Osmanlı askeri teşkilatı ile ilgili kavramlar
Osmanlı Devleti'nin ilk düzenli askeri birlikleri Orhan Bey zamanında kuruldu. Asıl askeri gücünü eyaletlerdeki kuvvetler teşkil ederdi. Bu kuvvetlerin esasını timarlı sipahiler oluştururdu. Asırlar boyunca 3 kıtada hakimiyet gösteren Osmanlı hem döneminin hem de dünya tarihinin en güçlü devletlerinden biri oldu. Peki, altı yüzyıl boyunca 3 kıtada hüküm sürmüş Osmanlı Devleti'nin askeri teşkilatındaki birlikler nelerdi?
Kapıkulu, Osmanlı Devleti'nin sürekli ordusunu oluşturan ve doğrudan padişaha bağlı olan yaya, atlı ve teknik sınıftan asker ocaklarına ve bu sisteme verilen addır. Kapıkulu ocaklarının kurulmasından önceki dönemde Osmanlı Devleti'nin askeri gücünü yayalar ve müsellemler oluşturuyordu.
Kapıkulu askerleri, eyalet askerleri ve donanma kuvvetleri ile birlikte Osmanlı Ordusunun üç ana bölümünden biri idi. Kapıkulu askerleri yayalardan oluşan Yeniçeriler, Cebeciler, Topçular, Top Arabacıları ve süvarilerden oluşan sipahi, silahtar, sağ ulufeciler, sağ garipler, sol gariplerden meydana gelmekteydi.
Acemi Ocağı, Osmanlı İmparatorluğu'nda Enderun için öğrencileri ve başta piyade kısmı olmak üzere kapıkulu ordusunun ihtiyaç duyduğu askerleri eğitmek için kurulmuş olan ocaktır. Osmanlı devletinin tebaası olan halkların gayrimüslim olanlarının ve özellikle Balkanlar'dan 8-18 yaş arasında çocuk ve gençlerin toplanması ile uygulanan devşirme sistemiyle kaynak sağlanan Acemi Ocağı'nda çoğunlukla asker bazen de saraya bürokrat yetiştirilirdi.
Osmanlı askeri teşkilatında özel konumlu, maaşlı, daimi yaya ordusudur. Kuruluşunu Orhan Gazi veya I. Murad dönemlerine dayandıran görüşler bulunmaktadır. Yeniçeriler, padişaha bağlı Kapıkulu Ocakları'nın piyade kısmıdır. Yeniçeri ocağı II. Mahmud tarafından 1826'da kaldırıldı. Yeniçeriler barış zamanında İstanbul'u; savaş zamanında padişahı korurlardı. Ayrıca devletin farklı bölgelerinde konumlanmış yeniçeri birlikleri de vardı.
HEM KURUCU HEM DE YIKICI GÜÇ YENİÇERİLERİN KIYAFETLERİ NASILDI?
Osmanlı Devleti'nin merkez kuvvetlerini oluşturan kapıkulu ocaklarından biridir. "Silah, zırh" anlamına gelen Moğolca cebe kelimesinden Türkçe +ci ekiyle türetilen cebeci Yeniçeri Ocağı neferlerine ok, yay, kılıç, zırh, tüfek, barut, kurşun, kazma, kürek gibi silah ve savaş malzemesi temini, bunların yapımı, tamiri ve korunması ile uğraşan ocağın adıdır. Cebeci Ocağı'na nefer sağlanması Yeniçeri Ocağı'nınki gibi acemi oğlanlarından olurdu. Ocağa yeni alınan nefere önceleri şâkird, daha sonra ise usta denirdi. Cebeciler kış aylarında haftada bir, yaz aylarında ise haftada iki gün tüfek tâlimi yaparlardı.
Top Arabacıları Ocağı, Kapıkulu Askerleri'nden piyadelerdir. Topçu Ocağı'nın yaptığı topları savaş alanına götürmekle görevli olan ocaktır. Savaş toplarını savaş alanına götürürlerdi. Ocakta; arabacıbaşı, kethüda, başçavuş, kethüda yeri, ocak kâtibi, bölükbaşı, odabaşı ve halife adlı subaylar görev yapardı.
