İnsanoğlunun oluşturduğu ilk toplumdan başlayarak günümüze kadar karşılaştığı her türlü zorluk ve sıkıntıları atlatmak için gayret etti. Hastalık insanın her zaman maruz kaldığı bir durum olduğundan bundan kurtulmak için hem tedavi yollarını hem de bu yolların gerçekleştirilebileceği kurumları araştırmış ve zaman içinde bu kurumları kurmuş ve oluşturdu.
GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE ÇIĞIR AÇAN BİLİM İNSANLARI Birçok insanın bilmediği tıp hakkındaki şifalı gerçeklerse şunlar:
1. İslam uygarlığının ilk zamanlarında eczane, hastane ve tıp okulları oldukça yaygındı.
2. İslam uygarlığının öncü sağlık sistemi teşhis ve tedaviye dayanırken Antik Yunan şifa merkezleri ise mucizevi iyileşme kürlerine dayanırdı.
3. İslam uygarlığının ilk zamanlarında hastalara şurup, hap veya toz halinde ilaç verilir; ameliyat yapılır ya da kırık bacaklar alçıya alınırdı.
4. Müslüman hükümdarlar herkesin tedavi olabileceği en iyi hastaneleri yaygınlaştırmak için yarışırdı.
5.872-874 yılları arasında Mısır, Kahire'de inşa edilmiş tam teşekküllü ilk büyük hastane adını zamanın Müslüman hükümdarı olan Ahmed İbn-Tolun'dan almıştır.
6. Günümüzde Batı dünyasının aksine 10. yüzyılda İslam uygarlığında bitkisel ilaçlar alternatif tıp olarak görmüyordu.
7.Bin yıl önce İslam uygarlığında müzik terapisi gibi en gelişmiş tedaviler bile herkes için ücretsizdi.
8.Kur'an, bütün hastaları tedavi etmek için onurlu Müslümanları sorumlu tuttuğundan, ilk hastaneler her inançtan kadın veya erkek zengin ya da yoksul ayrımı yapılmadan hizmet verirdi.
9. İslam uygarlığındaki ilk hastaneler 8. yüzyılda Bağdat'ta kuruldu.
10.Pek çok insan cüzzam hastalığının şeytanın bir işareti olarak düşünürken bu hastalar 9. yüzyılda Tunus Kayrevan'da açılan El- Kayrevan Hastanesi gerekli tedaviyi alabiliyorlardı.
11. Şam'daki Al- Nuri Hastanesi'nde tedavilerin en üst standartlara sahip olup olmadığını kontrol eden denetçiler vardı.
12. Şam'ın oldukça ileri derecede gelişmiş hastanesi, dünyadaki ilk eğitim hastanelerinden biriydi.
13. İslam uygarlığındaki doktorlar, günümüzdeki doktorlar gibi eğitim hastanelerinde oldukça titiz bir eğitim alırlardı.
14.Güney İspanya'da ve Avrupa'nın diğer bölgelerinde inşa edilmiş olan hastaneler, İslam uygarlığının eserleriydi.
TÜRKİYE’NİN BİLİM TARİHİ 15. Müslüman hastaneler evkaf denilen hayırseverlerim bağışlarıyla finanse edilirdi.
16.Müslüman bilim adamı İbn Thabit ibn Kurra, köylere seyyar hastaneler kurdu.
17. 13. yüzyılda İbnü'n Nefis, kalpten pompalanan kanın ciğerlerde hava ile nasıl karıştığını doğru bir şekilde tarif etmişti.
18. İbnü'n Nefis'in bu başarısı 1957 yılına kadar itibar görmedi.
19. William Harvey isimli İngiliz bir doktor 17. yüzyılda, büyük kan dolaşım sistemini buldu.
20. 11. yüzyılın doktor ve filozofu olan İbn Sina kırık kemikleri tedavi etmek için günümüzde hala kullanılan tedavi yöntemini buldu.
MERAK UYANDIRAN BİLİMSEL GELİŞMELER 21. İbn Sina, Batı'da "Doktorların Prensi" olarak anılıyordu.
22. İbn Sina, oldukça etkili olan Tıbbın Kuralları adlı bir ders kitabı yazdı.
23. Bu kitap, 1593 yılında Roma'da basıldı ve Avrupa'daki tıp okullarında en çok tercih edilen bir ders kitabı haline geldi.
24. Tıbbın Kuralları, 1858 yılında basıldı ve günümüzde hala Batı tıbbının ansiklopedisi olan Gray's Anatomy gibi modern ders kitaplarının tasarımını etkiledi.
25. 11. yüzyılda, İslam uygarlığında yazılan tıp kitapları, bilginin Avrupa'ya yayılması için Arapçadan Latinceye tercüme edildi.
26.Tunus doğumlu İbnül Cezzar el- Kayrevanî, 9. yüzyılda çocuk tıbbı yani pediatriyle ilgili ilk kitabı yazdı.
27. Tıbbi terimlerin ilk kez alfabetik olarak sıralandığı kitap, Kitabül-Ma veya Su Kitabı'dır. Bu garip kitap başlığı 'maa' teriminin yani "suyun" kitaptaki ilk başlık olmasından kaynaklanmaktadır.
28. "Su Kitabı" modern dünyada tekrar keşfedilerek 1996 yılında Umman devleti tarafından basıldı.
29. İslam uygarlığında 1000 yıl önce yazılmış olan tıp kitapları, o dönemdeki doktorların göz hastalıklarını iyileştirmekte oldukça başarılı olduklarını gösterir.
30. 10. yüzyılda yazılmış olan Göz Doktorunun Defteri, 130 göz hastalığını tanımlar.
31. 1000 yılında İslam uygarlığının doktorları körlüğü engelleyecek yöntemler üzerinde çalışıyordu.
BİLİM TARİHİNDE ASIRLIK YOLCULUK... 32. İslam uygarlığının başlarında yazılmış olan 30 oftalmoloji kitabının 14 tanesi günümüzde hala mevcuttur.
33. Bazı ilaçların dozajlarını sistematik olarak belirleyen ilk doktor, 9.yüzyıl doktoru El-Kîndî'ydi.
34. Orta Doğu ve Afrika'daki kavimler, aşının hayat kurtaran bir yöntem olduğunu bilen ilk antik insanlar arasındaydılar.
35. Bağışıklık kazandıran aşılama yönteminde, vücut sisteminin hastalıklarla mücadele etmeyi öğrenmesi için hastalara hastalığa neden olan organizmanın zayıflatılmış veya etkisiz hâle getirilmiş bir dozu veriliyordu.
36. Edward Jenner, aşılamanın öncüsü olarak anılır. Jenner, çiçek hastalığına karşı koruma sağlamak için çiçek hastalığının kendisini aşı olarak kullandı.
37. "Aşılama" kelimesinin kökeni, Latincede "inek" anlamına gelen 'vacca' kelimesinden türetildi.
OSMANLI’DA BİLİMİN TEMELLERİNİ ATAN ALİM 38. 1796 yılında Jenner, genç bir çocuğu çiçek hastalığı virüsüne karşı bağışıklık kazanması için, sığır çiçeği hastalığı ile aşılamıştır. Herkesin şansına, bu işlem işe yaramıştı.
39. Irak'ta bin yıl önce eczaneler vardı.
40. 1980 yılına kadar, dünyadaki en ölümcül hastalıklardan biri olan çiçek hastalığının yeryüzünden silinmesi için dünya çapında bir aşı kampanyası gerçekleştirildi.
41. 20. Yüzyılda çiçek hastalığından dünya çapında 300 milyondan fazla ölüm olduğu tahmin edilir.
42. Türk Posta İdaresi tarafından 1967 yılında ilk çiçek aşısının 250. yılı anısına bir posta pulu çıkarıldı.
43. 1721 yılında İstanbul'daki İngiliz elçisinin eşi olan Laady Mary Wortley Montagu, Osmanlı Devleti'nde iyi bilinen çiçek aşısı fikrini İngiltere'ye götürdü.
44. Tıp ve ameliyat üstüne çizimler içeren ilk kitabı İspanyol Doktor Ebü'l-Kasım Zehrâvî yazdı.
45. İbn Sina'nın "Kanun" adlı eserinde egzotik bitkilerden, ağaçlardan, tohumlardan ve baharatlardan yapılan 142 bitkisel ilacın tarifi vardı.
46. Ebü'l-Kasım Zehrâvî'nin hastaları, günümüzdeki kapsüllerin öncüsü olan katkütden yapılmış haplar yutardı.
47. Tunuslu âlim Afrikalı Konstantinus sayesinde Arapçadan Latinceye tercüme edilmiş olan ve İslam uygarlığı ilaçlarını içeren kitap, Avrupa'ya ulaştı.
48. Hala varlığını sürdüren en büyük ilaç kullanım ansiklopedisi "Bitkisel İlaç ve Gıdalar Sözlüğü" Müslüman İspanyol İbnü'l Baytâr tarafından 13. yüzyılda yazdı.
49. İsveçli bilim insanı Carl Linnaeus kendi sitemini kurmadan yüzyıllar önce, İbnü'l Baytâr'ın bitkileri sınıflandırdığı bir sistemi vardı.
50. Mısırdaki Ahmed bin Tolun Hastanesi, bünyesinde ilk ruh sağlığı departmanını dâhil eden hastanedir.
National Geographic- Sabah
DÜNYANIN İLK GERÇEK BİLİM ADAMI: İBNÜ’L HEYSEM