Dünya genelinde 1 milyardan fazla kişinin obeziteyle yaşadığı, 1990-2022 arasında çocuk ve ergenlerde obezitenin görülme oranının 4 kat arttığı bildirildi.
İngiltere merkezli The Lancet dergisi tarafından ve Dünya Sağlık Örgütü'nün (DSÖ) katkılarıyla obezite, zayıflık ve bunların önlenmesine ilişkin bir rapor yayımlandı.
2022 yılı verilerini içeren raporda, dünya genelinde 1 milyardan fazla insanın obeziteyle yaşadığı bildirildi.
Yetişkinlerde obezite görülme oranı, 1990'dan bu yana iki kattan fazla, çocuklar ve ergenler (5 ila 19 yaş arası) arasında ise dört kat arttığı ifade edildi.
Obeziteden etkilenen toplam çocuk sayısı, 1990'daki 31 milyona kıyasla 2022'de yaklaşık 160 milyona ulaştığı kaydedildi. 2022'de yaklaşık 880 milyon yetişkinin obeziteyle yaşadığı vurgulandı.
Küresel obezite oranlarının kız çocuklarında yüzde 1,7'den 6,9'a, erkeklerde ise yüzde 2,1'den 9,3'e çıktığı kaydedildi. Aynı dönemde çocuklar, ergenler ve yetişkinler arasında "zayıflık" oranlarının düştüğü ve bu durumun birçok ülkede obezitenin en yaygın "yetersiz beslenme" biçimi haline gelmesine yol açtığı kaydedildi.
Beslenme bozukluğu ve yetersiz beslenmenin aşırı kilo kadar zayıflığa neden olduğunun altı çizildi. Obezite ve zayıflığın ise yetersiz beslenmenin bir biçimi olduğu ve birçok açıdan insanların sağlığına zarar verdiğine değinildi.
Küresel nüfus artışına rağmen, 2022'de 183 milyon kadın ve 164 milyon erkek zayıflıktan etkilenirken, 1990'da bu sayı erkeklerde 48, kadınlarda ise 45 milyon daha az olduğu ifade edildi.
Raporda, insanların obeziteden zayıflığa göre daha fazla etkilendiği vurgulanırken, 2022 ülkelerin yaklaşık üçte ikisinde obezite oranlarının, kız ve erkek çocuklarda zayıflık oranlarından daha yüksek olduğu bildirildi.
Dünya genelinde zayıf kız çocuklarının oranı 1990'da yüzde 10,3'ten 2022'de yüzde 8,2'ye, erkeklerde ise yüzde 16,7'den yüzde 10,8'e gerilediği ifade edildi.
Raporda, "Yetersiz beslenme, 5 yaş altı çocuk ölümlerinin yarısı, obezite, kalp-damar hastalıkları, diyabet ve bazı kanser gibi bulaşıcı olmayan hastalıklara da neden olabiliyor." ifadeleri kullanıldı.
2022'de en yüksek zayıflık ve obezite oranlarına sahip ülkelerin, Pasifik ve Karayipler'deki ada ülkeleri ile Orta Doğu ve Kuzey Afrika'daki ülkeler olduğu kaydedildi.
- Obezite ile mücadelede "sağlıklı beslenmeye teşvik ve egzersiz" vurgusu
Obezitenin karmaşık ve kronik bir hastalık olduğu ifade edilen raporda, bunun önlenmesi için gerekli önlemlerin uygulanmadığı bildirildi.
Raporda, 2022'deki Dünya Sağlık Asamblesi'nde üye ülkelerin, 2030'da kadar ülke düzeyindeki eylemi destekleyen DSÖ'nün obeziteyi durdurmaya yönelik "hızlandırma planını" kabul ettiği hatırlatılırken, bugüne kadar sadece 31 hükümetin bunu uygulamaya koyduğu yer aldı.
Obeziteyle mücadele etmek için belirlenen önlemler arasında çocukları emzirmenin teşvik edilmesi, yiyecek ve içeceklerin çocuklara zararlı bir şekilde pazarlanmasının önüne geçilmesine ilişkin düzenlemeler, okulların yakınında yüksek oranda yağ, şeker ve tuz içeren ürünlerin satışını düzenlemeye yönelik girişimler ile sağlıklı beslenmeyi teşvik etmeye yönelik mali ve fiyatlandırma politikalarının yer aldığına değinildi.
Öte yandan, sağlıklı beslenme ve egzersiz konusunda eğitimi ve bilinçlendirme kampanyaları ile okullarda fiziksel aktivite standartlarının belirlenmesinin de obezite ile mücadelede etkili olduğu bildirildi.
Yetersiz beslenmeye karşın ise gıda güvensizliğini azaltma ile temiz su ve sanitasyona erişimi iyileştirmenin yanı sıra tarım, sosyal koruma ve sağlık alanlarında çok sektörlü eylemler gerektirdiğinin altı çizildi.
- DSÖ'den obeziteyle mücadelede "işbirliği" çağrısı
Raporda görüşlerine yer verilen DSÖ Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus, raporun, obezitenin erken yaşlardan yetişkinliğe kadar diyet, fiziksel aktivite ve yeterli bakım yoluyla önlenmesinin ve yönetilmesinin önemini vurguladığını kaydetti.
Ghebreyesus, "Obeziteyi engellemeye yönelik küresel hedeflere ulaşmada çalışmaları rayına oturtmak, hükümetlerin ve toplulukların, DSÖ ve ulusal halk sağlığı kurumlarının delillere dayalı politikalarıyla desteklenen çalışmalarını gerektiriyor. Daha da önemlisi, ürünlerin sağlık üzerindeki etkilerinden sorumlu olması gereken özel sektörün de işbirliğini gerektiriyor." değerlendirmesinde bulundu.
- Yetişkinlerde en fazla obezite ada ülkelerinde görüldü
2022'de kadınlar için obezitenin en yaygın olduğu ülkeler Tonga ve Amerikan Samoası, erkekler için ise yetişkin nüfusun yüzde 60'ından fazlasının obeziteyle yaşadığı Amerikan Samoası ve Nauru'nun olduğu bildirildi.
İngiltere obezite yaygınlığı açısından kadınlarda dünyada 87, erkeklerde ise 55'nci sırada, ABD, obezite yaygınlığı açısından kadınlarda dünyada 36, erkeklerde ise 10'uncu sırada yer aldı.
2022'de obezite hem kız hem de erkek çocuklar için en fazla Niue ve Cook Adaları'nda görülürken, burada çocuk ve ergen nüfusunun yüzde 30'undan fazlasının obeziteyle yaşadığı bildirildi.
İngiltere, obezite yaygınlığı açısından kız çocuklarında 72, erkeklerde ise 91'inci sırada yer aldı.