Osmanlı'nın yok olan sarayı
Osmanlı Devleti'nin Topkapı Sarayı'ndan önceki yönetim merkezi olan Edirne Sarayı, tarihimizin yok olan büyük parçalarından biridir. Pek çok padişahın tahta çıkışına şahitlik eden saray, Osmanlı'nın en geniş sarayı olarak dikkat çekse de devletin kendi içinde yaşadığı anlaşmazlık sonucu yok olur.
🔷 Dünya tarihinin en güçlü devletlerinden biri olan Osmanlı Devleti, altı yüz yıllık tarihi içerisinde inşa ettiği eserlerle günümüzde varlığını sürdürür. Ancak bazı eserler savaşlardan, zamana yenilgiden ve siyasi olaylardan dolayı günümüze ulaşamaz.
🔷 36 padişahın saltanat sürdüğü Osmanlı Devleti, saray olarak adlandırılan geniş ve kapsayıcı yapıların içerisinden yönetilir. Sarayda padişahın yaşam alanı olduğu gibi devlet işlerinin görüldüğü mekanlar vardır. Osmanlı'nın merkezi sırasıyla Söğüt, İznik, Bilecik, Bursa, Edirne ve İstanbul olur.
🔷 Başkentlerden Edirne, yok olan geniş sarayı ile dikkat çeker. I. Murad devlet işlerini görmesi amacıyla, Balkanlara açılan bir üs olarak düşündüğü Edirne'de bir saray inşa eder. Bu sarayın bugün Selimiye Camii'nin bulunduğu alanda olduğu tespit edilir.
🔷 İkinci sarayın inşaatına ise 1450 yılında II. Murad tarafından Sarayiçi denilen, Tunca Nehri'nin ikiye ayırdığı yer üzerine başlanır. Fakat sultanın vefatı nedeniyle saray bir yıl sonra Fatih Sultan Mehmet tarafından tamamlanır.
🔷 Sarayın inşa edildiği yıllar, Edirne tarihinin en iyi dönemleri olarak kabul edilir. Hünkar Bahçesi Sarayı, Edirne Saray-ı Hümayunu olarak da anılan padişah evi, şehrin bir diğer tarihi yıldızı Üç Şerefeli Camii'nin mimarı Muslihuddin tarafından gerçekleştirilir.
🔷 Oldukça geniş bir alan üzerine kurulu olan saray; kasırlar, daireler ve hizmet binalarından oluşur. Çevresi mahremiyet ve güvenlik sebebiyle uzunluğu 3 metreye varan duvarlarla çevrilir.
🔷 Günümüze kadar kalıntıları ulaşan saray hakkındaki bilgiler daha çok fotoğraflardan ve çizimlerden edinilir. Yapılan tespitlere göre sarayda 119 oda, yirmi bir divanhane, yirmi iki hamam, on üç cami, on altı kapı, on üç koğuş, dört kiler, beş mutfak ve on dört kasır mevcuttur. Saray 3.000.000 metrekarelik bir alana sahiptir.
🔍 Bir bilgi: Divanhane
Padişah başkanlığında divanın toplandığı, elçilerin kabul edildiği ve çeşitli önemli meselelerin görüşüldüğü mekândır.
🔷 Sarayda bulunan meydanlar ve işlevleri:
↪ Alay (Kese) Meydanı: Resmi törenler burada yapılırdı.
↪ Kum (Kumlu, Cihannümâ) Meydanı: Çeşitli spor etkinliklerinin yapıldığı alan. Ayrıca kılıç alayı gibi törenlerin yapıldığı meydandır.
↪ Divan Meydanı: Devlet işlerinin görüşüldüğü divan odasının önündeki alandır.
↪ Çeşme (Enderun) Meydanı: Padişah ve hizmetindekilerin yaşadığı, saray eğitimlerinin yapıldığı dersliklerin olduğu bölümdür.
↪ Vâlide Sultan Taşlığı: Padişahların saraydaki özel yaşamları geçirdiği, aileleriyle birlikte yaşadığı kimsenin giremediği alandır.
