Allah'ın Kur'an'da ve sahih hadislerde geçen pek çok ismi vardır. Müslümanlar, bu isimleri öğrenerek Allah'ı tanır. O'nu sever ve gerçek kul olur. Kur'an'da yüce Allah "En güzel isimler Allah'ındır. O halde O'na o güzel isimlerle dua edin..." buyurur. Peki, ismi azam nedir? İsmi azam duası nedir? İsmi azam duası var mıdır? İsmi azam ile ilgili hadisler neler? İsmi azamla ilgili hadisler...
İSM-İ AZAM NEDİR?
"İsm-i Âzâm", Allah'ın en yüce ismi demektir. Hadislerde Allah'ın ism-i âzamı olarak birden çok isim zikredilmiştir. Bu isimlerin başında lafza-i celal (Allah); sonra "Rahmân, Rahîm, Mennân, Ehad, Samed, Hayy, Kayyûm, Bedî'u's-semâvâti ve'l-ard, Zû'l-celâli ve'l-ikram, lâ ilâhe illallah, lâ ilâhe illâ ente" isim ve zikirleri gelmektedir .
(Tirmizî, Deavât, 87; İbn Mâce, Dua, 9; Dârimî, es-Sünen, Fedâilü'l-Kur'an, 14; Müslim, Salâtü'l-müsâfirîn, 258)
İSM-İ AZAM VAR MIDIR?
Bu rivayetlerde de görüleceği üzere İsm-i Âzam, yüce Allah'ın isimlerinden birisidir; özel bir dua adı değildir. Dolayısıyla böyle bir dua yoktur. Ancak Resûlullah ism-i âzam anılarak yapılan duaların Allah katında makbul olacağını bildirmiştir. Bunlardan iki rivayet şöyledir:
"Hz. Peygamber (s.a.s.), bir gün camiye girdi. Bir sahabî namaz kılıyordu. Bu sahabî namazdan sonra şöyle diyerek dua etmeye başladı:
اللَّهُمَّ لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ الْمَنَّانُ بَدِيعُ السَّمَوَاتِ وَالأَرْضِ ذَا الْجَلاَلِ وَالإِكْرَامِ يا حَىُّ يَا قَيُّومُ إِنِّى أَسْأَلُكَ
(Allah'ım! Her türlü övgü sana mahsustur. Senden başka ilah yoktur. (Sen), Mennânsın (Çok nimet veren), gökleri ve yeri yokken vâr edensin, celâl ve ikram sahibisin. Ey yaşayan, diri, canlı, ölümsüz, ezelî ve ebedî olan, zatı ile kâim olan, her şeyin varlığı kendisine bağlı olan, uykusu ve uyuklaması olmayan, varlıkları yöneten, koruyan ve ihtiyaçlarını üstlenen Allah'ım! cümleleri ile sana dua ediyor, senden talepte bulunuyorum).
Bu duayı işiten Peygamber (sav), 'Bu kimse, Allah'ın İsm-i Âzam'ı ile dua etti ki İsm-i Âzâm ile dua edildiğinde, Allah bu duayı kabul eder ve bu isimle istenince verir' buyurdu."
(Tirmizî, Deavât, 112; İbn Mâce, Dua, 9; Nesâî, Sehv, 58).
İSM-İ AZAM DUASI İLE İLGİLİ HADİSLER
İsm-i Âzam hakkında nakledilen hadislerden Esmâ bint Yezîd, Ebû Ümâme, Büreyde b. Husayb, Enes b. Mâlik ve Hz. Âişe yoluyla gelen rivâyetler İbn Mâce'nin es-Sünen'inde mevcuttur. ("Duâ", 9) Bunların dışında kalan ve dolaylı olarak İsm-i Âzam'ı ilgilendiren rivâyet ise Übey b. Kâ'b yoluyla gelmiştir. (Müsned, V, 142; Müslim, "Salâtü'l-müsâfirîn", 258; Ebû Dâvûd, "Vitir", 17)
Adı geçen ilk iki sahâbî ile Übey b. Kâ'b'dan gelen rivâyetlere göre Hz. Peygamber İsm-i Âzam'ın Bakara, Âl-i İmrân ve bir rivâyette Tâhâ Sûresi'nde yer alan "Allahü lâ ilâhe illâ hüve'l-hayyü'l-kayyûm" cümlesinden ibaret olduğunu söylemiştir. Büreyde ve Enes b. Mâlik yoluyla gelen rivâyetlerin metinleri farklı kelimelerle de olsa evvelki metin gibi tevhid ilkesini içermekte ve Peygamber Efendimizin şu ifadesiyle sona ermektedir:
"Bu duâyı yapan Allah'ın ism-i âzamı ile dilekte bulunmuş olur. Allah, ism-i âzamı anılarak kendisinden talepte bulunulduğunda talebi yerine getirir, ism-i âzamla duâ edildiğinde duâyı kabul eder."
(Müsned, III, 120, 158, 245, 265; V, 350, 360; İbn Mâce, "Duâ", 9)