Karşımızdaki kişinin yüz ifadelerine, ses tonuna, tutum ve davranışlarına, bedeninin duruşuna bakarak ne düşündüğünü, ne hissettiğini az çok tahmin edebiliriz. Fakat karşımızdakinin düşüncelerini her an okuyabilmek mümkün müdür?
Bu konuda medyada sık olarak çarpıcı haberler çıkmakta, bilim insanlarının bu hayali gerçeğe dönüştürmek üzere olduğu yönünde bilgiler verilmektedir.
Meselâ böyle bir haberde şu ifadeler geçiyor: "Hollanda'da bilim insanları yoğun gayretlerden ve araştırmalardan sonra deneklerin akıllarından geçen düşünceleri kelimelere dökecek şekilde okuyan bir yöntem geliştirmeyi başardılar."
Acaba bu ve benzeri haberler doğru olabilir mi? Bilim insanları düşünce okuyan bir metot veya alet geliştirmiş olabilirler mi?
Bu konuyu araştırmak için öncelikle sinir kodunu bilmemiz gerekiyor. Sinir kodu; beynin işlenmemiş duyumsal verileri algılayan; hatıralara, kararlara ve anlamlara dönüştürmesine yardımcı olan yazılım, algoritma veya yasalar dizisine denir. Ancak sinir kodu henüz çözülememiştir ve yakın veya uzak zamanda da çözüleceğe benzememektedir.
Sinir kodu tam anlamıyla çözülebilseydi, prensipte bilimciler zihni hassas bir doğrulukla izleyebilir, yönlendirebilirlerdi. Sözgelimi şüpheli bir teröristin zihni taranarak geçmiş saldırılara dair planları araştırılabilirdi. Problem şu ki, tüm beyinler belli bir takım genel prensiplere göre işlese de, her insanın kendi geçmişiyle şekillenmiş olan sinir kodu kişiye özel yapıdadır.
Bu özel kalıpları anlamak için beynin bu belirli bilgileri nasıl şifrelediğini öğrenmek gerekir. Bunun için de her bir sinirin alışverişini algılayabilecek, ideal olarak milyonlarca elektrot ile diyelim bir kişinin aktivitelerini izlememiz gerekir. Aynı anda kişinin ne düşündüğünü, olabildiğince bize aktarması gerekirdi. Ancak bir kişiyi inceleyerek elde edeceğimiz bulgular, başka bir insanın sinyallerini yorumlamakta hiç işimize yaramayacaktır.
İşte beynin gizli dili olan sinir kodu, hiçbir zaman insanların düşüncelerini izinsiz okumaya yetecek kadar çözülemeyecektir. Kısacası başkalarının aklından geçenleri ve düşüncelerini aynen okumak mümkün değildir. Bu konuda çıkan haberler abartmadan ibarettir.
