Arama
Sonbahar depresyonunun belirtileri, tedavisi ve korunma yöntemleri
Sonbahar denince aklımıza hemen sararan yapraklar, usul usul esen rüzgar gelir. Bu mevsimi sevenler içinse büyük bir heyecan, özlem barındırır. Kimimize doğanın bu olağan değişimi iyi gelse de kimimizde malesef kötü etkiler bırakır. Ruhsal değişime sebep olan mevsim geçişlerinde bilinçli olursak depresyon gibi olumsuzluklardan kendimizi koruyabilmemiz de mümkündür. Peki mevsim değişikliği ile beraberinde gelen sonbahar depresyonu nedir? Sonbahar depresyonunun belirtileri nelerdir? Sonbahar depresyonunun tedavisi ve korunma yöntemleri nelerdir? Sonbaharda neden depresif oluruz?
📌 İçine biraz hüzün ve hatıra saklayan sonbahar, edebiyatımızda da muntazam şekilde dizelere işlenmiştir.
🔸 Mehmet Rauf'a göre Eylül hüzün ve yas ayıydı. Zarif şaire göre "bir ölüm vefalıydı bir de sonbahar..." Cahit Külebi sonbahar geliyor diye serçeyi düşünürdü: "Yuvanı ne yapacaksın?" Dedik ya, artık sonbahardı işte, dalından kopan yaprakların sararan taraflarına işlenirdi tüm duygular...
📌 Peki, sonbahar gelince neden depresif oluyoruz, hiç düşündünüz mü?
🔸 Sonbaharda güneş ışınları azaldığı için mutluluk hormonu olarak bilinen serotonin azalır, uyku hormonu diye bilinen melatonin ise artar. Bu durum beynin kimyasının değişmesine neden olur. Bu değişim kendisini enerji düşüklüğü, yorgunluk, huzursuzluk gibi durumlarla gösterir. Bazı kişiler bu biyolojik dengenin yeni mevsim ritmine ayak uyduramaz ve "mevsimsel depresyon" olarak da bilinen sonbahar depresyonu gelişir.
🔸Sonbahar depresyonu; en az iki yıl üst üste olmak üzere, yılın belli mevsim dönemlerinde tekrarlayabilen, kişinin günlük yaşamdaki olumsuz etkilenimlerinden bağımsız olarak oluşan bir depresyon türüdür.
🔸 Nadiren ilkbahar ve yaz aylarında görülebilir. Ekvatordan uzak, gün ışığının daha az olduğu bölgelerde yaşayanlarda, aile geçmişinde depresyon ve duygu durum bozukluk öyküsü olanlarda, kansızlık, D Vitamini eksikliği ve hipotiroidi gibi tıbbi durumların varlığında daha sık görülebilir.
🔸 Sonbahar depresyonunda diğer depresyonlarda olan uyku ve iştahta azalma yerine aşırı yeme ve kilo alma görülür.
Sonbahar depresyonu en çok kimlerde görünüyor?
🔸Mevsim değişiklikleri; insanların uyku düzenini, iştahını, motivasyonunu, sosyal yaşantısını, hayattan beklentilerini kısacası hem bedensel hem de ruhsal sağlığını olumlu ya da olumsuz etkileyebiliyor.
🔸Sebebi ise hava sıcaklığı ile birlikte nem oranındaki değişim... Bu değişimler adaptasyon sürecini olumsuz etkileyerek psikolojik sorunlara yol açabiliyor. Örneğin; güneş ışığından az yararlanan Kuzey ülkeleri daha sık depresyona maruz kalmaktadır.
🔸 Sonbahar depresyonu yaşadığınızı;
➡ konsantre olmakta zorluk yaşıyorsanız,
➡ sabah yorgun uyanma, sinir, ağlama,
➡ dikkat dağınıklığı, ilgi ve istek kaybı,
➡ kas ve eklem ağrıları,
➡ umutsuzluk,
➡ sosyalleşme korkusu,
➡ aşırı yeme eğilimi,
➡ buna bağlı kilo artışı ve beraberinde enerji kaybı,
➡ aşırı uyuma isteği,
➡ fiziksel görüntüden şikâyetler gibi durumlar varsa anlayabilirsiniz.
Genetik ve biyolojik etkenler de mevsimsel depresyon gelişiminin en önemli nedenleri arasında...
🔸 Eğer bu belirtilerden beş veya daha fazlasını en az iki hafta süre ile yaşıyorsanız mutlaka bir psikiyatriste başvurmanız gerekiyor.
🔸Mevsimsel depresyon üç temel nedene bağlanıyor. İlk olarak birçok canlıda bulunan kış uykusuna benzerliği ve evrimsel bağlantısı olduğu; ikinci olarak, gözün günlük ve mevsimsel ışık değişikliklerini merkezi sinir sistemine iletme özelliğinin bozulması ve yeteri duyarlılıkta beyne iletilemeyince adaptasyonun bozulmasıyla gelen duygu durum bozuklukları; üçüncü olarak ise, güneş ışığının az görüldüğü zamanlarda serotonin yani mutlululuk hormonunun miktarının azalması...
🔸 Psikiyatristler sonbahar depresyonunun tedavi gerektirmediğini fakat yüzde 5'inin ancak tedavi ile atlatacak kadar ağır yaşadığını söylüyor. Tedavisinde psikiyatri hekiminin depresyonun şiddetine göre belirleyeceği psikoterapi, ilaç tedavisi veya fitoterapi yöntemleri kullanılabiliyor.
🔸 Aslına bakarsanız kendini tanıyan, vücudundaki değişiklikleri dinleyen, bilen bir kişiyseniz bu gibi durumlara maruz kalmamak için ne yapmanız gerektiğini bilirsiniz.
🔸Fakat bazen günlük koşuşturma, stres içerisinde gözümüzden kaçan detaylar olabiliyor ve birden kendimizi mutsuz, enerjimiz sıfırlanmış şekilde bulabiliyoruz. İşte bu anlarda yaşadığımız durumun geçici olduğunu ve gerekli takviyelerle üstesinden gelinebileceğini kendimize psikolojik olarak kabul ettirmemiz gerekiyor.
❤ Düzenli uyku, sağlıklı beslenme, gün ışığından daha fazla yararlanmak için güneşli açık havada yürüyüş, iyi hissettiren insan ve hobilere daha fazla zaman ayırmak gibi önlemlerin sonbahar depresyonu riskini azalttığını unutmayın.