Stres faydasız mı?

Stresin birbirinden değişik çeşitli anlamları vardır ve bu yüzden tarifini yapmak zorluklar taşır.

Kelime olarak: Baskı, zor, gerilim, gerginlik, bir şeye tatbik edilen kuvvet gibi manaları vardır.

Fiil olarak: Baskı altında kalmak, yüklenmek, zorlanmak gibi anlamları söz konusudur.

Bu yüzden stres kelimesinin anlamını ancak iki kelime ile karşılayabiliriz: «Yüklenme ve zorlanma.» Yani fiziki, psikolojik ve sosyal faktörlerin etkisi ile insanın halet-i ruhiyesinde (ruhsal durumunda) meydana gelen sıkıntı hali ve bunun hastalık olarak bedene yansımasına stres diyoruz.

Stres, sürekli olarak değişen çevremize uyum sağlamaya çalışırken yaşadığımız fiziksel ve duygusal zorlanmadır.

Organizmanın dengesini bozan herhangi bir durum olarak da izah edebiliriz.

"Kişinin başa çıkma yeteneğini aşan ya da zorlayan bir durum algılandığında organizmamızda ortaya çıkan bir tepkidir" de diyebiliriz.

STRESİN AZI KARAR

Stres sanki zararlı, istenmeyen bir şey olarak algılansa da aslında belli bir doza kadar bünyemiz için şart olan, hayatta kalmamız için gerekli olan durumdur. Bazı yararları şöyle sıralanabilir:

*Yaşama enerjimizi harekete geçirir

*Sorunları çözdükçe yaşama gücümüz artar

*Hayatın akışı içinde insan ilişkilerini artırır

*Güzelliklerin farkına varmamızı sağlar

*Kötülüklerden uzak durmak için prensip, değer, gelenek, kanunların oluşmasını sağlar

*Aile, akrabalık, arkadaşlık, dostluk gibi kurumların oluşmasına sebep olur

*Bu sebeplerden stresin hayatımızdan çıkması da ayrı bir strestir.

STRESİN KAZANIMLARI

Stres sayesinde birçok kazanımlar elde ederiz:

*Kontrol ya da seçim duygusu stres ile gelişir

*Yüksek amaç ve ilkeleri üstlenmek

*Sosyal bütünleşme

*Çevreye uygun bir meydan okuma ve heyecanla yaklaşma

*Olumlu duygular

*Kendini gerçekleştirme duygusu

BAZI ÖNEMLİ NOKTALAR

* Hızla gerçekleşen çok büyük değişiklikler stres nedeni olabilir

* Hem hoş, hem de hoş olmayan şeyler strese yol açabilir

* Stresin sebebi her zaman açıkça görülmeyebilir

* Stres, genellikle ilgili-ilgisiz olayların üst üste gelmesi sonucunda ortaya çıkar

* Stres genellikle başkaları tarafından daha açık görülür

* Stresin tesiri hadiseye bakış açısıyla değişir

* Her stres faktörü herkeste aynı tepkiyi vermediği gibi, bir kişi de değişik zamanlarda benzer stres faktörüne değişik tepkiler verebilir.

Prof. Dr. Sefa Saygılı