Mimar Sinan'ın restore ettiği Selçuklu yapısı: Çeşnigir
Mimar Sinan inşa ettiği eserleri ile bulunduğu çağı ve sonrasını etkilemiş, yapılarıyla o dönem için ezberleri bozmuştu. Yeniçeri olduğu dönemde seferler sırasında pek çok Selçuklu eserini inceleme ve onarma imkanı bulan Sinan, bu sayede mimarlık ve geometri bilgisini oldukça artırmıştı. Kırıkkale'de, Anadolu Selçuklu Devleti döneminde Kızılırmak üzerine inşa edilen Çeşnigir Köprüsü de Koca Mimar'ın restorasyon alanındaki yetkinliğini gözler önüne serer.
🔸 Mimar Sinan genellikle kendi birikim ve tecrübelerini ustalıkla konuşturduğu ve hendese bilgisini estetik üslubla ifade ettiği yapılarıyla tanınır. Ancak Sinan restorasyon alanında da büyük birikime sahip bir mimardır. Hatta inşa ettiği yapıları, restore ettiği yapılardan elde ettiği bilgiler doğrultusunda bu denli sağlam ve sağlıklı yaptığını söylemek mümkündür.
🔸 Yeniçerilik yaparken katıldığı pek çok seferde birbirinden farklı malzemeye ve mimariye sahip yapıları yeniden hayata kazandırması, özellikle Selçuklu'nun eserlerini restore etmesi ona mimarlık kariyerinde büyük bir temel oluşturdu.
🔸 Anadolu Selçuklu Devleti'nin Kırıkkale'de Kızılırmak üzerine 13. yüzyılda inşa ettiği Çeşnigir Köprüsü de Mimar Sinan'ın restore ettiği önemli yapılar arasında. Padişah Yavuz Sultan Selim'in Mısır seferi sırasında Koca Sinan'ın bakım ve onarımını üstlendiği köprü son dönemlerde etrafında yapılan çalışmalarla müthiş bir ziyaret mekanına dönüştü.
🔸 Köprü, Kızılırmak'ın zaman zaman yükselip alçalmasıyla kartpostalları andıran eşsiz görüntülere sahne oluyor. Köprünün başlangıç ve bitişinin sular altında kaldığı vakitler Kızılırmak'ın, köprünün inşa edildiği yıllarda daha düşük bir su seviyesinde olduğunu da ifade ediyor.
🔸 Kırıkkale'nin Karakeçili ile Köprüköy ilçeleri arasında yer alan köprüyü, 1402 yılında Ankara Savaşı'nın yapılacağı alana giden Timur'un ordusuyla birlikte kullandığı da rivayetler arasında.
🔸 Çeşnigir Köprüsü 110 metre uzunluğunda, 6 metre genişliği ile kayalık arazide sağlam temeller üzerine kurulmuştur. Mimar Sinan'ın 1555-1562 yılları arasında Kırkçeşme Suyolları projesi sırasında inşa ettiği kemerlerde Kırıkkale'de onarımını gerçekleştirdiği bu köprüden faydalanmıştır.
🔸 Kapulukaya Barajı'nın faaliyete geçmesinden önce yol güzergahı üzerinde olan fakat daha sonra köprünün ayak kısımları su altında kalması ile varlığını ziyaret mekanı olarak devam ettiren köprü, baraj suyunun uyguladığı kuvvete rağmen ayakta kalmaya devam ediyor.
🔸 Çeşnigir Köprüsü'nün Kızılırmak üzerinde sağlam bir zemine oturabilmesi için orta bölümünde belirgin bir eğimle inşa edilmesi Selçuklu ilminin ve aklının mimaride oluşturduğu büyük ilmi gözler önüne seriyor. Orta Doğu'nun sarp kayalıklarına dayanan Türk mimarisi suyun cazibesi ile birleşince olağanüstü bir esere dönüşüyor.
🔸 İki yana eğimli bir kuruluma sahip olan köprü, sivri kemer açıklıkları bulunan, kesme taş mimarisi ve özgün yapım tekniğiyle Anadolu'daki tarihi köprülerden günümüze kadar ulaşabilen iyi örneklerden biri...
İslam uygarlığında mimari eserlerin ağırlığını taşıyan kemerler
