Şüheda Kuyusu: Osmanlı'nın İstanbul'da bilinen ilk şehitliği
Rumeli Hisarı'nın inşası sürecinde Bizans içine gerçekleştirilen akınlarda şehit olan askerlerin defnedildiği Nafi Baba Tekkesi haziresi, Osmanlı'nın İstanbul'da bilinen ilk şehitliğidir. "Şüheda Kuyusu" olarak bilinen bölge günümüzde Boğaziçi Üniversitesi Güney Kampüs sınırları içerisinde bulunuyor. Muhtelif dönemlerde öne çıkan bir mekan olan Nafi Baba Tekkesi'ni ve Osmanlıların İstanbul'daki ilk şehitliğini fethin 571. yılında sizler için araştırdık.
Osmanlı'nın ilk şehitliği: Şüheda Kuyusu
◼ "Şüheda Kuyusu" olarak anılan Osmanlı'nın ilk şehitliği Boğaziçi Üniversitesi Güney yerleşkesindeki Nâfi Baba Tekkesi'nin haziresinde bulunur. Bu şehitlikte İstanbul'un fethi sırasında Rumeli Hisarı'nda şehit düşen "ni'mel ceyş"in askerleri medfundur.
🔹 Peygamber Efendimizin (SAV) İstanbul'un fethini müjdelediği hadis-i şerifi şöyledir:
"İstanbul muhakkak fetholunacaktır. Onu fetheden komutan ne güzel komutan, onu fetheden ordu ne güzel ordudur!
◼ Miladi 1453'te Sultan II. Mehmed'in emriyle akıncı ve serdengeçtilerden oluşan Osmanlı'nın öncü kuvvetlerinden bir grup asker, inşa aşamasındaki Rumeli Hisarı'na paralel olarak uzanan Bizans'ın içlerine doğru ilerlemeye başlar. Ancak bu askerlerin bir kısmı Rumeli Hisarı'nın üst taraflarında şehit düşer.
🔹 Burada medfun olan şehitlerin adı bilinmemekle birlikte üzerine sülüs hattıyla "Haza makâm-ı şüheda 855 sene" yazılan bir mezar taşı bulunmaktadır.
◼ "Şüheda Taşı" olarak adlandırılan bu mezar taşı, Boğaziçi Üniversitesi tarafından Kültür Mirası Müzesi'nde muhafaza edilmektedir.
🔹 Boğaziçi Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı bölümü emekli profesörü Günay Kut ile yine Boğaziçi Üniversitesi Tarih bölümü profesörlerinden Edhem Eldem Rumelihisarı Şehitlik Dergâhı Mezar Taşları adını verdikleri bir kitap telif ederler. Bu kitapta dergâh haziresinde pek çok önemli zatın medfun olduğu zikredilir.
Mehmed Abdünnâfi Baba
◼ Mehmed Abdünnâfi Baba 1834 yılında Şehitlik Tekkesi'nde dünyaya gelir. Batı düşüncesi ve yaşam tarzına olan yakınlığıyla geleneksel şeyhliğin dışına çıkar. Arapça ve Farsça okuryazarlığının yanı sıra İngilizce ve Fransızca da bilmektedir.
🔹 Besim Atalay, inkılaptan önce Bektaşîliğin son temsilcisi olan Nâfi Baba'nın din ve ahlâk sistemine "riayet eden ıslahat yanlısı bir düşünür" olduğunu söyler.
Bedrettin Efendi
◼ Dergâhın kurucusu Hacı Bayram Velî'nin halifelerinden biri olan Bedrettin Efendi'dir. İlkin Bayramî olan Şeyh Bedreddin, Nafi Baba sülalesinin bilinen ilk ceddi olup Peygamber Efendimiz'in (SAV) torunu Hz. Hüseyin'in (RA) soyundan gelmektedir.
🔹 Bedreddin Efendi'nin Fatih Sultan Mehmed'in hocası Akşemseddin'in de arkadaşı olduğu bazı dönem eserlerinde geçmektedir.
