Arama
Padişahın denetimi: Tebdil-i kıyafet
Bir devleti ayakta tutan en önemli özelliği, adaletidir. Devlet yöneticileri bunu sağlamak için çeşitli yöntemlere başvurmuşlardır. İçlerinden en ilgi çekici olanı, tebdil-i kıyafettir. Yönetici, kılık kıyafetini değiştirerek gizlice halkın arasında dolaşır. Böylelikle sorunları birinci ağızdan dinleyip çözüm bulmaya çalışır. Sizler için tarihteki tebdil-i kıyafet uygulamalarını ve yaşanan ilginç olayları derledik.
🔷 Tebdil-i kıyafet, sözlükte "değiştirmek" anlamına gelen tebdil kelimesinden türer. Kıyafetini değiştirmek anlamına gelir.
🔷 Sarayda yaşayan hükümdar, halkla ilgili bilgileri genelde yardımcılarından alır. Fakat bazen bilgiler yeterli gelmeyebilir ya da kendisi tebaasını gözlemek isteyebilir. Bu sebeple padişah, kimliğini gizlemek için kılık-kıyafetini değiştirir ve sokağa çıkar. Halkın durumunu gözlemleyerek kendisi hakkında düşünülenleri öğrenir.
🔷 Tarih boyunca pek çok devlette tebdil-i kıyafet uygulaması görülür. Hükümdarlar kadın, dilenci, tüccar ya da ruhban kılıklarına girerek halkını gezer.
🔷 Tebdil uygulaması Hz. Davud (as) döneminde de görülür. Hz. Davud'un (as) hükümdar olduktan sonra tebdil-i kıyafet ile halkın arasına karıştığı İslami kaynaklarda geçer. Bu uygulamayı bir peygamberin yapıyor olması, ne kadar önemli ve gerekli bir yönetim aracı olduğunu gösterir.
❗Bir bilgi
◾İsrafiloğullarına gönderilen ve kendisine bilinen dört kutsal kitaptan biri olan Zebur'un verildiği Hz. Davud, hem peygamber hem de hükümdar idi.
🔷 Dört halifeden ikincisi Hz. Ömer (ra) denince akla adalet gelir. Bu büyük vicdan sahibi sahabi, halifeliği sırasında Medine sokaklarında dolaşıp vatandaşı gözlemlemiştir.
Tebdil-i kıyafet ile şehirde aç varsa hemen müdahale eder, halkın nabzını tutar, yoksulları himaye ederdi.
🔷 Bir gün Hz. Ömer, şehirde gezerken ağlayan bir çocuk sesi duyar. Annesine seslenerek çocuğuyla ilgilenmesini söyler. Kadın kendisine sesleneni görmeden, "Bilmediğin konuda konuşma. Ömer, çocuklar sütten kesilinceye kadar devlet hazinesinden maaş almamalarını emrettiği için bebeği sütten kesmeye çalışıyorum." der.
🔷 Bunun üzerine Hz. Ömer (RA), verdiği hükmü kaldırır ve çocuklara doğumlarından itibaren maaş verilmesine karar verir.
🔷 Osmanlı Devleti'nde tebdil-i kıyafet uygulamalarına 16. yüzyılda rastlanır. I. Selim'in padişah kıyafetini değiştirerek gezilere ve ava çıktığı bilinir.
🔷 Kanuni Sultan Süleyman'ın, sipahi kıyafeti giyerek tebdile çıktığı, halkını gözettiği de kaynaklarda geçer.
🔷 17. yüzyılda getirilen kafes sisteminde yetişen şehzadelerin tebdil-i kıyafet ile halkı tanımaya çok hevesli oldukları görülür.
🔷II. Ahmed Mevlevi şeyhi kıyafetiyle, II. Osman bostancı kıyafetiyle tebdil-i kıyafete çıkmıştır.
🔸 8 yıla 80 yıl sığdıran Yavuz Sultan Selim'in muharebeleri 🔸