Mahkemenin hükme bağladığı kan bedelini almak caiz midir?
🔵Eski tabiriyle "diyet" denir. Bir kimse bir başkasını öldürürse veya bir organını telef ederse veya yaralarsa buna karşı verilen maddi tazminattır. İslam hukukunda üç çeşit ceza vardır. Bir, kısas vardır, o planlayarak adam öldürmedir. Bunun karşılığı kısas yani idamdır. İkincisi hata ile veya hataya benzer yollarla birini yaralamak veya öldürmek. Bunun karşılığı da diyettir, mali tazminat demektir. Bir de bunların dışında tacir dediğimiz, hapis, azarlama, dayak atmak gibi cezalar var. Bu diyet dediğimiz şey, bir kimse bir kimseyi hatayla veya kasten öldürse, ama öldürenin yakınları biz kısas istemiyoruz diyet istiyoruz derlerse veya hata ile birini yaralarsa bundan dolayı vermeleri gereken mali tazminattır. Bu mali tazminatın miktarı hadislerde belirlenmiştir. Ölümün karşılığı yüz devedir. 4.2 kg altın olarak belirlenmiş. Hata ile öldürmelerde bu maddi tazminatı, aşireti, kabilesi yakınları yardımlaşarak öder. Mahkeme birine tazminat hükmetmişse o kişi suçlu olur. O mahkemenin takdir ettiği tazminatı almak caizdir. Bir yaralama ya da telef etmede vücutta kaç tane organ varsa aynı cinsten, o zaman tam diyetin organ sayısına bölünmüştür. Adamın eli hata ile bileğinden kesildi dolayısıyla bun tazminat gerekir. Yarı diyet gerekir, çünkü iki organdan biri gitti. Parmak gitti, o diyetin onda birini öder. Eğer mahkemenin takdiri bu diyetten fazla ise hak sahibinin fazlasını almasa iyi olur. Az ise yapacak bir şey yok, mahkemenin takdiri budur.
Annem iki ay önce 77 yaşında vefat etti. Annemin nisap miktarını geçen altını olduğunu biliyorum. 44 yaşındayım, çocukluğumdan beri annemin zekatını verdiğini zannetmiyorum. Ne yapmam gerekiyor?
🔵 Annesi zekat borcum var diye vasiyet etseydi, o mirastan bunu ödemeleri gerekirdi. En azından 3'te 1'ine kadar olan kısmı. Anlaşılan böyle bir şey yok. Bu kadının ne zamandan beri altını olduğunu bilmek gerekir. Eğer bunu biliyor ve hesaplayabiliyorsa, hangi tarihten itibaren nisap miktarına ulaşmışsa, elde mevcut olan altının kırkta birini verecektir. Diyelim ki 84 gram altını var, birinci senede iki gramını verdi seksen ikiye düştü. Sonraki sene yine iki gram verdi ve nisaptan aşağı indi. Bundan sonrasına gerek, ilk baştan itibaren verilir. Malda eksilme olursa nisabın altına düştükten sonra zekat gerekmiyor. Soruyu soran kişi annesinin zekatını vermek mecburiyetinde değildir. Ama verebilirse o yapılandan dolayı annenin o günahını inşallah Allah (CC) dilerse affeder.
NAMAZDA SURELERİ SIRAYLA OKUMAK ŞART MI? Lazer epilasyon caiz midir?
🔵 İki durum söz konusudur. Uygulama yeri neresi, bu önemlidir. Uygulanan mahal mahrem bir yer değilse olabilir. Zaten vücuttaki belirli kılların alınması gerekiyor. Peygamberimiz (SAV) tavsiye ediyor. Mesela koltuk altı kıllarını almak, fıtrattandır. Neyle alındığı önemli değil, ister jiletle ister lazerle alınsın. Ama iş mahrem yollara iniyorsa, o kısımlara bir başkasının mazereti yokken erkek ya da kadının dokunması, bakması caiz değildir. Kişi o aletle kendisi bunu becerebiliyorsa o zaman yapabilir.
Evde pijamayla namaz kılınabilir mi?
🔵 Evet, kılınabilir temiz olması şartıyla. Evde olduğu için sorun olmaz. Bazen camiye gidiyor insanlar, pijamaya benzer eşofmanla vb. bunlar hoş olmuyor. Ama evin içinde temiz olmak kaydıyla kılınabilir.
Dini bilgiler veren programları, sohbetleri televizyondan izlemek ibadet sayılır mı?
🔵 Sevap getirir. Sevap getiren şeyleri ibadet olarak telakki edersek ibadet sayılabilir. Bir kimse Allah'ın (CC) sevdiği hoşuna giden bir şeyi ibadet niyetiyle yaparsa o ibadet sayılır. Bu programları seyreden kişi bilgi edinmek için seyrediyor. Bunları kitaplardan da öğrenebilirdi. Dinini öğrenmek niyetiyle izliyor, sevap alır inşallah.
Kişi mallarını hayattayken miras bırakabilir mi?
🔵 Evet paylaşabilir, buna dinen bir engel yoktur.
Birden fazla evi arabası olana zekat ne şekilde düşer?
🔵 Mallardan getirisi varsa hepsine eklenerek zekat hesaplanır. İki evi var adamın, birisinde oturuyor ötekinin değeri 300 bin lira. O kişi zekat vermeyecek. Ama kiraya vermiş, kirası birikmiş nisaba ulaşmışsa o zaman zekatını verecek.
Bir duada bulunmuştum. Kabul olursa Kur'an okumayı öğreneceğim demiştim. Duam kabul oldu fakat Kur'an öğrenmek nasip olmadı bunun hükmü nedir❔
🔵 Bunun hükmü yok. Farz veya vacip cinsinden olan bir ibadeti Cenab-ı Hakk'a söz verirsek adak olur.
Namazda otururken ayak topuğunu kaldırmanın hükmü nedir?
🔵 Yerden ayak kalkmayacak. İki ayak birden yerden kalkarsa o namaz tehlikeye girer. En az iki ayağın parmaklarından birisinin yere değmesi, kıbleye doğru yönelik olması gerekir. Ama bunların hiçbirisi yoksa bu namazın sıhhatine engel olur.
Kalacak bir yeri olmayan ama Allah'a (CC), Peygambere, kitaba küfreden biriyle evli kalmak doğru mudur?
🔵 Bazı yörelerde dil alışkanlığı ile bu yapılıyor, kasıt olmaksızın. Kişinin kastına bakılır. Bunu bilinçli olarak yapıyorsa dinden çıkar. Dil alışkanlığı ile bilinçsiz söyleniyorsa günahtır ve dinden çıkmaz. İnsanların birbirleriyle evlenebilmesi için erkeğin mutlaka Müslüman olması lazım. Evliliğin devamı için de bu şarttır. Dolayısıyla evliliğin devamında bu şart eksilirse, İslam fıkhına göre nikah düşer.
Cuma namazında alt katta olan cemaatle hocanın ses irtibatı kesilirse ne yapılır? Biri öne geçip Cuma namazını kıldırabilir mi?
🔵 Cemaatle kılınan namazlarda imamla cemaatin aynı mahalde olması lazım. Ayrı mekanlarda iseler, arada bir nehir veya bir yol varsa imama uyamaz cemaat. Diğer şart, ya imamı görecek ya da imamı duyacak. Günümüzde ise alt kat üst kat gibi durumlar çıktı. Burada ses hoparlör ile duyuluyor. Ses kesildiği, imam o sırada namaza devam etti, rüku etti ise duymayan ve namaz uyamayan cemaat Cuma namazını bırakacaklar, birisi imam olacak, kamet getirilecek ve öğle namazı kılacaklar. Cuma namazını kılmalarına gerek yok çünkü aynı camide iki defa Cuma namazı olmaz.
Tevessül nedir? Ashab tevessül ederek dua etmiş midir❓
🔵 Tevessül demek, insanların bir amelini veya Allah (CC) katında sevgili kul olarak bildikleri bir insanı veya bunun hürmetine diyerek Allah'a (CC) dua etmeleridir. Buna cevaz veren, amelle tevessül edip sıkıntıdan kurtulan bir hadis-i şerif mevcuttur. Bu bizim için bir delildir. Hayatta olanlarla tevessül edilebilir. Ancak ölüler tevessül edilmez. Hz. Ömer (RA) yağmur duasına çıkmışlar, Efendimiz'in (SAV) amcası Hz. Abbas ile birlikte. Dua ederken "Biz sağlığında iken Resul ile tevessül ederek dua ediyorduk. O vefat etti şimdi O'nun amcası ile tevessül ederek yağmur istiyoruz." Bunu da ashabın huzurunda söylemiştir. İtiraz gelmediğine göre bu icmal olmuştur.
Babam vefat edeli 2 sene oldu. Dedemden kalma bir arsamız var, onu anlaşarak müteahhite verdik. Müteahhit binayı bitirdi. Hisse dağılımında beni kendi kardeşlerim yerine halamın çocuklarının hissesine dahil etmiş. Onlara düşen hisseyi veya kendi kardeşlerime düşen hisseyi vermemiş. Müteahhit ile bu durumu konuştuktan sonra benim hissemi karşılamayan bir çek verdi. Bu senet benim mağduriyetimi gidermiyor. Bu konuda hukuki işlem yapmamda dinen bir sakınca var mıdır?
🔵 Hiçbir sakınca yoktur. İnsanın hakkını araması en tabii hakkıdır. Onu düzeltmenin yolu yöntemi neyse onu yapabilir.
İkindi namazı ile yatsı namazının ilk sünnetini bazen terk etmek ne kadar doğrudur?
🔵Olabilir, bazen terk edilebilir. Namazlardan önce veya sonra kılınan sünnetlerden bir kısmına kuvvetli sünnet anlamında sünnet-i müekkede diyoruz. Bunlar; sabah namazının iki rekat sünneti, öğlenin önceki dört sonraki iki sünneti, akşamın iki rekat sünneti, yatsı namazının iki rekat sünnetidir. Efendimiz (SAV) bu sünnetleri çok az terk etmiştir. İkindi namazı ile yatsı namazının sünnetine kuvvetli olmayan sünnet, gayr-i müekkid sünnet diyoruz. Bunları Efendimiz(SAV) daha çok kılmadığı olmuş. Bazen kılmış bazen kılmamış. Dolayısıyla biz de ümmeti olarak bazen kılıp bazen kılmadığımız takdirde bu sünnete aykırı bir davranış olmaz ama tümüyle terk etmek yanlıştır. Hiç kılmamak sünnete aykırı olur. Yanlıştır deyince de borçlu olmaz sadece sevaptan mahrum kalır.
Telefon buldum, kapalıydı. 155'i aradım ve tutanak karşılığı telefonu teslim ettim. Bunun herhangi bir karşılığı var mı?
🔵 Yapması gerekeni yapmış. Bu ibadet türünden bir şey değildir. Telefonu cebine atsaydı günah işlemiş olurdu. Niyetine göre Allah (CC) sevap verebilir.
9 yıl önce araştırarak, eşime bireysel emeklilik yaptık. Diyanet geçen yıl caiz olmadığını söyledi. 10 yıl olmadan çıkınca devletin verdiği hibenin çoğu yanıyor dediler. Biz de o süre dolduktan sonra bankanın verdiği farkı ihtiyaç sahiplerine verip devlet katsını alabilir miyiz?
🔵 Diyanet bireysel emekliliğe toptan karşı çıkmadı. Diyanet'in dediği şu, eğer bireysel emekliliğe yatırılan para dinin uygun görmediği bir yerde işletiliyorsa o caiz değildir. Eğer bunu dinin yasak etmediği bir alanda yapıyorsa caizdir. Faizli bankaya caiz diye yatırmıştım ama caiz değilmiş ne yapacağım diyen kişi ise bu yatırdığı paranın o günden bugüne kadar enflasyon kaybı neyse, o aldığı faizden o kadarını düşer, geriye kalanını fakirlere verir. Diyelim ki bu kişi yirmi bin TL yatırmış. O süre zarfında ise enflasyon %100 olmuş. Yirmi bin daha koyar üstüne paranın. Kırk bin lira olur. Kırk bin TL'nin üzerinde olan parayı fakirlere verir.
PEYGAMBER EFENDİMİZ'İN TUTTUĞU NAFİLE ORUÇLAR
Ortaklardan birinin şirket malında hibe ve sadaka gibi teberrüde bulunması, ödünç veya zekat vermesi caiz midir?
🔵 Ortaklar birbirlerinin vekilidir. Ortaklardan birisi bir faaliyette bulunurken bu asildir, diğer ortağı açısından vekildir. Ama bu sadece ticari faaliyetlerdedir. Ticari faaliyetlerden sayılmayan zekat, bağışlama gibi konularda eğer diğer ortağın izni yoksa yapamaz.
İcra yoluyla satın alınan malların satılması caiz midir?
🔵 Caizdir. İcra yoluyla satışlar genelde açık artırma ile olur. Bu da caizdir. Ama vicdani olan yönü o malın değerine yakın bir para vererek almaktır. İnsaflı ve vicdanlı olmalıdır. Ahlaki ve vicdani görevimizdir.
Müzik dinlemek haram mıdır?
🔵 Amaca göre değerlendirmek gerekir. İnsanları günaha sevk edici ifadeler olmaması lazım. Hayatta olan insanları niteleyen sözler içermemelidir. Kişiyi ibadetten uzak tutmaması gerekir. Genel olarak amaca bağlıdır. Amaç caizse, caizdir.
TİCARET MALLARININ ZEKATI VAR MIDIR?