Arama
Müslüman alimlerin ezber bozan astronomi keşifleri
Bugün bilim dünyasında pek çok kişi, astronominin Yunanlılarla birlikte öldüğüne, Dünyanın Güneşin etrafında döndüğünü söylemesiyle tanınan ve modern astronominin kurucusu kabul edilen Kopernik ile yeniden dirildiğine inanır. Peki, Kopernik'in gezegen teorisi modellerinin kendisinden bir asır önce yaşayan İbnü'ş Şatır'ın modelleriyle birebir aynı olduğunu biliyor muydunuz? Ya da dünyanın kendi ekseni etrafında döndüğü teorisini, ilk olarak bir İslam aliminin kaleme aldığını? Müslüman alimlerin ezber bozan astronomi keşiflerini sizler için derledik.
Asırlar önce yaşayan birçok Müslüman âlimin neden zamanlarının büyük kısmını gökyüzünü seyrederek geçirdiği konusunda hiç düşündünüz mü?
İslam dünyası için namaz vakitlerinin belirlenmesi oldukça önemliydi. Söz konusu namaz vakitleri sabah, öğle, ikindi, akşam ve yatsı olmak üzere Güneşin gökteki konumuna göre belirleniyordu.
Gökyüzünün izlenme sebeplerinden biri de Müslümanların, Dünyanın her yerinden kıbleyi bulabilmesi gerekliliğiydi. Bu da ancak Güneş ve Ayın konumunun izlenmesiyle mümkündü.
Kur'an-ı Kerim'de geçen göklerle ilgili ayetlerin anlamının araştırılması konusunda da astronomi bilmek oldukça önemliydi.
Son olarak ise Ayın hareketlerine bağlı olan hicri takvimin takip edilebilmesi için gökyüzünün izlenmesi gerekliliğiydi. Hicri takvime göre, Ay'ın evreleri ve konumu aylar konusunda belirleyici oluyor.
Hilalin görünmesiyle birlikte yeni ay başlar. Hilalin görünmesi, oruç tuttuğumuz mübarek Ramazan ayının başlangıcını belirleyebilmek için özellikle önemlidir.
Dini sebeplerle astronomi, bin yıl öncesinin Müslüman âlimleri için merkezi bir alana dönüştü; ortaya koydukları bilgi ve eserler ise yüzyıllar boyunca geçerliliğini korudu.
Rönesans döneminde, 15'inci yüzyılda yaşayan ünlü matematikçi ve astronom Regiomontanus kaynak olarak Müslüman kitaplarını kullanırken, modern astronominin kurucusu kabul edilen Kopernik, De Revolutionibus adlı eserinin birçok yerinde 11'inci ve 10'uncu yüzyıllarda yaşayan Müslüman astronomlar Zerkâlî ve Bettânî'ye atıfta bulunuyordu.
Büyük astronomi keşiflerinin çoğu, Müslüman coğrafyalardaki rasathanelerde yapılmış; İspanya'nın Toledo şehri, özellikle Müslümanların hüküm sürdüğü 300 yıl boyunca Dünyanın astronomi merkezi olmuştu.
Burada hazırlanan yeni astronomi tabloları Avrupa'da 200 yıl boyunca kullanıldı.