Osmanlı'nın ilmiyle yol gösteren 5 şeyhülislamı
Osmanlı'da şeyhülislamlar, padişahların yanında, onların devlet işlerini istişare ettikleri önemli bir konuma sahipti. Padişahlar tarafından oldukça hürmet görürlerdi. O kadar ki Yavuz Sultan Selim'in kaftanına Şeyhülislam İbn Kemal'in atının ayağından sıçrayan çamuru ölümünden sonra sandukası üzerine örtülmesi vasiyetinde bulunmuştu. İşte sizler için Osmanlı Devleti'nde hem ilmiyle hem de maneviyatıyla öne çıkan şeyhülislamları derledik.
1350 senesinde Bursa civarında Yenişehir ile İnegöl yakınlarındaki Fenar köyünde dünyaya geldiği tahmin edilir. Molla Fenârî, ilk öğrenimini babasının yanında tamamladıktan sonra İznik'te derslerine devam etti. Daha sonra Amasya'da Cemaleddin Aksarâyî'nin öğrencisi oldu ve 1376 yılında kendisinden icazet aldı. Kahire'de çeşitli âlimlerden şeriat ilimlerini tahsil etti. Daha sonra Bursa'ya döndüğünde Sultan Yıldırım Beyazıt tarafından Manastır Medresesi müderrisliği ve bunun yanı sıra 1393'te Bursa kadılığı ile görevlendirildi. Bu vazifesini on yıl kadar devam ettirdi.
1402'deki Ankara Savaşı'nın ardından Mısır seyahati dönüşünde Konya ve Karaman'a uğradığında tanıştığı Mehmed Bey'le Karaman'a gitti. Orada on yıldan fazla bir müddet ders verdi. 1414'de Bursa'ya döndü ve Sultan Çelebi Mehmed devrinde 1415 yılında ikinci defa Bursa kadılığına getirildi. 1419'da Hacca gitti ve dönerken Kahire'ye uğradı. Kahire'de bulunduğu sırada dönemin önde gelen âlimleriyle ilmî müzakerelerde bulundu bulundu ve ders verdi. 1420 yılında Mısır'dan ayrılan Molla Fenârî, Kudüs'e uğradıktan sonra Bursa'ya döndü ve eski görevine devam etti. Sultan II. Murad tarafından 1425'de müftülük vazifesine getirildi. Bu sebeple de Osmanlı'nın ilk şeyhülislamı kabul edilir.
Molla Fenârî, Osmanlı Devleti'nde tasavvufa ilgi duyan ilim adamalarınım önde gelenlerindendi. Maddi durumu iyi olmasına rağmen sade bir hayat yaşadı. Molla Fenârî geçimini sağlamak için ipekçilikle meşgul olmuştu. Vefat ettiğinde 10.000 ciltlik bir kütüphane bırakmıştı. Molla Fenârî, Kudüs'te bir medrese ile Bursa 'da üç mescit ve bir medrese yaptırdı.1430 tarihli vakfiyesiyle bunlara birçok mülkünü bağışladı.
Tefsir ve fıkıh sahalarında birçok kitap yazdı. 15 Mart 1431 tarihinde Bursa'da vefat etti. Kabri Bursa'nın Osmangazi ilçesinde kendi adıyla anılan mahallededir.
Öğrencileri arasında oğlu Mehmed Şah Fenârî, Şehâbeddin İbn Arabşah, Kadızâde Rûmî, Kutbüddinzâde İznikî, Kâfiyeci, Emîr Sultan, Molla Yegân ve İbn Hacer el-Askalânî gibi âlimler bulunur.
Muhyiddin İbnü'l-Arabî tasavvufî düşüncelerinin şekillenmesinde büyük tesiri vardı. İbnü'l-Arabî'ye nispet edilen Ekberiyye mektebinin görüşlerini Anadolu'da temsil eden âlimler arasındadır.
Molla Fenârî'nin Somuncu Baba'yla ile meşhur menkıbesi vardır. Bursa Ulu Camii'nin açılışında Cuma hutbesini okuması için Yıldırım Beyazıt Han, büyük âlim Seyyid Emir Sultan Hazretlerini görevlendirir. O da "Sultanım, zamanımızın büyüğü burada bulunurken bizim hutbe okumamız edebe uygun değildir" diyerek, o zamana kadar kendisini gizleyen Somuncu Baba'yı işaret eder. Ulu Cami'nin açılışında büyük bir âlim topluluğunun yanında Molla Fenârî Hazretleri de vardır. Somuncu Baba, hutbede, "Ulemadan bazısının, Fatiha-i şerifinin tefsirinde müşkülatı bulunmaktadır. Onun için bu hutbede bu surenin tefsirini yapalım" buyurur ve Fatiha suresinin yedi türlü tefsirini yapar. Herkes bu hutbeye hayran kalır, şöhretten son derece sakınan Somuncu Baba'nın büyüklüğü ortaya çıkar. Bu hadiseden sonra, sırrının ifşa olmasını öne sürerek Bursa'dan ayrılır.
