Selçuklu Sultanı II. Gıyaseddin Keyhüsrev devrinde inşa edilen Susuz Han, Antalya-Burdur yolunda Bucak kasabası yakınındaki Susuz köyündedir. Kitabesi günümüze ulaşmayan kervansarayın mimari ve süsleme özelliklerine göre II. Gıyaseddin Keyhüsrev'in saltanatının son yıllarında (1246 civarı) inşa edilmiş olduğu düşünülür. Susuz Han, günümüze 28 × 30 m. ölçülerindeki kareye yakın dikdörtgen planlı kapalı bölümüyle ulaşabilmiştir. Doğu-batı doğrultulu yapının doğu cephesinde geometrik, bitkisel ve figürlü süslemeleriyle dikkati çeken bir taçkapı bulunmaktadır.
SUSUZ HAN'IN TARİHİ
Kervansarayın açık avlulu bölümünün inşa edilmediği ya da inşa edildikten sonra harap olarak yıkıldığı yönünde görüşler vardır. Doğu cephesinin her iki köşesinde görülen duvar kalıntıları inşasına başlanan açık avlulu bölümün tamamlanamadığı ya da inşa edilen avlunun yıkılarak günümüze kadar gelemediği düşüncesini ortaya koymaktadır. Yapının doğu cephesinde, taçkapının sağında kapalı bölümün duvarına bitişik olarak inşa edilmiş kemerli bazı mekânların kalıntıları görülmektedir. Kapalı bölüm duvarları her cephede dıştan payandalarla desteklenmiş, duvarlarda mazgal pencereler açılmıştır.
DUVARI KUŞEVİYLE SÜSLÜ BÜYÜK YENİ HAN'A AİT 10 BİLGİ
Susuz Han – Bucak / Burdur
SUSUZ HAN'IN ÖZELLİKLERİ
Kervansarayın doğu cephesinde yer alan taçkapısı beden duvarlarından çıkıntı yapacak şekilde yerleştirilmiştir. Dikdörtgen çerçeveler ve geometrik desenli bordürlerle çevrelenmiş kapı açıklığı sivri kemer içinde yer almaktadır. En dış çerçevede yıldız frizi yer alırken geniş bordürde on iki kollu yıldız geçmelerden oluşan geometrik süsleme, sonraki ince bordürde de geometrik geçmeli süsleme görülmektedir.
Kapı açıklığını çevreleyen, bitkisel süslemeli bordüre sahip sivri kemerin iki yanına kabaralar yerleştirilmiş, yedi sıradan oluşan mukarnas kavsaranın yanındaki köşelikler de rûmî motiflerinden meydana gelen bir kompozisyonla dolgulanmıştır. Kavsara iki yanda mukarnaslı üzengilere oturmaktadır. Üzengilerin altında geometrik geçme süslemeli panolar yer almıştır. Taçkapının iki yanındaki sütunçelerin üzerleri geçme motifli olup akantus yapraklı başlıklara sahiptir. Kapı açıklığı basık kemerlidir.
BÜYÜK VALİDE HAN'IN ALARM VEREN KUBBELERİ
EN DİKKAT ÇEKEN ÖZELLİĞİ
Taçkapının en dikkat çekici özelliğini figürlü süslemeler oluşturmaktadır. Kapı açıklığının iki yanında yer alan mukarnas kavsaralı ve kenarları sütunçeli niş açıklıklarının sivri kemerleri üzerinde gövdeleri yuvarlak ve sivri formlu kıvrımlarla oluşmuş iki ejder açık ağızlarıyla ortada karşı karşıya gelmekte ve ortalarında bir insan başı / maskı veya güneş diski figürü yer almaktadır.
Kemerlerin üst iki köşesinde, birbirine doğru veya ortadaki tahrip olmuş alana doğru uçar şekilde ellerini uzatmış oldukça harap iki melek figürü tasvir edilmiştir. Kapının iki yanındaki nişlerin üzerinde küçük aslan figürleri yer almıştır.
İLİM VE KİTAP AŞIKLARININ GÜZERGÂHI VEZİR HANI
Susuz Han'ın planı
Ejderli kabartmanın oldukça yakın benzerini Kayseri Sultan Hanı Köşk Mescidi'nin kemerinde görmek mümkünken dönemin diğer bazı kervansaraylarında da figürlü süsleme karşımıza çıkmaktadır.
Kervansarayın kapalı bölümü on altı adet kare kesitli pâye ve sivri kemerlerle beş nefe bölünmüştür. Orta nef doğu-batı, diğer nefler kuzey-güney doğrultusunda sivri kemerli tonozlarla örtülmüştür. Orta nefin tam ortasında pandantif geçişli bir kubbe bulunmaktadır. Üst kısmı günümüze ulaşmamış olan aydınlık feneri ise muhtemelen piramidal bir külâhla sonlanıyordu. Duvarlarda mazgal pencereler bulunan kapalı bölümün pâyeler arasında kalan bazı bölümlerinde farklı kullanım amaçları için 0,80 m. yüksekliğinde sekiler bulunmaktadır.(Kaynak: TDV İslam Ansiklopedisi, Ayşe Denknalbant)
MEVLANA DİYARININ İNCİSİ: DOKUZUN HANI
SUSUZ HAN'A NASIL GİDİLİR?
Antalya-Burdur yolu üzerinde olan Susuz Han, Vakıflar Genel Müdürlüğü'nün mülkiyetindedir. Aynı yol üzerinde önce Evdir Han ve Kırk Göz Han gelir, daha sonra ise Susuz Han ve İncir Han gelmektedir. Bucak ilçesine gelip burada Susuz köyüne giden dolmuşlarla ulaşım sağlanabilir.
OSMANLI'DA TİCARETİN BELKEMİĞİ BALKAPANI HANI'NIN İSMİ NEREDEN GELİYOR?
BURDUR'DA GÖRÜLECEK YERLER
Burdur Türkiye'nin Akdeniz Bölgesi'nde bulunan bir ilidir. Şehir merkezi hariç 10 adet ilçesi bulunmaktadır. Burdur Türkiye'nin Güney Batısında, Antalya, Isparta, Afyon, Denizli ve Muğla illeri arasındadır. Göller Yöresinin merkezidir. Plaka kodu 15, telefon kodu 0.248 dir. Doğal güzellikleri ve kültürel zenginlikleri açısından Batı Akdeniz Bölgesinin önemli bir kenti olan Burdur'da bu dönemlere ait 50'ye yakın Höyük ve Tümülüs ile 25'ten fazla ören yeri ve antik kent yerleşim yeri bulunmaktadır. Akdeniz Bölgesinde yer almasına rağmen kışları soğuk ve yağışlı, yazları sıcak ve kurak bir iklime sahiptir.
SAGALASSOS TARİHİ KENTİ
Sagalassos Antik Kenti, antik dönemde Pisidia olarak bilinen bölgede yer almaktadır. Dağlık bir alanın bitişiğinde yer alan kentte ilk yerleşim izleri günümüzden 12.000 yıl öncesine kadar uzanmaktadır. Sagalassos Antik Kenti, orijinal yapı taşlarının neredeyse tamamının bulunabildiği anıtsal yapıları ile son derece iyi korunmuş durumdadır. Diğer yandan, kentin planı, üzerinde kurulmuş olduğu teraslı yapı düşünüldüğünde oldukça çarpıcıdır ve bu yapı ile uyumlu ve etkileyici bir anıtsal merkez yaratılmıştır. Ayrıca, en az bin yıllık seramik üretimi ile Sagalassos antik dönemlerdeki en uzun seramik üretimi merkezi olarak UNESCO Dünya Miras Listesi'ne önerilmektedir.
ARKEOLOJİ MÜZESİ
Burdur Müzesi binası, Müze'nin bahçesinde bulunan medreseden geri kalan Osmanlı Pirkulzade Kütüphanesi'nin mimarisinden esinlenerek yapılmıştır. 1956 yılında kurulan ve 2001 yılında yeniden düzenlenen Burdur Müzesi, Hacılar, Kuruçay, Höyücek Höyükleri, Boubon, Kibyra ve Sagalassos kazılarından çıkarılan, müsadere ve satın alma yoluyla kazandırılanlar ile birlikte 60.000'den fazla kültür varlığına sahip, Türkiye'nin en zengin müzelerindendir. Burdur Müzesi 2008 yılında "Gezilip Görülmeye Değer Müze" ödülünü almıştır. Neolitik çağdan günümüze kadar eşsiz örnekleri görmek mümkündür. Müze üç kısımdan oluşmaktadır. Üst katta Neolitik ile Erken Kalkolitik Çağlara ait buluntular ile eski tunç çağı buluntuları bulunmaktadır. İkinci kısım olan giriş katı üç bölüm olarak düzenlenmiştir. Birinci bölümde Sagalassos Antik Kenti'nde yapılan kazılarda ortaya çıkarılan buluntular yer almaktadır. Roma'nın en iyi imparatorlarından olan İmparator Hadriani ve Marcus Auralius'a ait dev heykeller burada sergilenmektedir. İkinci bölümde Kibyra Antik Kenti kazılarında çıkarılan, av sahnesinin canlandırıldığı frizler yer almaktadır. Üçüncü bölümde ise Kremna Antik Kenti kazısında çıkarılan dokuz adet birinci sınıf mermer heykeller bulunmaktadır.
İNSUYU MAĞARASI
İnsuyu Mağarası, Burdur-Antalya karayolu üzerinde, Burdur'a 13 km uzaklıkta bulunan ve ülkemizde turizme açılan ilk mağaralardandır (1965). Mağara 597 mt uzunluğunda olup deniz seviyesinden 900 mt yüksekliktedir. İnsuyu Mağarasında; karstik yapının zamanla erimesi ve aşınması sonucu, mağara içinde sarkıt ve dikitler meydana gelmiştir. Ayrıca girintili çıkıntılı çeşitli yönlere açılan dehlizler bulunmaktadır. Mağaranın suyu karbonatlı maden suyudur. İnsuyu mağarası, Kültür Bakanlığı kararı (1976) ile I. derece Doğal Sit olarak tescil edilmiştir.
SALDA GÖLÜ
Salda Gölü, Burdur'un Yeşilova ilçesinin kuzey batısında, ilçe merkezine 4 km. uzaklıkta, ormanla kaplı tepeler, kayalık araziler ve küçük alüvyonal ovalarla çevrili hafif tuzlu tektonik bir göldür. Göller bölgesi içindedir. Yüzölçümü yaklaşık 44 km2'dir. 184 metreye varan derinliği ile Türkiye'nin en derin gölüdür. Yer yer seyrelmiş karaçam ve meşe ormanlarının kapladığı kireçtaşı ve serpantin yamaçlarla çevrilidir. Kıyısında küçük alüvyal ovalar yer alır. Alan kısmen tuzlu göl ve etrafındaki dar kıyı şeridinden oluşur. Göl çevresinde plajlar bulunmaktadır. Gölün güney kıyılarında küçük, tuzlu sulak alanlar bulunur.
TAŞ ODA KONAĞI ETNOĞRAFYA MÜZESİ
17.yy'dan kalma Osmanlı sivil mimari örneklerinden biridir. Kınalı Aşiretinden Emin Bey tarafından yaptırılmıştır. Kültür Bakanlığınca 1978 yılında restorasyon çalışmaları başlatılmış ve 1988 yılında da bitirilmiştir. Bina iki katlıdır. Birinci kat taş, ikinci kat kerpiç ve ahşap yapı malzemesi ile inşa edilmiştir.
BURDUR SAAT KULESİ
Burdur kent merkezinde bulunur. 1830 yılında Konya valisi tarafından bu kule inşa edilmiştir. Fakat 1914 yıllında meydana gelen depremde yıkılmıştır. Daha sonra Kâhyaoğlu Hacı Ali Emir Bey tarafından 1936-1937 yıllarında yeniden inşa edilmiştir. Yaklaşık 35 metre yükseklikte bulunur. Kulenin en altında dükkân olarak kullanmaktadır. Kulenin en tepesinde her bir köşesinde 4 saat konulmuştur. Ulu caminin kuzeyinde bulunur.
SUSUZ KERVANSARAYI
Yapımı 13. yüzyıla dayanan Susuz Han Bucak ilçesine bağlı Susuz köyünde bulunur ve adını da bu köyden almaktadır. Planı kareye yakın bir dikdörtgen şeklinde olan bu yapı Anadolu Selçukluları dönemine aittir. Beş nefli olan hanın orta nefi yüksektir. Orta yerinde bir kubbe bulunur ve batı cephesinde, tak biçiminde bir giriş kapısı olan hanın kapı katının yan sövelerinde bulunan birbirinden farklı geometrik desenler göz kamaştırıcıdır.
