Osmanlı'da mali ve askeri kayıtların tutulduğu defterler

Yayınlanma Tarihi: 25.09.2019 15:51 Güncelleme Tarihi: 25.09.2019 16:50

Bilgilerin kayıt altına alınma işlemi ilk olarak Hz. Ömer devrinde yaşandı. Medine'de ilk maliye dairesi kurulunca burada muharip askerlerin yoklama ve maaş kayıtları tutulurdu. Bu tür belgelere başlangıçta divan adı verildi, sonradan bu tabir, kayıtların tutulduğu dairenin adı oldu. Osmanlı'da da bilgilerin kayıt altına alındığı mali ve askeri olmak üzere birden çok defter vardı. İşte Osmanlı'nın gözü kulağı olan defterlerinin isimleri…

2/12

ATİK ŞİKÂYET DEFTERİ

Osmanlılar'da 17. yüzyılın ortalarından itibaren herhangi bir şikayet için Dîvân-ı Hümâyun'a yapılan müracaatlara karşılık olarak çıkan fermanların kaydedildiği defterlere verilen isimdir.

3/12

AYNİYAT DEFTERİ

Osmanlı Devleti'nde 19. yüzyılda sadaretten nezaretlere, çeşitli dairelere ve vilayetlere yazılan tezkirelerin suretlerinin kaydedildiği defterlere verilen isimdir.

4/12

DEFTER-i DERVÎŞÂN

19. yüzyılın başlarından son şeyhine kadar Yenikapı Mevlevîhânesi şeyhleri tarafından tutulan tarihî ve biyografik notları ihtiva eden eserdir. Yenikapı Mevlevîhânesi merkez olmak üzere dönemin tarihî, tasavvufî, siyasî ve içtimaî olaylarına dair çeşitli kayıtları ihtiva eder. Adı geçen mevlevîhânenin şeyhlerinden Ali Nutkî Dede tarafından yazılmaya başlanmış, onun ölümünden sonra kardeşi Abdülbâki Nâsır Dede tarafından devam ettirilmiştir. Defter-i Dervîşân'ın, 67-83. varakları eksik, bazı varakları boş bırakılmış doksan dört varaktan meydana gelen birinci bölümü Süleymaniye Kütüphanesi'nde bulunmaktadır.

5/12

EŞKÂL DEFTERİ

Osmanlılar zamanında çeşitli devlet hizmetlerinde kullanılmak üzere toplanan hıristiyan çocuklarının kimliklerine dair bilgilerin bulunduğu defterdir.

6/12

İCMAL DEFTERİ