Şüheda Kuyusu: Osmanlı'nın İstanbul'da bilinen ilk şehitliği
Rumeli Hisarı'nın inşası sürecinde Bizans içine gerçekleştirilen akınlarda şehit olan askerlerin defnedildiği Nafi Baba Tekkesi haziresi, Osmanlı'nın İstanbul'da bilinen ilk şehitliğidir. "Şüheda Kuyusu" olarak bilinen bölge günümüzde Boğaziçi Üniversitesi Güney Kampüs sınırları içerisinde bulunuyor. Muhtelif dönemlerde öne çıkan bir mekan olan Nafi Baba Tekkesi'ni ve Osmanlıların İstanbul'daki ilk şehitliğini fethin 571. yılında sizler için araştırdık.
Önceki Resimler için Tıklayınız
◼ Nâfi Baba Meşrutiyet taraftarı olduğundan tekke, Jön Türklerin de uğrak yeri hâline gelir. Jön Türkler tekkede toplantılar düzenler. Bu toplantılara katılanların arasında Esad Toptanî Bey, Mabeynci Emin Bey ve Sultan II. Abdühamid'in başyaveri Fehim Paşa gibi isimler bulunur.
🔹 II. Meşrutiyet'in ilanından sonra ise Sultan Reşad'ın başyaveri Hurşid Paşa da Nâfi Baba'yı ziyaret eder. Bu günlerde tekkeye yabancı ziyaretçiler de uğrar, ardından Nâfi Baba Robert Kolej'in kurucu heyetine katılır. Bunun üzerine tekke arazilerinin bir kısmı koleje devredilir.
Yüzü ak, alnı açık gitti Cenâb-ı Nâfi
Emel-i hâsı olan Hazret-i Haydar yanına
Dâr-ı dünyada temennisi esasen bu idi
Ala ukbâda yedullah onu çâker yanına
Mütebessimdi vefatında eminim geldi
Ruh-ı Şebbîr ü Şüber Bâkır u Cafer yanına
Elli üç ileri validi Mahmut Baba
Yürüyüp girmiş idi sıhr-i peygamber yanına
Şimdi elbette girerler ikisi dest be-dest
Mefhar-ı âlem-yânın da beraber yanına
Elli üç yıl bu Şehitlik'te mübarek nefsi
Gönderirdi vatanın hayır-dua her yanına
Hazret-i Nâfii endişe ederdim Dehrî
Evliyadan onu almış idi kimler yanına
Geldi bir dem çekerek söyledi Bektaş Veli
Aldı Nâfi Baba'yı sâki-i kevser yanına
(Hüseyin Kâmi)
◼ Nâfi Baba Tekkesi ve haziresindeki Şüheda Kuyusu, Metin Erksan'ın vefatıyla yeniden gündeme gelir. 4 Ağustos 2012'de vefat eden Erksan'ın naaşı vasiyeti üzerine Nâfi Baba Tekkesi haziresine gömülür.
◼ Nâfi Baba'nın adı Rumeli Hisarüstü Mahallesi'nde, Boğaziçi Üniversitesi bitişiğindeki Nâfi Baba Camii'nde yaşatılır. Aynı zamanda Boğaziçi Üniversitesi öğrencileri tarafından kurulan Şehitlik Araştırmaları Topluluğu "Şüheda Kuyusu"nun ihyası için İstanbul'un Fethi'nin yıl dönümlerinde tekke haziresinde anma programları düzenlemektedir.
◼ Boğaziçi Üniversitesi'nin 11 Ekim 2017 tarihli senato toplantısında "Nâfi Baba Tasavvuf, Tarih ve Kültürel Miras Uygulama ve Araştırma Merkezi" adı verilen bir araştırma merkezi kurulur. Bu araştırma merkezinin yönetmeliği 15 Ocak 2018'de Resmi Gazete'de yayımlanır.
◼ Müdürlüğünü Doç. Dr. Derin Terzioğlu'nun yürüttüğü araştırma merkezi faaliyetlerine 2018'de başlamış olup dergâhın toplumsal ve kültürel tarihi çalışılmakta, dergâhın yürütücülüğünü yapan zatların sosyal ve entelektüel bağlantıları araştırılmaktadır.
Editör: Hatice Nur Gülmez
