Bugünlerde yasak olmasa da sokağa çıkmıyor, kendimizi ve başkalarını korona virüsün müthiş hızlı ve korkutucu yayılmasından korumaya çalışıyoruz. Adeta evimizden kopmuş, ailelerimizi öncelikten çıkarmıştık. Şimdi ise evimize, ailemize dönme vakti. İşte bu fırsatla aile birliğimizi kuvvetlendirebilir, ailede sevgi ve bağlılığı artırabiliriz. İşte bu yazıyı bu düşüncelerle kaleme aldım:

Günümüzde aile kurumu içten ve dıştan sürekli saldırıya uğramakta; bu hücumlardan kaynaklanan yıpranma ve bozulma ile karşı karşıya kalmaktadır.

Eşlerin birbirlerinden beklentilerinin arttığı, ancak sorumluluk taşıma ve fedakârlıkta bulunmalarının azaldığı bir devirde yaşıyoruz. Bu da aileyi zorlamakta, bunalımlı ve geçimsiz çiftlerin sayısını hızla yükseltmektedir. Her geçen gün evliliklerin azalması, boşanmaların artması da bu gerçeği göstermektedir.

Hâlbuki aile kurumu, toplumların temelidir ve vazgeçilmez önemdedir. Yerini tutacak başka bir kurum da bulunmamaktadır. Bir milletin mutlu ve huzurlu olabilmesi, ileriye yönelik atılımlar yapması ailelerin sağlamlığıyla yakından ilgilidir.

Yıllardır uyumsuz çiftleri görür, problemlerini beraberce analiz etmeye ve çözüm yolları aramaya gayret gösteririm. Birçoğu bana, "Doktor bey, biz dıştan örnek aile gibi gösteriliriz. Ama durum zannedildiği gibi değil. Sizin de gördüğünüz üzere facia!" derler.

Geçmişte bir yazımda ülkemizde sorunlu evliliklerin çoğunlukta olduğunu ve mutlu çiftlerin oranının yüzde 30-40'a ancak ulaşabileceği tahminini belirtmiştim. Birçok okuyucu beni arayarak bu rakamın bile yüksek olduğunu, mutlu olan çiftlerin oranının daha da düşük olarak gördüklerini açıklama gereğini duymuşlardı.

"Bunu neye dayanarak söylüyorsunuz?" diye sorduğumda "Gerek bizim gerekse çevremizdeki akraba ve dostlarımızın evliliklerinden" şeklinde cevap vermişlerdi.

Kısacası durum zannettiğimden de daha vahimdi. Peki, çare ne?

Bu yazıda en çok karşılaştığım problemlerden yola çıkarak mutlu aileler haline gelmek için tavsiye edebileceğim 20 önemli çözüm yolundan söz etmek istiyorum.

Tabi ailelerde karşılaştığımız o kadar çok değişik dert ve geçimsizlik sebebine bunları uygulayarak son vermek mümkündür diye bir söylemde bulunmak büyük iddia olur. Ancak iyi niyetle ve elbette iki tarafın katılımıyla tatbik edildiğinde oldukça yararlı gelişmelerin olacağını da rahatlıkla söyleyebilirim.

Üstelik bu sıraladığım 20 anahtar tavsiyeyi sadece mutsuz aileler için değil, mutlu ve uyumlu olanların da uygulamaları halinde mevcut evliliklerini daha güzelleştirmelerinin mümkün olacağını belirtebilirim.

İşte evlilikleri mutluluğa götüren bu 20 yol:

1. Evliliklerinin her an daha iyiye gidebileceğine inanmalıdırlar. Mutluluk için gayrete ve emek harcamaya bıkmadan, usanmadan devam etmelidirler. Nasıl ki saksıdaki bir çiçeğin bile solmaması için güneşe uygun yerde tutarız, gereken aralıklarla ve miktarda sularız. Öyle de aile gibi bir kurum için elbette çok daha fazla uğraş gerekir, üstelik bu uğraş sürekli olmalıdır.
2. Çiftler karşısındakini değiştirmek yerine öncelikle kendilerini değiştirmeye, problemin kaynağını bu şekilde gidermeye istekli olmalıdırlar. Çünkü kendimizi değiştirmek elimizdedir ve daha kolaydır.
3. Evlilikteki karşılıklı sevgi ve saygıyı devamlı canlı tutmalıdır. Bunun için hediyeler almalı, eşin hoşuna gidecek karşılıklı jestler yapmalıdır.
4. Karı-koca iletişiminin temeli tebessümle, selâmla atılır. Erkek, eşiyle görüştüğünde muhakkak tebessümle ilk adımını atmalı ve yine güler yüzle halini hatırını sormalıdır. Kadın da yine aynı şekilde eşine karşılık vermeli, gününün nasıl geçtiğini merak etmelidir.
5. Evlilikte bazen eleştiri de gerekebilir. Eleştirinin etkili olabilmesi isteniyorsa, muhakkak ki eşin egosu hedef alınmamalı, rencide edilmemeli ve başkalarının yanında yapılmamalıdır. Yani kişiliği değil problem olan davranışını hedef almalıdır.
6. Eşler birbirlerini oldukları gibi kabul etmelidirler. Eşlerinin iyi yönlerini görmeye çalışmalı ve öne çıkarmalı, beğenmedikleri taraflarını ise görmezlikten gelmeli ve önemsememelidirler.
7. Eşler birbirleriyle iyi bir dost ve arkadaş olmalıdırlar. Eşlerin hem sevgili ve ortak, hem de iyi bir dost olmaları evliliğin iyiye gittiğini gösteren mühim bir işarettir.
8. Eşlerin birbirine daha çok zaman ayırmaları gerekir. Hakikaten derinlikli ve kalıcı bir arkadaşlık böyle kurulabilir ve eşler birbirlerinin en yakın dostu ancak böyle olabilirler. Bunun için de sıkça beraber gezi ve pikniklere gitmeleri, birlikte etkinliklere katılmaları, yemek yemeleri ve çay-kahve içmeleri tavsiye edilir.
9. Eşler birbirlerine moral desteği vermeli, hep desteklemelidirler. Mutlu çiftler bir diğerini her fırsatta olumlu yönlerden teşvik eder, özellikle sıkıntılı ve dertli zamanlarında yanında olur. Her eş her zaman onu destekleyen ve onun yanında olan biri (yani eşi) olduğunu bilmelidir. Bu da eşin kendine güvenini artırır, moralini yükseltir.
10. Mutlu çiftler birbirleriyle iletişim sırasında kibardır, sevgi ve saygı doludur. Birbirlerini kırmamaya, incitmemeye azami dikkati gösterir.
11. Yine uyumlu çiftler çocuk eğitiminde birlikte hareket eder, birbirleriyle çelişkiye düşmekten kaçınırlar. Disiplin konusunda tutarlı hareket ederler.
12. Mutlu çiftler birbirlerini üzecek davranış ve sözlerden dikkatle kaçınırlar.
13. Aralarında problem ve farklı düşünce ortaya çıktığında eşler uzlaşmaya istekli birbirlerinin ihtiyaçlarını karşılamaya hazır olmalıdırlar.
14. Sofraya beraberce oturmaya, sohbet ve muhabbet içinde yemeye özen göstermelidirler. Aralarında samimiyet kurmayı ve geliştirmeyi, iletişimin gereği olarak görmelidirler.
15. Sık sık televizyonsuz, akıllı cep telefonsuz bire bir, göz teması kurarak saatler geçirmeye ve sohbet etmeye vakit ayırmalıdırlar.
16. Aile dışındaki kişilerle (özellikle aile büyükleriyle) iyi geçinmelidirler. Aynı zamanda da ailenin bağımsızlığına müdahale etmelerine fırsat vermemeleri gerekir.
17. Doğum günü, evlilik yıldönümü, kandil ve bayramlar birlikte kutlanmalı ve hediyeler alınmalıdır.
18. Her evlilikte görüş ayrılıkları ve tartışmalar olabilir. Ancak bu tartışmaları, "Ben haklıyım, ona haklı olduğumu ispat edeceğim" niyeti ile değil de "Doğru olanı bulalım veya ortak bir noktaya gelelim" anlayışı ile kibar bir şekilde yapmalıdırlar. Ve kesinlikle bu tartışmalar karşılıklı hakarete, birbirlerini aşağılamaya, hele kaba kuvvete varmamalıdır.
19. Evliliklerin mutlu şekilde devamı için iki taraf da niyetli ve istekli olmalıdır.
20. Son olarak ailenin birliği ve dirliği her şeyden önemli olmalı, mutlu ve huzurlu olarak evliliği sürdürmeyi ilk hedef olarak görmelidirler.

Evet, evliliklerin mesut ve uyumlu olarak devam edebilmesi için günümüzde daha fazla bir dikkat ve emek vermek gerekir. Bunun için yapılabilecek belli başlı noktaları böyle sıralayabiliriz.

Aile kurumu; her geçen gün daha bir artan dış dünyanın tehlike, tehdit, stres ve gerginliklerine karşı bir korunma yeri, adeta birer kaledirler. Eşler ve çocuklar orada rahatlar, huzur bulurlar. Bunun için de karşılıklı uyulması gereken kurallar, davranışlar vardır. İşte burada sıraladığımız 20 husus bu açıdan önemlidir.

Prof. Dr. Sefa Saygılı