kuran ahlakı, islam ilmihali, yaşam rehberi, güzel ahlak

Soru: Kur'an ahlakı nedir?

🔴 Cevap: Kur'an ahlakı dediğimizde Kur'an-ı Kerim'in bize, Müslümanlara yönelik olarak emir ve tavsiyelerde bulunduğu ahlaki ilkeleri anlayabiliriz. Bildiğimiz gibi Kur'an ı Kerim de ibadetlerle ilgili ayet-i kerimeler var. Bunun yanında günlük yaşam ve hukuki düzenlemeler ile ilgili ayet-i kerimeler var.

🔴 Bir de ahlaki nitelikte ayet-i kerimeler var. İlk inen ayetlerden itibaren Kur'an -ı Kerim Müslümanların hayatında böyle bir ahlaki dönüşüm hedeflemiştir. Özellikle Mekke dönemindeki ayetlere baktığımızda bu ilkeleri özellikle görüyoruz.

🔴 Ahlaki karakterin olumlu yönde gelişmesi için bazı ayetlerde bu hususa vurgu yapıldığını görüyoruz. Hatta önceki peygamberlerden bahseden ayetlerde de çok önemli ahlaki ilkelere vurgu yapıldığını anlıyoruz. Mesela alışverişte hileden uzak durmak, ölçüde ve tartıda dürüst olmak gibi...

🔴 Bu konuda özellikle hassasiyet göstermek önemli ahlaki ilkeler arasındadır. Hem ticari hayatın, hem de toplumsal hayatın gerekliliğidir ve yine kul hakkına girmeye sebebiyet verecek insani ilişkilerde, karşındaki kişinin haksızlığa uğrayabileceği bütün olumsuzluklardan da uzak durma anlamında farklı ayetlerde belli ilkelerin konulduğunu görürüz.

🔴 Bu bakımdan Kur'an ı Kerim'in ahlaki ilkeleri, Müslüman olarak bizim de ahlaki bir kıvama gelmemizi hedefleyen ayetlerdir.

https://www.instagram.com/p/ChAcRaUFhPH/

KUR'AN İNSAN VE HAYAT ARASINDAKİ BAĞLANTI NEDİR?

🔴 Ahlak sözcüğü, Arapça'da "seciye, tabiat, huy" gibi anlamlara gelen hulk veya huluk kelimesinin çoğuludur. Başta hadisler olmak üzere İslami kaynaklarda hulk ve ahlak kavramları genelde iyi ve kötü huyları, faziletleri ifade etmek üzere kullanılır.

🔴 İslam ahlakının asıl kaynağı Kur'an-ı Kerim ve onun ışığında oluşan sünnettir. Nitekim Hz. Aişe (RANHA) bir soru münasebetiyle Hz. Peygamber'in (SAV) ahlakının Kur'an ahlakı olduğunu belirtmiştir (Müslim, "Müsâfirîn", 139).

🔴 Bu sebeple İslam ahlak düşüncesi, Kur'an ve sünnet ile başlar. Kur'an ve sünnet dini ve maddi hayatın genel çerçevesini çizmiş, ameli kurallarını belirleyerek daha sonra fıkıhçılar, hadisçiler, mutasavvıflar ve hatta filozoflar tarafından geliştirecek ahlak anlayışlarının kökünü oluşturmuştur.

🔴 Kur'an-ı Kerim'de ahlak kelimesi yer almaz. Biri "adet ve gelenek", diğeri de "ahlak" manasında olmak üzere iki yerde (eş-Şuarâ 26/137; el-Kalem 68/4) ahlakın tekili olan huluk kelimesi geçmektedir. Birçok ayette yer alan amel teriminin alanı ahlaki davranışları da içine alacak şekilde geniş tutulmuştur.

🔴 Kur'an ve sünnette faziletlerin kişi ve toplum hayatına maddi ve manevi faydaları, üzerinde durulur. Allah (CC) "Şükrederseniz nimetlerimi arttırırım." (İbrâhîm 14/7) "Şeytan içki ve kumarla aranıza düşmanlık ve nefret sokmak ister" (el-Mâide 5/91) buyurur.

🔴 Salih kullarını yeryüzüne hakim kılacağını bildirir. (el-Enbiyâ 21/105) Ayrıca birçok eski milletlerin yıkılışlarında ahlaki bozulma ve çöküntünün önemli ölçüde rol oynadığını haber veren ayetler Kur'an-ı Kerim'de büyük bir yer tutar.

🔴 Bununla birlikte, ahlaka aykırı davranışların doğurduğu doğal ve fiziki zararlar, sosyal ve manevi sıkıntılar İslam'da kişiyi ahlaki sorumluluktan kurtarmaz.

🔴 Bunun yanında dünyada yaşadığımız olumsuzlukların günahlarımız için kefaret sayılacağını bildiren hadisler de kaynaklarda geçer. Fakat bu, ahlaki fenalıkların doğurduğu musibet ve zararın bir sonucu değil, musibete uğrayan kişinin bu durumdayken gösterdiği sabır, rıza, tevekkül gibi güzel tavırların karşılığı olarak görülür.