önemli şairi
Köle pazarına çıkartılır
🔷 Ortaçağ'da yaygın olan esir pazarlarında, güç sahibi kişi pazardaki esirler arasından kuvvetli ve kendisine hizmet edeceğini düşündüğü tutsağı satın alır. Baybars da bunlardan biri olur. Sivas'taki esir pazarında boyu, mavi gözleri ve yakışıklılığı ile dikkat çeker.
🔷 Süt kardeşi Beysaray ise farklı birine satılır. Baybars'ı satın alan kimse onu önce Halep'e, ardından Dımaşk'a (Şam) götürür. İki kardeşin Halep'teki bir handa tekrar bir araya geldikleri rivayet edilir.
(X) Tolunoğulları'nın Mısır'daki nişanesi
Mısır'a doğru
🔷 Hama'da mahpus bulunan Emîr Alâeddin Aytekin el-Bundukdârî tarafından satın alınmasıyla Kahire'ye gider. Tarihi kaynaklar, Emir Aytekin'in onu seçmesinin tesadüf olmadığını söyler.
🔷 Kıpçak diyarından Moğol esiri olarak ayrılan Baybars, Sivas ve Şam'ın ardından geldiği Kahire'de, hayatının dönüm noktasını yaşar. XIII. yüzyılın ortalarından XIV. yüzyılın sonlarına kadar Mısır'ın idaresinde söz sahibi olan Bahriyye Memlüklerine asker olarak katılır.
(X) 🔎 Bir Bilgi
(X) Mısır, Suriye ve Hicaz bölgelerinde yaklaşık 300 yıl hüküm süren Memlükler, Abbasilerden ayrılan Türk askerlerinin Mısır'da kurduğu güçlü bir yapı idi.
🔷 Askeri ve idari anlamda yetenekli olduğunu gösteren Baybars, kısa zaman içerisinde Bahriyye Memlüklerinin liderleri arasına girerek orduda görev almaya başlar. Cesur ve lider kişiliği orduda hızlı yükselmesini sağlar.
🔷 1250 yılında Turan Şah zamanında Dimyat'ın ele geçirilmesinde ve Mansure'ye kadar gelen Fransa Kralı IX. Louis'nin yenilgiye uğratılıp esir düşürülmesinde büyük rol oynar.
(X) Mısır'ın antik mezarlığı: Beni Hasan