Mardin’de Artuklu mührü: Kasımiye Medresesi
Tarihte pek çok medeniyete ev sahipliği yapan Mardin, şehir dokusu, sokakları ve kültürü ile diğer kentlerden sıyrılan kadim bir beldedir. Sümerlilerden Osmanlı'ya kadar dünya tarihinin önemli devletlerinin hüküm sürdüğü bu kızıl topraklar, birbirinden farklı mimari üslupla imar edilmiştir. Artukluların miras bıraktığı Kasımiye Medresesi ise uzun yıllar Güneydoğu bölgesinde ilmin merkezi olur.
🔵 Karakteristik şehir yapısı ve özgün silüetiyle insanı çağlar ötesine taşıyan Mardin'in kuruluşu M.Ö. 4500'lere kadar uzanır. Güneydoğu'nun bu şiirsel kenti, Sümer, Hitit, Babil, Pers, Roma, Bizans, Selçuklu, Artuklu ve Osmanlı gibi pek çok medeniyete ait eserlerin sergilendiği açık hava müzesidir.
🔵 Mezopotamya Ovası'nın tarihi beşiğindeki bu kent, hoşgörüsüyle farklı kültür ve medeniyetlere daima kucak açmış ve muhtelif inanç toplulukları için bir merkez olmuştur.
Mezopotamya'yı 2 bin yıldır şarj eden piller
🔵 Başta Mardin ve Diyarbakır olmak üzere Anadolu'nun güneydoğusunda, eski Kudüs Valisi Artuk Bey tarafından kurulan Artuklular, bölgede yaklaşık 300 yıl hakimiyet sürer. Kuruluşunda Büyük Selçuklu Devleti'ne bağlanan beylik, zamanla Karakoyunlular'a karşı koyamaz ve varlığını yitirir.
🔵 Artuklular, 300 yıl hakimiyet sürdürdüğü Mardin'de birbirinden eşsiz eserlere imza atar. Şehrin sınırlarının belirlenmesi ve genel coğrafi şeklini alması bu beylik sayesinde gerçekleşir.
🔵 Mardin'i külliyeler, medreseler ve kütüphanelerle ilmek ilmek işleyen Artuklular, şehri adeta bir ilim yuvasına çevirir.
🔵 Kitap sayısı olarak zengin sayılabilecek kütüphaneler ve medreseler inşa ederek İslami ilimlerin yanı sıra tıp ve felsefe gibi alanlarda da gelişme gösterilmesini sağlar.
🔵 Artuklular günümüze Malabadi Köprüsü, Hatuniye Medresesi, Koçhisar Ulu Cami, Muzafferiye, Semanin, Şehidiye ve Hüsamiye Medreseleri, Necmettin Külliyesi ve Hasankeyf gibi güzide eserler miras bırakır.
Kasımiye Medresesi de Artuklulardan yadigar kalan bir yapıdır.
🔵 Artukluların inşa ettiği Kasimiye Medresesi, döneminin en önemli ilim merkezlerinden birisidir. El Cezeri'nin Fil Saati'nin yanı sıra pek çok bilimsel çalışmaya da ev sahipliği yapan medrese yıllarca toplumu aydınlatacak alimler yetiştirir.
🔵 Kasımiye Medresesi, Artuklu hükümdarı Sultan İsa döneminde inşa edilmeye başlar. Timur dönemine kadar devam eden Moğol saldırılarıyla sekteye uğrayan inşaat, 15. yüzyılın sonlarında ancak tamamlanır.
🔵 16. yüzyılda en hareketli dönemini yaşayan Kasımiye, Güneydoğu'da en fazla maddi kaynağa sahip medrese hüviyetini kazanır.
