Geleneksel tıpta kullanılan 10 bitki
İlk çağlardan itibaren bitkiler, şifa kaynağı olarak görüldü. Öyle ki yüzyıllar boyunca, eklem iltihabından tansiyona, ses kısıklığından tümöre kadar pek çok hastalığın tedavisinde kullanıldı. Modern tıp ile gelişen sentetik ilaçların oldukça yıpratıcı yan etkilerinin ortaya çıkması insanların bu kadim tıbba yönelmesini sağladı. Sizler için hastalıkların tedavisinde kullanılan 10 bitkiyi derledik.
🌿
Lavanta, yaprak dökmeyen, çok yıllık yarıçalımsı bir bitki türüdür. Haziran-ağustos ayları arasında açan lavantanın çiçekleri mavi veya mor renklidir. Batı Akdeniz ülkelerinde sıklıkla yetiştirilir. Bol güneşli ortamları, kumlu kireçli zengin toprakları sever.
Kullanılan kısım: Çiçekli gövde
💊
Tıbbi etki: Genel ağrı kesici, sakinleştirici, mantarları öldürücü veya çoğalmalarını durdurucu, antimigren, iştah açıcı, hastalık oluşturan mikroorganizmaları öldürücü, yanık tedavisi
Prof. Dr. İbrahim Saraçoğlu, ilk çağlardan itibaren antiseptik olarak kullanılan lavantanın karaciğer rahatsızlığı, Hepatit-B ve Hepatit C'ye karşı etkili olduğunu belirtir.
☕
Kullanım şekli ve dozu: 0.8-1.6 gram arasın lavanta 200, 250 veya 300 ml kaynar su içinde 5-10 dakika bekletildikten sonra süzülerek içilebilir. Fakat fazla kullanımda bulantı, kusma, iştahsızlık, kabızlık, baş ağrısı, kulak çınlaması görülebilir. Anne adayları ve emzirenler kullanmamalıdır.
🌿
Keşiş otu da denilen karabaş bitkisi yaprak dökmeyen, çok yıllık bir çalıdır. Mart - haziran aylarında mavi-mor renkli çiçek açar. Türkiye'de genellikle Marmara, Ege ve Akdeniz bölgelerinde yetişir. Çok su istemeyen karabaş otu, güneşli ortamları, zengin toprakları tercih eder. Tropik koşullardan ve aşırı nemli ortamlardan hoşlanmaz.
Bir lavanta türü olan karabaş otu, Osmanlı'da koleraya karşı kullanıldı. Birinci Dünya Savaşı'nda da yaralardaki mikropları öldürmek amacıyla da kullanıldı. Prof. Dr. İbrahim Saraçoğlu, bitkinin akciğer ve kan kanserinin ayrıca beyin tümörlerinin de genel olarak ilerlemesinde güçlü bir geciktirici veya durdurucu etkisi bulunduğunu belirtir. Fakat yardımcı tedavi amacıyla kullanılan karabaş otunu mecbur kalmadıkça ve hekime danışmadan yirmi yaş altındaki insanların kullanmaması gerekir.
Kullanılan kısım: Çiçekli gövde
💊
Tıbbi etki: Genel ağrı kesici, mikroorganizmaların gelişmesini durdurucu
☕
Kullanım şekli ve dozu: 1 gramı aşmayacak karabaş otu, 200, 250 veya 300 ml kaynar su içinde 5-10 dakika bekletildikten sonra süzülerek içilebilir. Fazla kullanım bulantı, kusma, iştahsızlık, kabızlık, baş ağrısı, kulak çınlamasına neden olabilir. Anne adayları ve emzirenler kullanmamalıdır.
Çiçekleri reçel yapımında kullanılır.
🌿
Hatmi bitkisi 120 cm yüksekliğinde, kalın rizomlu, çok yıllık bir türdür. Avrupa ve Batı Asya, kuzey Amerika'da yetişir. 1500 m'ye kadar yükseklikte nemli ve tuzlu topraklar, bataklık ve tarla kenarlarında yetişir. Bol güneş alan, nemli, gevşek ve süzek toprakları sever. Taze veya kurutulmuş çiçek ve yaprak, kurutulmuş kökleri kullanılır.
Kullanılan kısım: Sonbaharda en erken 2 yaşındaki bitkilerin kökü, ilkbahar sonu yaprakları, yazın ise çiçek kısmı kullanılır.
💊
Tıbbi etkisi: İltihaplanmayı azaltıcı, bağırsak içeriğini yumuşatıcı, deri yarasını tedavi edici
☕
Kullanım şekli ve dozu: Prof. Dr. İbrahim Saraçoğlu, hatmi çiçeğinin kronik ya da üst solunum yolları enfeksiyonlarına bağlı inatçı öksürüklerde ideal bir bitki olduğunu belirtir. Kaynamış bir bardak sıcak sütün içerisine 4-5 gram hatmi ilave edilir ve karıştırılır. Birkaç dakika bekledikten sonra yudum yudum içilir. Günde iki kez tekrarlanabilir.
Fakat diğer ilaçların emilimini geciktirebilir. Anne adayları ve emzirenler kullanmamalıdır. Yemek olarak çiçek ve genç yapraklar taze olarak salata; kök ve yapraklar sebze olarak kullanılır.
🌿
Kandil çiçeği de denilen civanperçemi, 60 cm yüksekliğinde, çok yıllık, kokulu, tüylü ve otsu bir türdür. Haziran - eylül aylarında açan 4-8 mm çapındaki çiçeklerin 50-100 tanesi bir arada, 2-30 cm çapında topluluklar oluşturur. Avrasya, Kuzey Amerika, Türkiye'de ise Marmara, Karadeniz, İç ve Doğu Anadolu bölgelerinde görülür. Hafifçe gölgeli yerlerde de yetişebilen, kuraklığa dayanıklı bir tür olmakla beraber nemli, geçirgen ve bol güneşli toprakları tercih eder. Kapalı yerlerde yetiştirilmeye uygun değildir.
Kullanılan kısım: Yaz mevsimde çiçeği kurutulmuş olarak, toprak üstü kısmı taze veya kurutulmuş olarak kullanılır.
💊
Tıbbi etkisi: Genel ağrı kesici, antibakteriyel, ishali durdurucu, iltihaplanmayı azaltıcı, yüksek tansiyonu normalleştirici, pıhtılaşmayı önleyici, yüksek ateşi normale indirici, iştah açıcı, tonik
☕
Kullanım şekli ve dozu: Prof. Dr. İbrahim Saraçoğlu, bu bitkinin özellikle kadınlar için çok önemli olduğunu belirtir. Kanı temizleyen civanperçeminin, rahim kanserini önleyici etkisi bulunuyor.
Bir günde üç ile beş gram arasındaki civanperçemi demleme olarak kullanılır. Fakat uzun süre ve yüksek dozda kullanıldığında baş dönmesi, baş ağrısı, ışığa duyarlılık ve dermatit görülebilir. Tansiyon ilaçları ve antikoagülanlarla etkileşim gösterir. Papatyagillere alerjisi olanlar, epileptikler, 5 yaş altı çocuklar, anne adayları ve emzirenlerce kullanılmamalıdır. Hastalıkların tedavisi doktor kontrolünde yapılmalıdır. Bu nedenle hekiminize danışmayı unutmayın.
Prof. Dr. İbrahim Saraçoğlu'nun kaleminden anne sütünü azaltan bitkiler
🌿
Alıç, 6 m yüksekliğinde, dikenli, yaprak döken küçük bir ağaçtır. Mayıs - haziran aylarında yapraklarında acıbadem kokulu beyaz çiçekler kümeler açar. Kuzey yarıkürenin bütün ılıman bölgelerinde yaygın olarak yetişir. Sonbaharda koyu kırmızı renkli yalancı meyve verir.
Kullanılan kısım: Kurutulmuş çiçekli ve yapraklı dal uçları, yalancı meyve
💊
Tıbbi etki: Sakinleştirici, iltihap azaltıcı, diyareyi durdurucu, antioksidan, yüksek tansiyonu normalleştirici
Prof. Dr. İbrahim Saraçoğlu, alıç yaprağının kalp kapaklarının güçlendirilmesinde ve romatizmal şikayetlerinde etkili olduğunu belirtir.
☕
Kullanım şekli: 0.3-1 gram alıç 200, 250 veya 300 ml kaynar su içinde 5-10 dakika bekletildikten sonra süzülerek içilebilir
