Arama
Sultan II. Abdülhamid'in sanayi hizmetleri
Sultan II. Abdülhamid, modern anlamda pek çok atılım gerçekleştirmiş, yurt dışında gerçekleşen teknolojik gelişmeleri takip etmiş ve bunları Osmanlı coğrafyasında uygulayabileceği alanlara entegre etmeyi başarmış bir hükümdardı. Her alanda birçok atılım gerçekleştiren Abdülhamid, özellikle sanayi alanında pek çok kuruluşun temellerini atmıştı. Kâğıttan kibrite, iplikten gazhanelere, Sultan II. Abdülhamid'in sanayini hizmetlerini derledik.
Beykoz'da Hünkâr İskelesi yanında, temeli 19 Haziran 1890'da dualarla atılan ve resmi açılışı 24 Ocak 1893 yılında yapılan fabrikadır.
Sultan II. Abdülhamid, 1887 yılında Başmabeyn Osman Bey'e 50 yıl süreyle Osmanlı'da kâğıt imali imtiyazını vermişti. Bunun üzerine Osman Bey tarafından 300 bin Osmanlı altını sermayeli bir şirket kuruldu.
Şirkete bir İngiliz sermayedar grubu da ortaktı, Türkçe adı Hamidiye Kâğıt Fabrikası, İngilizce adı ise Ottoman Paper Manifacturing Company Limited idi.
Fabrikanın kurucusu Osman Bey ölünce yerini oğulları Ali Cevad ve Ömer beyler aldı. Fabrika alanı olarak Ali Cevad Bey'in Hünkâr İskelesi yakınındaki 42 dönümlük arazisi seçildi.
İngiltere'den dört kâğıt makinesi getirildi. Bunlardan biri sigara kâğıdı imal ediyordu. Fabrika 24 Ocak 1893'ten itibaren üretime geçti.
Yaptığı kâğıtlar Osmanlı piyasasında çok beğenilen fabrika, kısa süre sonra borcu yüzünden yapıcısı olan Masson Scoot firmasına mahkeme kararı ile devredildi. Fabrikanın çalışmaları 1912'ye kadar durdu, firma I. Dünya Savaşı sırasında fabrikayı tekrar Hamidiye Şirketi'ne sattı.
Hamidiye Kâğıt Fabrikası, üretimini aralıklarla 1915 yılına kadar sürdürdü. 1915 yılında savaş malzemesi yapmak bahanesiyle Almanlar tarafından tahrip edilen fabrika, o tarihten sonra yağ deposu olarak kullanılmaya başlandı.
Küçükçekmece'de yer alan bu fabrika, Sultan II. Abdülhamid döneminde sanayileşme atılımlarının bir tezahürü olarak Osmanlı Kibritleri Anonim Şirketi ismiyle kuruldu.
19'uncu yüzyılda Küçükçekmece civarında iki önemli sanayi tesisi bulunuyordu. İlki Türk harp sanayisi bakımından büyük önem taşıyan Azadlı Baruthanesi, diğeri ise İstanbul'da ilk kibrit üretimini gerçekleştiren fabrika olan Küçükçekmece Osmanlı Kibritleri Fabrikası'ydı.
Sultan II. Abdülhamid'in irade-i seniyyesi sonucu kibrit fabrikası kurmak için gerekli izinler verilmiş, böylelikle yapılan incelemeler sonucunda Küçükçekmece sırtlarında yerleşim yerinden uzak bir mahalde Fransız girişimler tarafından Osmanlı Kibritleri Anonim Şirketi kurulmuştu.
1898 yılının Mart ayında inşası tamamlanan fabrika, dört büyük daireden oluşmaktaydı. Osmanlı Kibritleri Fabrikası, o dönemin büyük fabrikalarından biri olup Avrupa'ya kibrit ihraç etmekteydi.