Arama
Müslüman matematiği ile tarihe karışan Avrupa sayı sistemi: Sistersiyen rakamları
"Sistersiyen Rakamları", Avrupa'da Orta Çağ döneminde aktif olarak kullanılan bir sayı sistemiydi. Bu rakamların en önemli özelliği, binli rakamların dahi tek bir karakter ile yazılabiliyor oluşuydu. Roma rakamlarına göre daha kullanışlıydı ve dört haneli bir sayı tek bir karakterle yazılabiliyordu. Ancak hem "Sistersiyen Rakamları"nın hem de Roma rakamlarının olumsuz bir yanı vardı, hesap yapmanın zorluğu. Müslüman biliminin geliştirdiği 1-9 arası rakamlar, 0'ın keşfi, ondalık sayılar ve hesap sistemi, kısa zamanda kabul gördü. Böylece "Sistersiyen Rakamları" da tarihe karışmış oldu.
📌 13. yüzyılda Müslüman biliminin geniş coğrafyalara yayılması, İslam dünyasında matematik alanında geliştirilen bilgilerin Avrupa'ya ulaşması ile bu bölgede büyük bir dönüşüm yaşandı.
📌 Kuzeybatı Avrupa'da Sisteryen Manastırı'nda geliştirilen rakamlar, Müslümanların geliştirdiği Hint-Arap rakamlarının coğrafyaya ulaşması ile tamamen unutuldu.
📌 4 haneli rakamların tek bir karakter ile ifade edilebildiği Sisteryen rakamları, birlik, onluk, yüzlük ve binlik sayı sistemini tek bir simge ile gösteriyordu.
📌 Böylece karmaşık sayılar dört karakterin üst üste bindirilmesiyle tek bir karakter halinde ifade edilebiliyordu.
📌 Başlangıçta bu sistem, 99'dan büyük rakamlar için kullanılmadı; ancak kısa süre sonra 9999'a kadar ulaşan dört basamaklı sayılara kadar geliştirildi.
📌 Rakamlar ve ondalık sistemdeki sayıların bitiştirilmesi fikrine dayanan bu sisteme dair 20'nin üzerinde el yazması bulunuyor.
📌 Bu sayı sistemi dört işlem, kesir ya da hesaplama için kullanılmasa da yıllar, sayfa numaraları, metin ya da liste numaralandırması, müzik notasyonu gibi numaralandırmalarda yer almıştır.
📌 Görseldeki şekillerde bir müzik notasyonu görülür ve gösterilen notalar La ve Sol notalarının bir dizilimi olarak a1-a6 ve g1-g7 nota aralığıdır.
📌 15. yüzyılın sonlarında bir Norman el yazmasında hem Sisteryen rakamlar hem de Hint-Arap rakamları kullanılmıştı.
📌 Fransa'nın tarihi Picardy bölgesinde yapılan, astronomik ölçümler yapılmasını sağlayan bir usturlabın üzerinde de yine Sisteryen rakamlarına rastlanmıştı.