Arama
Öfkenin beslediği zulüm!
Dünya üzerinde en çok konuşulan hükümdar olan Cengiz Han, tarihe adını acı ve yıkımla sonuçlanan savaşlarla yazdırdı. Moğol İmparatorluğu'nun kurucusu olan Cengiz Han, sınırlarını doğudan batıya, kuzeyden güneye dek genişletti. Müslüman ve Türk coğrafyasının üzerinde gezinen bir kara bulut olarak, tarihe derin acılar bıraktı.
🔸 Temuçin, topraklarına yakın olan toplulukları, kavimleri ve devletleri bir şekilde kendine tâbi kılar, bu fermanına uymayanların topraklarını işgal eder, yakar, yıkar ve ah alır.
🔸 Tarihte önemli bir yere sahip olan Hıtaylar başta olmak üzere; İdikut Devleti'ne, Kırgızlara, Harezmşahlara, Tangutlara seferler düzenler ve kendine bağlar. Bilhassa Harezmşahlara karşı yaptıkları tarihe kara leke olarak kayıtlara geçer.
Harezmşahlar kimdir?
Harezmşahlar veya Harzemşahlar olarak bilinen bu devlet, Orta Asya'da Harezm bölgesinde Kutbeddin Muhammed Harzemşah tarafından Türk- İran kültür yapısıyla kurulan bir devlettir.
🔸 Kazakistan'ın en güzide şehri Otrar, Moğollar tarafından yağmalanır ve bu olay, Türkistan coğrafyasını derinden sarsar. Yaşadığı dönemde ordusuyla adından olumsuz manada söz ettiren Temuçin, Moğol İmparatorluğu'nun ilk hükümdarı olur.
Tangutlar kimdir?
Tangutlar, 10. yüzyıldan önce Kuzeybatı Çin'e göç eden ve Tibet-Birman dillerini konuşan bir halktı. Tarihlerinde kurdukları tek devlet, Batı Xia Hanedanı olarak da adlandırılan Tangut İmparatorluğu idi, ardından 1227'de Moğollar tarafından tamamen imha edildiler.
Otrar şehri:
Kazakistan'ın güneyinde bir kent. Siriderya kıyısındaki Otrar'ın adı genelde Moğol felaketiyle anılır. Burası, İslam dünyasının en büyük düşünürlerinden Farabi'nin doğduğu kenttir. Farab aslında bölgenin adıdıt ve Otrar bu bölgenin merkezidir.
🔸 Bir sefer düzenlediği esnada rahatsızlanan Çingiz, Ağustos 1227 yılında Moğolistan'da ölür. Mezarı Moğolistan'ın kuzeydoğusuna götürülür ve Burkhan Haldun Dağı civarına gömülür.
Burkhan Haldun Dağı
Moğolistan'ın Heltiy eyaletinde yer alan ve Moğollar için kutsal sayılan bir dağdır.
🔸 Cengiz Han'ın evliliklerinden dört oğlu ile beş kızı olur. En büyüğü Cuci Han, Çağatay Hanlığı'nı kuracak olan Çağatay Han, Çingiz'in ölümünden sonra tahta geçen üçüncü oğlu ise Ögeday Han, en küçük oğlu ise Tuluy'dur.
🔸 Temüçin öldükten sonra Moğol Devleti'nin düzeni bozulur, Cengiz Han'ın oğulları ve torunları arasında değişen hükümdarlık varlığını uzun yıllar koruyamaz. Bunun en önemli ve en gerçekçi sebebi ise yazılı ve düzgün bir devlet sistemleri olmamasından kaynaklıdır.
Cuci Han kimdir?
Cuci, Cengiz Han'ın en büyük oğlu. Bazı kaynaklarda Cuci Han olarak geçse de Cengiz Han'dan önce öldüğü için hanedan, kardeşleri ve oğullarıyla sürmüştür, kendisi han olmamıştır.
Çağatay Han kimdir?
Cengiz Han'ın ikinci oğludur. Çağatay Hanlığı'nın kurucusu ve Moğol neslini devam ettirir.
Ögeday Han kimdir?
Cengiz Han'dan sonra babasının yerine geçen ve hükümdar olan Ögeday uzun yıllar Moğolların başı olmuş ve babasından kalan devletin mirasını korumuştur.
Çin Seddi ile ilgili 15 ilginç bilgi
🔸 Çingiz, hiçbir dini kabul etmez ve bilhassa Türkleri ve İslam coğrafyasını kana bular. İnsanları vahşice katleder. İbnü'l Esir, her yeri yıkan ve hiçbir şeye saygısı olmayan Moğollardan ve istilalarından bahseder. Hz. Âdem'den o zamana kadar insanlığın mâruz kaldığı en büyük felâketin Moğol istilâsı olduğunu dile getirir ve şunları ekler:
🔸 "Keşke annem beni doğurmasaydı da tüyler ürpertici zulüm ve katliamları görmeseydim!" der. Cengiz Han'ın orduları istilâ ettikleri İslâm ülkelerinde taş üstünde taş bırakmazlar. Kadın ve çocuklar dâhil herkesi vahşice öldürdüler. Moğol askerleri, İslâm kültür ve medeniyetinin en önemli merkezlerini de tahrip ettiler. Kütüphaneler ve ibadethaneler başta olmak üzere adeta bir milleti tarihe gömdüler."
https://www.instagram.com/p/ChXAZ1rDwL7/
🔸 Devlet yapısında sadece Moğol gelenek ve görenekleri hakim olur, Moğol İmparatorluğu kurduğu teşkilât ilkel prensiplere dayandığı için ölümünden sonra ancak kırk yıl devam eder. Buna rağmen soyunun hâkim olduğu coğrafya üzerinde Cengiz Han'ın etkileri uzun yıllar gözlemlenir.
🔸 Kendisinin kuvvetli iradesi, oğullarının hiçbirinde olmadığı için ölümünden sonra ailesinin devleti beraber yönetmesini ister. Sağlığı yerindeyken oğlu Ögeday'ı veliaht tayin eder.
🔸 Moğol İmparatorluğu'nun hukuk ve askerlik işlerini düzenleyen kanunlar "Cengiz Han Yasası" olarak bilinir. Yasaların tamamını, Cengiz Han'ın kendisi yazmayıp halkı tarafından anlatılarak gelecek nesillere aktarılır.
🔸 Moğol hazinesinde saklanan yasayı uygulama görevini de bu kanunları en iyi bilen oğlu Çağatay'a verir. Birçok bölgede halk bu kurallara göre yaşar."Cengiz Han Yasası" bir kitap halinde tam olarak zamanımıza ulaşamasa da Moğol tarihine dair eserler, bilhassa Moğolların Gizli Tarihi, Câmiʿu't-tevârîh, Târîh-i Cihângüşâ ve Ebü'l-Ferec Tarihi gibi eserlerde yer alır. Cengiz Han yasaları gerektiğinde çok acımasız bir şekilde uygulanır.