Çanakkale’yi geçilmez kılan II. Abdülhamid’in öngörüsü

OSMANLI SULTANLARI TARİH BOYUNCA BOĞAZLARIN GÜVENLİĞİNE ÖNEM VERDİ

📌Asırlar boyunca imparatorluğun göz bebeği olan İstanbul'un güvenliğini sağlamak; Osmanlı sultanları arasında en önemli konuların başında geliyordu. Fatih Sultan Mehmet başta olmak üzere birçok hükümdar, inşa ettikleri kale ve tabyalarla Çanakkale'yi güçlendirdi. Fatih'in Çanakkale'de Boğaz'ın en dar yerine "Deniz kilidi" anlamına gelen Kilitbahir'in Kalesi'ni inşa ettirmesi buna bir örnektir. Fetih'ten önce inşa edilen yapıya Fetih'ten sonra Çimenlik Kalesi de eşlik etmiş ve Fatih zamanında Boğaz'ın güvenliği arttırılmıştı.

➡Çanakkale'ye Osmanlı zamanında Sultan IV. Mehmet döneminde "deniz seddi" anlamına gelen Seddülbahir ve Kumkale adında iki yeni kale daha eklendi. Kalelerin inşa edilmesine Sultan III. Ahmet, Sultan III. Selim ve Sultan II. Mahmud döneminde de devam edilmiş ve Babakale, Çamburnu, Nara ve Bigalı kaleleri yaptırılmıştı.

13 maddede Çanakkale Zaferi

💠

İKİNCİ ABDÜLHAMİD'İN ÇANAKKALE BOĞAZI'NI GÜÇLENDİRME FAALİYETLERİ

📌Dünyanın büyük bir savaşa doğru sürüklendiğini öngören Sultan Abdülhamid, İstanbul'un güvenliği için Çanakkale'nin kilit bir rol üstlendiğinin farkındaydı. Abdülhamid, olası bir savaşta boğazın güvenliğini sağlamak maksadıyla top ve bataryaların yenilenmesine karar verdi.

➡Sultan, hemen mevcut tabyaların yenilenmesi ve yenilerinin inşa edilmesi için Asaf Paşa'yı görevlendirdi. Abdülhamid, yeni yapıların fotoğraflarını çektirerek çalışmaları yakından takip etti. Ve nihayet Anadolu Hamidiye Tabyası, 1890'lı yılların başında tamamlandı.

🔎Tabya: Bir bölgeyi savunmak için yapılan ve silahlarla güçlendirilen askeri yapıdır.

Çanakkale Savaşı'na giden 'Edebiyat Heyeti'

💠

ANADOLU HAMİDİYE TABYASI'NIN SAVAŞTA ÜSTLENDİĞİ KRİTİK ROL

📌Tarihler 1915'ü gösterdiğinde, Abdülhamid'in öngördüğü gibi, dünya büyük bir savaşın içine sürüklenmişti. Türk milletinin varoluş mücadelesi verdiği bu çetin dönemlerde, Hamidiye Tabyası, 18 Mart Çanakkale Zaferi'nin elde edilmesinde kritik bir rol üstlendi.

#ÇanakkaleSavaşı'ndan yıllar önce, dünyanın büyük bir savaşa doğru sürüklendiğini öngören #Abdülhamid, Çanakkale'yi "geçilmez" kılan hamlelerden birini gerçekleştirerek Hamidiye Tabyası'nı inşa ettirdi.

📌Hamidiye Tabyası'nın #ÇanakkaleZaferi'nde üstlendiği kritik rol neydi? pic.twitter.com/JOAGXhnkSN
— Fikriyat (@fikriyatcom) March 18, 2021

📌Savaş esnasında Anadolu Hamidiye Tabyası'nda 10 cephanelik ve 9 adet top alanı bulunuyordu. Tabyadan düşman donanmasının üzerine tam 75 top atışı gerçekleştirildi. Ağır topçu alayının merkezi olması sebebiyle düşman kuvvetlerinin de hedefi olan Hamidiye Tabyası'nda çetin bir mücadele verildi.

Çanakkale Savaşı'nın kazanılmasında büyük bir öneme sahip olan bu tabya, Mehmetçiklerimizin en büyük sığınaklarından biri olmuştu.

Tarihe tanıklık etmiş 5 tabya

💠

ÇANAKKALE SAVAŞLARI ESNASINDA ABDÜLHAMİD'İN AĞZINDAN DÖKÜLEN SÖZLER

📌1915'te büyük bir savunmanın içinde olan Çanakkale, Türk milletinin ortaya koyduğu mücadele sonucunda geçilememişti. Çanakkale'nin "geçilmez" oluşunda Sultan Abdülhamid'in mevcut tabyaları yenilemesi ve yeni tabyalar inşa ettirmesi büyük rol oynadı.

Savaşın gerçekleştiği esnada Sultan'ın ağzından şu sözler döküldü:

"Atalarımın ve benim yaptırdığım kale ve tabyalar eğer hala ayakta ise düşmanlar Boğaz'ı geçemez."

📌Gerçekten de Sultan'ın dediği gibi olmuş, Abdülhamid'in engin öngörüsü sayesinde düşman kuvvetleri Çanakkale'yi geçememişti. Çanakkale Zaferi'nin kahramanlarından biri olan Selahaddin Adil Paşa da Abdülhamid'in Boğaz'da yaptığı yenilemelerin ve güçlendirmelerin katkısını şöyle ifade edecekti:

"Hakikaten büyük kısmı Sultan II. Abdülhamid döneminde yapılan yenileme ve güçlendirme çabaları hem düşmana büyük zarar verdirmiş hem de siperlerdeki asker kaybını en aza indirmiştir."

🔎Selahaddin Adil Paşa kimdir?

Selahattin Adil Paşa Kurtuluş Savaşı komutanlarındandır. Çanakkale Savaşları'nda, savaş öncesinde Çanakkale Müstahkem Mevkii'nde kurmay başkanı olarak görev yaptı. Savaş sırasında, Üçüncü Kirte Muharebesi'nde 12. Tümen'e komuta etti. Gizli kahraman olarak kalmayı tercih eden Paşa, mütevazı kişiliği sebebiyle başarılarını çocuklarına dahi anlatmamıştır.

💠

HAMİDİYE TABYASI ÖNEMİ VE GÜNÜMÜZDEKİ İŞLEVİ

📌Çanakkale gezimiz esnasında Anadolu Hamidiye Tabyası'nın önemini ve günümüzdeki işlevini Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanı İsmail Kaşdemir'den dinledik. Kaşdemir, "Anadolu Hamidiye Tabyası, Çanakkale'nin gazi mekanlarından birisidir. Sultan Abdülhamid Han tarafından Çanakkale Boğaz savunmasına takviye amaçlı güçlendirmek amacıyla yapılmış, bir tarihi mekandır." cümleleriyle tabyanın öneminin altını çizdi.

Anadolu Hamidiye Tabyası'nın savaş esnasında görevini hakkıyla yerine getirdiğini ifade eden Kaşdemir, mevkiinin restore edildiğini ve günümüzde ise müze konseptine dönüştürülerek bir millet bahçesine çevrildiğini bildirdi.

💠

ANADOLU HAMİDİYE TABYASI MÜZESİ

📌Hamidiye Tabyası, Çanakkale merkezde, Çimenlik ve Dardanos tabyaları arasında bir mevkide bulunuyor. 18 Mart Zafer Kutlamaları ilk olarak bu mekanda yapılmıştır.

📍Nasıl gidilir?

💠

📌Anadolu Hamidiye Tabyası'nın Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından restorasyonu tamamlanmış ve bölgede Çanakkale Savaşları Tarih Müzesi vatandaşların ziyaretine açılmıştır. Müze, dramatik ve tematik bir şekilde düzenlenmiş, sergilemeler ve canlandırmalar sayesinde Çanakkale Savaşları farklı temalarla ziyaretçilere sunulmuştur. Ayrıca tabyanın olduğu bölge; aileler, gençler ve çocuklar için spor ve sosyal alanların bulunduğu kültür ve dinlenme tesisi işleviyle de kullanılmaktadır.

Çanakkale'nin ruhunu en derin biçimde hissedebildiğimiz gezimizde, bize bırakılan bu vatanın her karışının nasıl korunduğuna şahit olduk. Yazımızı Akif'in Çanakkale Şehitlerine şiirinden dizelerle bitirelim….

"Ey, bu topraklar için toprağa düşmüş, asker!
Gökten ecdâd inerek öpse o pâk alnı değer.
Ne büyüksün ki kanın kurtarıyor Tevhîd'i...
Bedr'in arslanları ancak, bu kadar şanlı idi..."