Çağın gerekliliği: Geri dönüşüm
İnsanlığın yıllar içinde yükselen refah düzeyi sonrası her alanda konfor isteği arttı. Rahatlık isteği, kullan-at ürünleri de beraberinde getirdi. İnternetle birlikte gelişen kolay erişim imkanları, tüketim çılgınlığına neden olarak çağımızda geri dönüşümü zorunlu bir hale getirdi. Peki, geri dönüşüm hayatımıza nasıl etki ediyor?
▶ Sürekli olarak artan nüfus sonrasında hayat, teknolojinin de gelişmesiyle farklılaştı. Yaşam koşullarının iyileşmesiyle insanların refah düzeyi yükseldi ve alım gücü çoğaldı.
▶ Konfor isteği, hızla değişen moda algısı ve internetle yapılan kolay alışveriş, tüketim çılgınlığına neden oldu. Tüm bunların sonucunda artan talep hızla üretilen ürünler, kullanıp atılan eşyalar kaynak israfını doğurdu.
(X) ↪ ABD'de her yıl 32 milyar teneke içecek kutusu çöpe atılıyor. Bu miktarla dünyadaki tüm ticari uçakların üretilebileceğini biliyor muydunuz?
▶ Atılan her nesne, aynı zamanda büyük bir çöp yığına dönüşerek hava, su ve toprak kirliliğine sebep olur ve doğaya zarar veriyor. Bu noktada doğa ve insan sağlığı için en önemli etken geri dönüşümdür. Temel amaç, oluşan bu kirliliği önlemekle birlikte kaynak israfına engel olmaktır.
Geri dönüşüm nedir?
▶ Geri dönüşüm, eski eşya ve atılmaya hazır malzemeleri toplayıp tekrar kullanılacak hale getirmektir. Burada izlenen yol ise atık malzemelerin toplanması, işlenmesi veya yeni ürünlere dönüştürülerek dolaşıma koyulmasıdır.
Geri dönüşüm çeşitleri
▶ Geri dönüşüm dahili ve harici olarak iki şekilde gerçekleşir. Dahili geri dönüşüm, kullanılan bir maddeden arta kalan parçaların ya da kullanılan maddelerin dönüştürülerek tekrar kullanımı şeklindedir.
↪ Bu kullanıma örnek olarak bakır boru imalatını verebiliriz. İşlem sırasında boru uçları ve süslemeler atık olarak kalır, malzeme yeniden eritilir ve imalatta kullanılır.
▶ Dış geri dönüşüm ise yıpranmış veya modası geçmiş bir üründen malzemelerin geri kazanılmasıdır.
↪ Dış geri dönüşüme en güzel örnek olarak ise kağıtları verebiliriz. Eski gazete ve dergiler yeniden hamur haline getirilmek için toplanır ve birtakım işlemler sonucunda yeni kağıt ürünlerine dönüştürülür.
Geri dönüşüme kazandırılan malzemeler
▶ Geri dönüştürülen malzemeler demir ve çelik hurdaları, alüminyum kutular, cam şişeler, kağıt, ahşap ve plastiklerdir. Bu malzemelerin hammaddelerini, doğada çözünmesi çok zor olan petrol, doğalgaz, kömür gibi maddeler oluşturur.
↪ Hammaddesi petrol olan plastik, çözündükçe daha küçük parçalara (makroplastik, mikroplastik ve nanoplastik) ayrılarak yiyecek ve soluma gibi yollarla canlılar tarafından tüketilir.
Geri dönüşüm malzemeleri nasıl toplanır?
Atık malzemeler birkaç şekilde toplanır.
▶ Tüketiciler tarafından ayrıştırılıp getirilen geri alım merkezleri
↪ Çeşitli geri dönüşüm şirketleri kurulmuştur. Bu şirketler tamamen atıklar üzerinde çalışmaktadır. Fazla miktarda kağıt, hurda, ambalaj atıkları alınarak imha edilmekte ya da geri dönüştürülmektedir.
▶ Tüketicilerin ev ve işyerlerinde ayırdığı atık malzemeleri depolayabilecekleri bırakma merkezleri
↪ Artık neredeyse her belediyenin hizmeti olan atık giysi toplama kutusu, bayat ekmek kutuları bu merkezlere örnek olarak verilebilir.
▶ Ayrıştırmadan atılan ürünleri ayrıştırıp toplayan geri dönüşüm toplayıcıları
↪ Mesleki olarak bir tanımlaması olmayan kağıt toplayıcıları kağıt, cam, metal gibi geri dönüştürülebilir ürünleri çöplerden toplayarak atık depolarına satan ve böylelikle geçimlerini sağlayan insanlardır. Atık depoları daha büyük toplayıcılar geri dönüşüm fabrikalarına satış yaparak geri dönüşüm sürecinde aracı rolünü üstlenir.
