Gördüğümüz ve bildiğimiz kadarıyla, alemler ve içindekiler; kesintisiz bir "yenilenme" yahut yeniden "var olma" hali yaşıyor. Bizim yüzeysel bakışımızla "cansız" dediğimiz katı, sıvı, gaz cinsinden maddelerin iç dünyalarında bile; "canlı"lığın işareti ve ispatı olan bir enerji dolaşıyor.
Eskiden beri dünyanın ve içindekilerin hal ve gidişine dair araştırmalar yapan bilim adamları; maddenin içindeki enerji bitince, hareket sona erince, hayatın da sona ereceğini söylüyorlar. Atalarımız, yaşanmışlıkların yansıması olarak bize bıraktıkları sözlü miraslarında; "Durgun su kirlenir, zehirlenir; akan su arınır, temizlenir" diyorlar.
İşte bu noktadan hareketle, insanın değişen ve gelişen şartlara uyum sağlayarak varlığını devam ettirebilmesi, etkinliğini ve yetkinliğini yeni ihtiyaçlara cevap verebilecek düzeyde tutarak hayatta kalabilmesi için; sürekli kendini güncellemesi, yenilemesi, yeniden var etmesi gerekiyor. Bunu branşlar, meslekler, meşguliyetler bağlamında ele aldığımızda; yapılması gerekenin adına, "diplomayı yenilemek" deniyor.
Şüphesiz, her yaş ve seviyedeki insanın kendisi ve çevresi için, özel yetki ve sorumluluk sahibi olanların üzerinde tasarrufta bulundukları kimseler için; öğrenme, bilgilenme, bilinçlenme sürecini aralıksız devam ettirerek sürekli diplomasını yenilemesi gerekir. Ancak , ortak kullanım alanımız olan dünyanın ve birlikte yaşadığımız hayatın gerçekleri ve gereklilikleri açısından; ailede annelerin ve babaların, okulda öğretmenlerin ve idarecilerin, camide imamların ve müezzinlerin, toplumda aydınların ve yöneticilerin kendilerini yenileme ihtiyaçları ya da zaruretleri, diğerlerine göre daha acil ve önemlidir.
Biz burada, bir doku örneği özelliği taşıyacak şekilde; yeni nesiller için rehber, önder, öncü rolü oynaması gereken öğretmenlerin üzerinde duralım. Diplomalarının içinde bulunması ve yenilenerek koruma altına alınması gereken müktesebatı; kısaca özetlemiş olalım.
EĞİTİMDE "2K+9N" FORMÜLÜ
Herhangi bir öğretmen, bizim "2K+9N" diye formüle ettiğimiz 11 temel soruya doğru ve tam cevaplar verebiliyorsa; mesleki formasyonunun, alan bilgisinin ve becerisinin, eğitim-öğretim-yönetim metod ve teknikleriyle ilgili müktesebatının resmi belgesi, bildirgesi olan diplomasının içi dolu demektir. Bunu, belli periyodlarla tekrar edip teyidini yapıyorsa; diplomasının yeniliği ve yeterliliğini koruduğu anlamına gelir.
1. Eğitim safha ve süreçlerinin ana unsuru, başrol oyuncusu "kim"dir? Hangi kabiliyetin ve kapasitenin sahibi olan, ne gibi kişisel özellikleri bulunan kimselere; kelimenin tam anlamıyla "öğretmen, muallim, müderris" denir?
2. Öğretmen, bildiklerini "kime" öğretecek; bulduklarını kiminle paylaşacaktır? Yetişme çağındaki çocuklar ve gençler; hangi tarife ve tanıma uyarak, hangi kurgu ve konsept içinde kalarak "öğrenci, talebe" sıfatını almış olacaktır?
3. Öğretmenin öğrenciye, muallimin talebeye "neyi" anlatması, aktarması gerekir? Yeni nesillere kazandırılması gereken temel değerlerin "muhteva"sı nedir?
4. Taraflar, bu zahmete; "niçin" katlanmış olacak? Kişi ve kurum, ülke ve toplum olarak; eğitim-öğretim-yönetim safha ve süreçlerin sonunda hangi "amaç"lara ulaşılacak?
5.Bu işin "metod"u, usulü, tekniği nedir? Öngörülen kısa, orta, uzun vadeli hedeflere; hangi yolla ve "nasıl" gidilebilir?
6.Adına "eğitim" dediğimiz hizmet ya da faaliyet; "nerede" icra edilecektir? Oluşturulacak çevre ve "ortam"da, hangi unsurlara yer verilecektir?
7.Eğitimin genel çerçevesi için de, özel alanları ve konuları için de; "ne zaman" sorusunun cevabı olmalıdır. Öngörülen müfredatın, hazırlanan mevzuat dahilinde hayata geçirilebilmesi için; sınıflara ve seviyelere uygun bir "süreç" planı yapılmalıdır.
8. Anlatılması ya da aktarılması gereken şeylerin; hangi safhada, "ne kadar" olacağı önemlidir. Tedrici tekamül esasına göre; ulaşılması gereken "düzey"in alt ve üst sınırları bilinmelidir.
9. Kullanılacak belgeler, bilgiler, mesajlar, muhtevalar, malzemeler, materyaller "nereden" temin edilecektir? Hangi "kaynak"lardan, kişilerden, kurumlardan istifade etme yoluna gidilecektir?
10. Alanına, konusuna göre değişmektle birlikte; her bir eğitim, öğretim, yönetim faaliyeti için muhtelif "araç ve gereç"lere ihtiyaç duyulur. Hangi mesajın ve muhtevanın, "nelerle" taşınarak transfer edilebileceği; oldukça önemli bir konudur.
11. Yapıp ettiklerimizin; bir "dayanak" üzerinden meşrulaştırılması gerekir. Mevzuat, müfredat, ilim, ahlak, hasılı öngörülen yahut kabul edilen temel değerler açısından; "neye istinaden" sorusunun cevabı verilmelidir.
Bu formül; diğer meslek ve meşguliyet alanlarında da uygulanabilecek genel bir şablondur. Diplomalarınız ne kadar yeni ve yeterli olursa; katma değer üretiminiz de o kadar yüksek olur.
