Osmanlı'nın Balkanlar'da otoritesini arttıran savaş: Varna muharebesi
Osmanlı'nın Balkanlar'daki varlığını bitirmek amacıyla Haçlılar bir araya gelmiş ve Osmanlı'ya savaş ilan etmişti. Muharebe, başlangıçta Osmanlı'nın aleyhine ilerlemiş ve orduda dağılmalar gözlenmişti; ancak Sultan II. Murad'ın ordunun başında bulunması ile Osmanlı askerine büyük bir motivasyon kazandırdı. Varna Savaşı'nın kazanılması, Balkan topraklarında Osmanlı'nın otoritesinin artmasını sağlamış; Osmanlıların Avrupa'dan çıkarılabileceği inancını tamamen sarsmıştı.
Balkan dağlarının doğu eteklerindeki vadilerden birinin çıkışında iki dağ arasında kalan arazide gerçekleşen savaş birbirine denk güçlerin mücadelesi bakımından farklı savaş taktikleriyle dikkati çeker.
Savaşın sebebi, papalık ile Bizanslıların destek verip teşvik ettiği Macarların liderliğindeki Hristiyan güçlerin Türkleri Balkanlar'dan atma, Edirne'ye kadar inerek burayı ele geçirme ve Türk tehdidini tamamıyla ortadan kaldırma amacına dayanır.
Özellikle Osmanlı uç beylerinin sert akınları Macarlar için rahatsızlık verici yeni bir süreç başlatmıştı. Aslında Niğbolu Savaşı'ndan bu yana Macarlarla ilişkilerde sınır çarpışmaları olağan hale gelmişti.
Fakat her iki tarafın Sırp Despotluğu ve Eflak Voyvodalığı üzerindeki siyasî çekişmesi büyük bir mücadelenin kıvılcımlarını ateşlemekte gecikmedi.
1439'da II. Murad Sırbistan'a girerken papalık vasıtasıyla Hristiyan dünyasının birleşerek ve aralarındaki dinî meseleleri hallederek Türklere karşı yeni bir Haçlı savaşı başlatma çabaları hız kazanmış bulunuyordu.
Aynı yıl Ortodokslar ve Katolikler arasında Floransa'da sürdürülen görüşmeler sonunda kiliselerin birleştirilmesi kararı alınmış, ayrıca siyasî açıdan Türklerin Avrupa topraklarından sökülüp atılmasına ve Bizans imparatoruna yardım edilmesine dair mutabakat sağlanmıştı.
📌 Ertesi yıl II. Murad'ın başarısız Belgrad kuşatması ve hemen ardından Macarların Osmanlılar üzerine yeni bir askerî harekâta girişmesi Haçlı seferi için ümit verici gelişmeler olarak sevinçle karşılanmıştı.
Güney Macaristan ve Belgrad başkumandanlığına getirilen Erdel voyvodası Janos Hunyadi, Eylül 1442'de Rumeli Beylerbeyi Şehâbeddin Şahin Paşa idaresindeki Osmanlı saldırısını önledi. Ardından 1443-1444'te Tuna'yı aşıp Osmanlı topraklarına girdi ve karşısına çıkan Osmanlı birliklerini yenilgiye uğrattı.
II. Murad, Macar birliklerini Sofya ile Filibe arasındaki dar geçitlerde durdurmaya çalıştı ve sonunda Zlatitsa (İzlâdi) geçidinde bunu zorlukla başardı.
📌 Macarların bu uzun seferi ve kazandıkları başarılar bütün Hristiyan dünyasında büyük bir sevinçle karşılandı ve Türklerin artık Balkanlar'dan çıkarılacağının ilk önemli işareti sayıldı.
Papanın temsilcisi ve Bizans imparatorunun devreye girmesiyle hükümsüz kaldı. Zira bu sırada papalık Haçlı seferi için gereken hazırlıkları yapmış; bir müttefik Hristiyan donanması karadan hareket edecek ordularla buluşmak, Osmanlı birliklerinin Boğazlardan geçişini önlemek için Çanakkale Boğazı'na doğru gitmeye başlamıştı.
8'ini papanın, 5'ini Venedik'in, 4'ünü Burgondiya'nın, 2'sini Raguza'nın desteklediği filo Gelibolu'ya vardığında içinden 8 tanesi veya daha fazlası Karadeniz'e açılacak, Niğbolu'ya kadar girmek üzere Tuna ağzına ulaşacak ve Macar ordusuyla bağlantı kuracaktı.
📌 Macar kralı, Kardinal Cesarini'nin yönlendirmesiyle 4 Ağustos 1444'te bir beyannâme yayımlayarak savaş ilânını kesinleştirdi. Ordunun ağırlığını Macarlar oluşturuyordu, Sırplar ve Eflak askerleriyle Hırvat-Bosna birlikleri onlara katılacaktı.
