Artık pek çok kimsenin rahatsızlandığında hemen internete girip anlamaya çalıştıklarını, internette araştırma yapma dürtüsünün hemen herkeste olduğunu görüyoruz.

Gerçekten Google ve benzeri arama motorları bu konularda bizlere neredeyse sınırsız bilgi vermektedir. Ama hangi bilginin faydalı hangisinin gereksiz olduğunu ayırt etmenin de zorluğunu herhalde söylemeye gerek yok. Kısacası internet, sağlık konusunda adeta dipsiz bir bilgi kuyusu gibidir.

Bazı hastalar doktora muayene için gittiklerinde, "İnternete girdim, benim şikâyetlerim falanca hastalığa uyuyor" diyebilmekte ve rahatsızlığını hekimle tartışabilmekteler. Hatta o kadar ileri gideni görüyoruz ki tedavi konusunda alternatifleri hekimiyle birlikte değerlendirmekteler. Kendilerine bir tedavi planı teklif edildiğinde, "İnternette baktım, o tedavi usulünün şöyle yan etki veya komplikasyonları olabilirmiş. Bir de şu tedavi öneriliyor, ne dersiniz?" gibi cevaplar verebilmektedirler. Veya interneti okuyarak hazırladığı soruları hekimine sorarak cevap arayabilmekteler.

Veyahut hekim olarak bir ilaç yazdığımızda hemen internete girip o ilâç hakkındaki yorumları, tabi ki daha çok olumsuz olanları okuyarak dudak bükebilmektedirler.

Aslında hastalarımızın böylesine bilgilenmesi bir açıdan hekim için değerli bir durumdur ve tedavi planı onların da olurunu alarak daha inandırıcı tarzda ve güvenli yapılabilir. Sağlıkları konusunda bilgili ve bilinçli olmak elbette iyi bir husustur. Hastalıkları konusunda hekimin vakit yetersizliğinden veremediği bilgileri ve tedaviye etkisi olacak pratik tavsiyeleri internette okuyarak faydalanabilirler.

İnternetin en iyi yönlerinden bir diğeri de, çeşitli sağlık sorunları olan insanlar için kurulan çevrimiçi grupların olmasıdır. Burada kimlik de belirtmeden en çekinilen dertler bile aynı hastalığı olanlarca yaşadıkları deneyimlere bağlı olarak cevaplanabilmektedir. Bu topluluklar giderek kronik hastalık çeken insanların zihinsel ve fiziksel sağlıkları açısından büyük önem taşır hale gelmiştir.

Benim esas değineceğim husus ise evhamlı, kuruntulu kişilikleri olanlar için internetin tam bir kâbus olabileceğidir. Böyle kişiler en ufak bir yakınmalarında hemen ciddi ve ölümcül olabilen hastalıkların belirtilerine bakıp kendisine ağır ve tabi ki yersiz, mesnetsiz bir rahatsızlığı yakıştırmaktadırlar. Ondan sonra gelsin çoğu gereksiz ve masraflı tahliller, filmler, tetkikler.

Ayrıca bazı özel sağlık kuruluşları ve sitelerinin her belirtide tehlikeli bir hastalığı ihtimal olarak sayıp korku salarak hastalarını artırmak istemeleri de insanların kuşku ve evhamını artırmaktadır. Bilgisayarı olan herkes internet sitesi açıp yayınlayabilmektedir. Bu bilgilerin denetlenmediğini ve tuzak olabileceğini bilmek üzücüdür. Yanlış şeylere inanarak, hekimin verdiği bilgiler internetten edinilen bilgilerle tutmadığı takdirde, bazı insanların doktorlarına güvenlerini yitirmesine sebep olabilmektedir.

Yine internette, tedavisi olmayan hastalıklar için kanıtlanmamış, bazen tehlikeli olabilen 'tedavi' yöntemleri, 'bitkisel gıda takviyeleri' satan sahtekârların kurduğu bir sürü site var. Bu siteler maalesef toplumun en savunmasız ve en çaresiz kesimini avlamakta, onları madden ve manen sömürmektedir.

Kuruntulu ve endişeli kişileri ise hasta olmadıklarını inandırmak da zor olmaktadır. "Önemli bir rahatsızlığın yok, bu yakınmaların evhama bağlı" denildiğinde bu defa başka bir doktorun kapısını çalmaktadırlar.

Tabi üzüntüleri, mutsuzlukları, hayatı kendilerine gereksiz yere zehir etmeleri ayrı.

Özellikle evhamlı hastalarıma internette hastalık araştırmayı bu yüzden yasaklarım. Çünkü saygın internet sitelerinde bile gereksiz yere korkutucu bilgilerin yer alabileceğidir.

Söz gelimi bir yerinizde ağrı var diyelim. İnternete girdiğinizde onlarca ihtimalden, tabi kanser gibi korkutucu hastalıklardan da bahsedildiğini görürsünüz. Sonra acaba soruları başlar ve evham alevlenir.

Bir de ilaçların prospektüslerini okumamalarını isterim. Çünkü orada nadir rastlanan yan etkilerin bile yasalarca yazılması mecburdur, onları kuruntu ederek kafasına takabilir, ilacı kullanmak istemeyebilir.

Hastalarımıza tavsiyemiz, internette kendinize teşhis koymak yerine hekiminize güvenin demek olacaktır.

Prof. Dr. Sefa Saygılı