Patlıcan tam anlamıyla bir sebzedir ve yaygın kullanılır. Kendine has bir tadı ve sağlık açısından sayısız faydası vardır. Kızartmasından etli yemeğine kadar her türlü yemeği hatta salatası yapılıp yenebilmektedir.
Patlıcanın kökeni Doğu Hindistan'dır. Ancak sıcak iklimleri sevdiği için birçok yerde yetiştirilmektedir.
Patlıcan alırken siyaha yakın koyu mor ve parlak bir renge sahip olmasına, elle tutulduğunda da yumuşaklığına dikkat edilmelidir. Çünkü bunlar çekirdeksiz patlıcana ait özelliklerdir. Yani yemeklerde tercih edilen türün belirtileridir.
BESİN DEĞERİ
Aslında patlıcan o heybetli görüntüsüne rağmen, besleyici yönü zayıf bir sebzedir. 100 gram patlıcan 24 kalori verir ve içinde 1,1 gr protein, 0,2 gr yağ, 0,5 gr selüloz, 5,5 gr karbonhidrat vardır. Ayrıca yeterli miktarlarda kalsiyum, fosfor, demir ve çeşitli vitaminler (A, B, B2, niasin, C) bulunur.
Patlıcan bu yönleriyle kalp, karaciğer ve şekerden rahatsız olanlara tavsiye edilir. Yine selülozu yani lifi az olduğu için mide ve bağırsak hastalıklarına da çok iyi gelir. Uzmanlar patlıcanın hafif laksatif (yumuşaklık verici) ve idrar söktürücü bir özelliğe sahip olduğunu ve aynı zamanda karaciğerle pankreası olumlu bir şekilde etkilediğini belirtiyorlar. Sofra salgısında da artışa sebep olur.
Bunların yanı sıra patlıcanın taşıdığı A vitamini, fosfor ve kendine has bazı esanslarla sinirleri yatıştırma ve böbrekleri olumlu bir şekilde etkileme gibi bir özelliği de vardır. Kısaca söylemek gerekirse; patlıcan acı kabuğuna rağmen sağlık açısından oldukça yararlı özellikle sahip bir sebzedir.
Patlıcan kolesterolü düşürür, damar tıkanıklığına iyi gelir. Kan basıncı seviyesini sağlıklı düzeyde tutmaya yardımcı olur. Ayrıca kansızlığa karşı da faydalıdır.
Patlıcan lif ve düşük çözünürlü karbonhidratlar açısından çok zengin bir besin kaynağıdır. Böylece kan şeker seviyelerinin kontrolü için oldukça yararlıdır ve aynı zamanda glikoz emilimini kontrol edebilir. Bu özelliğinden dolayı tip 2 diyabet hastası insanlar için iyi bir seçenek olabilir.
İçerdiği fosfor ve A vitamini ile sinirleri yatıştırır. Kalp çarpıntısına iyi gelir. Kansızlığa iyi gelir.
Sindirim sistemine yardımcı olur. Bol miktarda lif içeren bütün sebze ve meyveler sindirim sistemi sağlığına çok ciddi katkıda bulunabilirler. Patlıcan da bol miktarda lif içerir, bu özelliğinden dolayı ayrıca kolon kanserine yakalanma riskini azaltır, ayrıca kabızlık sorunlarını ortadan kaldırabilir. Ayrıca mideyi güçlendirir.
Patlıcanın diğer önemli bir özelliği de antibakteriyal ve antioksidan özelliğidir. Bu özelliği sayesinde bünyede birçok hastalılara neden olan serbest radikaller ve virüslere karşı savunma sistemini kuvvetlendirir. Bol miktarda C vitamini içermesi bu özelliğini güçlendirir.
Patlıcan değerli ve oldukça ekonomik bir besindir. Düşük kalorili ve yağsızdır. Bu yüzden diyet yapanların temel besinidir. Sayısız yemeği ile sofralarınızın can simidi ve süsüdür. Zeytinyağı ile yapıldığında sindirimi daha kolay olur, lezzeti artar ve besleyiciliği çoğalır. Ancak patlıcanı çok fazla yağ kullanarak tüketmek yerine fırında közleyerek yenilmesi sağlık açısından önemlidir.
Prof. Dr. Sefa Saygılı
