HZ. EYYUB KİMDİR?
📌 Hz. Eyyûb aleyhisselam, Kur'an'da adı geçen, Allah'ın kendilerine ilim ve hikmet verdiği bildirilen peygamberlerdendi. Allah'tan korkan, kötülükten sakınan kâmil bir insandı. O, sabrın ve şükrün sembolüydü.
📌Hz. Eyyûb'un annesi, Lut aleyhisselamın kızıydı. Taberi'ye göre babasının ise Nemrud'un Hz. İbrahim'i ateşte yakmak istediği gün hak din ile müşerref olanlardan ya da Hz. İshak'ın soyundan biri olduğu söylenir.
📌Hz. Eyyûb, Yakup aleyhisselam döneminde ilâhi vahye mazhar oldu. Asım Köksal'ın Peygamberler Tarihi adlı eserinde belirtildiğine göre şeriatı Allah'ın birliğine iman ve insanların arasını düzeltmekti.
Kur'an-ı Kerim'de örnek gösterilen Hz. Eyyûb, vahiy indirilen peygamberlerdendi.
"Biz Nûh'a ve ondan sonra gelen peygamberlere vahyettiğimiz gibi sana da vahyettik. Ve İbrâhim'e, İsmâil'e, İshak'a, Ya'kūb'a, torunlara, Îsâ'ya, Eyyûb'a, Yûnus'a, Hârûn'a ve Süleyman'a vahyettik. Dâvûd'a da Zebûr'u verdik." ( Nisa suresi,163. ayet)
Nisa suresi suresi 163. ayetinin tefsiri 📙 ve meali 🔊
📌 Hz. Yakup ya da Hz. Yusuf ile aynı çağda yaşayan Eyyûb aleyhisselam, Allah'ın verdiği nimetlere şükreden, takva sahibi ve yoksullara karşı merhametli biriydi. Misafirlere ikram etmeyi sever, yolcuların yardımına koşardı. Rivayete göre hastalanmadan önce yetmiş, şifa bulduktan sonra da yetmiş yıl yaşadı.
HZ. EYYUB SABRI
➡ Eyyûb aleyhisselam, belalar karşısında gösterdiği sabır ile simgeleşti. Başına gelen hastalıklara ve bütün varlığını kaybetmesine tevekkülle yaklaştı.
📌Hz. Eyyûb'un musibete uğramasına neden olan olay hakkında çeşitli sebepler gösterilir. Bu rivayetlerden biri, Beseniye halkının zalim kralının huzuruna çıktığında kendisine ağır sözler söylediği halde, Hz. Eyyûb'un konuşmasında yumuşak davranması ve işlediği zulüm için onu uyarmamasıydı.
Hz. İlyas hangi kavme gönderildi?
MENKIBE VE HAKİKAT: HZ. İBRAHİM İLE MECUSİ 📌Şam'da şiddetli kuraklık yaşandığı bir dönemde Mısır Kralı Firavun, Eyyûb aleyhisselamı yanına çağırdı. Ona ve ailesine yiyecek verip barınmasını sağladı. Hz. Eyyûb, Firavun'un yanında bulunduğu sırada, Şuayb aleyhisselam gelip içeri girdi ve "Ey Firavun! Gök halkı, yer halkı, denizler ve dağlar halkı kızınca Allah'ın da gazaba geleceğinden korkmaz mısın?" dedi. Hz. Eyyûb susup konuşmadı. Firavun'un huzurundan çıktıklarında ise Şuayb aleyhisselam "Ey Eyyûb! Sen, Firavun'un ülkesine gittiğin için, sustun, ibtilaya (belalara) hazırlan!" dedi.
➡ Hz. Eyyûb'un bütün serveti yok oldu, evlatları öldü. Fakat bunlara rağmen Allah'a hamd edip ibadetlerine devam etti. Karşılaştığı musibetler karşısında tevekkül edip katlandı. Ardından Eyyûb peygamber hastalandı.
Hastalığı o kadar şiddetliydi ki yemeği iki elini birleştirerek ağzına götürebiliyordu. Ebu Cafer Taberi, yakalandığı hastalığın cüzzam ya da çiçek olduğunu, 18 yıl devam ettiğini belirtir. (Taberî-Tarih c.1,s.166, Sâlebî-Arais s.156, İbn. Esîr Kâmil c.1,s.129)
📌Hz. Eyyûb'un bu hastalığından sonra etrafında eşinden başka kimse kalmadı. Öyle ki halk, onları şehir dışına çıkardı.
Bir gün hanımı kendisine; "Allah Teâlâ'ya dua etsen de bu hastalık ve dertlerden şifa bulsan olmaz mı?" diye sorunca Hz. Eyyûb "Benim bolluk ve genişlik ve sıhhat içinde yaşadığım müddet seksen senedir. Bu hastalık ve sıkıntı müddetim, genişlik zamanlarıma erişmiş değildir. Ben Allah'tan utanırım. Bu durumdan kurtulmak için Allah'a nasıl dua ederim." diye karşılık verdi. (İbn-i Kesir, Kısasu'l-Enbiyâ, 1, 370; Meybudî, s. 1892-1894; Bilmen, IV, 2174)
PEYGAMBERLERİN KUR'AN'DA GEÇEN DUALARI 📌 Diyanet'in Kur'an Yolu Tefsiri'ne göre Eyyûb peygamber, bu felâketleri büyük bir sabır ve tevekkülle karşılayarak Allah'a secde eder; "Anamın bağrından çıplak çıktım ve toprağın bağrına çıplak döneceğim; Rab verdi ve Rab aldı. Rabbin ismi mübarek olsun." derdi.
📌Hz. Eyyûb'un her tarafı yara bere içerisinde olduğundan vücudunu kurt kapladı. Kendisine gelen bu hastalık ve yorgunluğu şeytana addetti. Kur'an-ı Kerim'de bu durum şöyle geçer: "(Ey Muhammed!) Kulumuz Eyyûb'u da an. Hani o, Rabbine, 'Şeytan bana bir yorgunluk ve azap dokundurdu' diye seslenmişti." (Sad suresi, 41. ayet)
Sad suresi suresi 41. ayetinin tefsiri 📙 ve meali 🔊
İbn Âşûr gibi bazı müfessirler "şeytanın ona azap vermesini" iblisin hastalıktan çektiği meşakkat ve acıyı kullanarak vesvese vermesi, hastalığı veren Allah'a karşı isyana zorlaması olarak yorumlar.
➡ Muhammed Hamdi Yazır'ın Hak Dini Kur'an Dili adlı eserinde Sad suresi 41. ayet-i kerimesi şöyle tefsir edilmiştir:
➡ "Nusb meşakkat, bedende zahmet, azapta acı, mal ve evlat acısıyla açıklanmıştır. Ne kadar dikkate değer bir noktadır ki Cenab-ı Allah Eyyûb'un duasına cevap olan kurtuluş mucizesini verirken bile önce ona böyle bir hareket emretmiştir. Bu emir, tıpkı Meryem kıssasındaki "(hurmanın dalını kendine doğru) silkele!" (Meryem, 19/25) emrine benzer ve "O'na ancak güzel kelimeler yükselir. Onu da salih amel yükseltir." (Fâtır, 35/10) ifadesini de hatırlatır. Ayet-i kerimedeki ayak vurmak, olduğu yerde tepinmeye, çabalamaya, yolculuk, hicret ya da harp etmeye yani Allah yolunda mücadele etmenin mümkün olabilen her kısmına uygun olabilir. İbnü Cerir Taberî tefsirinde Hz. Eyyûb'un ayak vurduğu bu yerin "Câbiye" olduğunu nakleder."
Meryem suresinin 25. ayetinin tefsiri 📙 ve meali 🔊
HZ. EYYUB'UN DUASI
📌Hz. Eyyûb'un hastalığı iyice ağırlaşınca, yaralar vücudunun her tarafını sardı. Artık sadece dili ve kalbiyle ibadet edebiliyordu.
📌 Bu musibet, dili ve kalbine zarar verince ibadetlerini ifa ederken zorlandı. Kulluk vazifesini yerine getirememekten çekinerek Allah'a kendisine şifa vermesi için "Yâ Rab, zarar bana dokundu. Lisanen zikrime ve kalben ubudiyetime halel veriyor" diyerek dua etti. Kur'an-ı Kerim'de Hz. Eyyûb'un duasına şöyle yer verilir:
"Eyyûb'u da hatırla. Hani o Rabbine, "Şüphesiz ki ben derde uğradım, sen ise merhametlilerin en merhametlisisin" diye niyaz etmişti. Biz de onun duasını kabul edip kendisinde dert namına ne varsa gidermiştik. Tarafımızdan bir rahmet ve kullukta bulunanlar için de bir ibret olmak üzere ona ailesini ve onlarla beraber bir mislini daha vermiştik." (Enbiya suresi, 83-84. ayetler)
Enbiya suresinin 83-84. ayetlerinin tefsiri 📙 ve meali 🔊
📌Yüce Allah, Hz. Eyyûb'un bu samimi duasını kabul edip şifa bulmasını murat edince, ayağını yere vurmasını buyurdu. Böylece yerden şifalı bir su fışkırdı. Eyyûb peygamber, Rabbinden gelen bu emir üzerine hemen ayağını yere vurdu. Yerden berrak tertemiz bir su fışkırdı. Bu su ile yıkandı ve bol bol içti. Yüce Allah, Şâfî ismi ile tecelli etti ve eski sıhhatine kavuştu.
Fikriyat Kur'an-ı Kerim uygulamasından sureleri okumak ve dinlemek için tıklayın
📌 Yüce Allah, kendi tarafından bir rahmet ve ibadet edenler için ibret olması için ona ailesini ve onlarla beraber mislini verdi. Sad suresinin 42. ayetinde geçen suyun "yıkanılacak ve içilecek soğuk bir su" olarak tanıtılması Hz. Eyyûb'un bu sudan hem içerek hem de yıkanarak şifa bulduğuna işaret eder.
📚 Lut kavmi nasıl helak edildi?
➡ Muhammed Ali es-Sâbûnî'nin Tefsirlerin Özü adlı eserinde belirttiğine göre ayet-i kerimede Hz. Eyyûb'un kıssası ve Allah'ın onu çeşitli sıkıntılarla imtihan ettiği nakledildikten sonra Yunus, Zekeriyya ve İsa'nın (as) çektikleri sıkıntılar anlatılır. Bütün bunlar Resulullah'ı (sav) teselli etmek maksadıyla anlatılmıştır.
HZ. EYYUB İLE İLGİLİ HADİSLER
Hz. Eyyûb'un bu tahammülleri aşan sabrı hadis-i şerifte şöyle övüldü:
"Hazreti Eyyûb, insanların en halimi, en sabırlısı ve en çok gazabını (öfkesini) yeneni idi." (İbn-i Ebî Şeybe, Musannef, III, 201)
📌Eyyûb aleyhisselam, şifa bulduktan sonra, yanına dönen hanımı kendisini yerinde bulamayınca endişeye kapıldı. Öldüğünü düşünüp oradan oraya koşuşturmaya başladı.
➡ Hz. Eyyûb onu gördü ve kendisine "Ey Allah'ın kulu kadın! Ne istiyorsun?" diye sordu. Hanımı "Burada yatan bir hasta vardı. Onu göremiyorum öldüğünden endişe ediyorum." diye cevap verdi. Eyyûb peygamberin "O senin neyin olur?" diye sorması üzerine eşi "Beyimdi." cevabını verdi.
➡ Hanımı dikkatli bir şekilde kendisine baktı. Yine de tanıyamadı. Hz. Eyyûb, "Endişelenme ben Eyyub'um" dedi ve gülümsedi. Hanımı gülümsemesinden tanıdı ve kendisine sarıldı.
Ebû Hüreyre'den rivayet edilen bir hadise göre Hz. Eyyûb çıplak olarak yıkandığı bir sırada üzerine altın çekirgeler döküldü, bunları avuç avuç alıp elbisesinin içine koymaya başladı. Bunun üzerine Rabbi ona, "Şu gördüğünden seni müstağni kılmamış mıydım?" diye nida edince Hz. Eyyûb, "Evet, senin izzetine yemin olsun ki bana çok şey verdin, fakat senin bereketinden müstağni kalamam." dedi. (Müsned, II, 243, 314, 490; Buhârî, "Gusül", 20, "Enbiyâʾ", 20, "Tevhîd", 35)
📌 Hz. Eyyûb'un kabri Şam'ın Besne adındaki bir köyde ya da Şanlıurfa'daki Eyyüb Nebi köyünde olduğu zikredilir. Fakat nerede medfun olduğu kesin olarak bilinmemektedir. Şanlıurfa'nın Eyyübiye ilçesindeki bir mağaranın Hz. Eyyûb'un hastalandıktan sonra sığındığı ve iyileşene kadar kaldığı yer olduğu düşünülür. Eyyûb peygamberin sırtını dayadığı sabır taşı ve yerden çıkan şifalı suyun da burada yer aldığına inanılır.