Seneler önce bir devlet bankasının genel müdürünün evinin kapı önünün resmi çok satan bazı gazetelerde çıkmıştı. Kapıdaki çıkarılmış ayakkabılardan yola çıkılarak eve ayakkabısız girilmesi görüntülenmiş, genel müdür alay konusu edilmiş, köylü ve gelişmemiş olarak görülmüştü. Şehirli olan, beyaz olan ayakkabı ile evine girerdi. Yansıtılan zihniyet buydu.
Bilindiği gibi dünyanın en mutlu ülkelerinin başında İsveç gelir. İnsanların mutluluk kriterlerini sıraladığınızda ve yapılan anketlerle birlikte değerlendirdiğinizde durum böyledir.
'Birleşmiş Milletler (BM) Sürdürülebilir Kalkınma Çözümleri Ağı' tarafından hazırlanan son Dünya Mutluluk Raporu yayınlandı. Vatikan'da bulunan Papalık Bilim Akademisi'nce yenilerde açıklanan bu rapora göre dünyanın en mutlu ülkesi Finlandiya çıkmış. Finlandiya'yı sırasıyla Norveç, Danimarka, İzlanda, İsviçre, Hollanda, Kanada, Yeni Zelanda, İsveç ve Avustralya takip ediyormuş. Türkiye ise Belarus ile Pakistan'ın arasında, 156 ülkenin sıralamasında 74. sırada yer alıyormuş.
Geçtiğimiz yıl bu mutlu ülkelerden İsveçlilerin dengeli ve mutlu yaşamlarının sırlarını araştıran bir kitap yayınlandı. İşte bu kitaptan öğrendiğimize göre İsveçliler de haber olan banka genel müdürümüz gibi, daha doğrusu genelde Türk milleti gibi hanelerine ayakkabılarını kapıda çıkararak girmektelermiş. Bu da İsveç evlerinin çok temiz olmasını sağlayan faktörlerden biriymiş. Evlerinde toz zerrelerine, örümcek ağına ve çamur izine pek rastlanmazmış. İsveçliler bu hususta kesin prensip sahibi ve kararlı imişler. Bir kahve içimi gelen misafirler bile ayakkabılarını çıkarıp içeri girerlermiş.
Bu adetleri de bilimsel araştırmalarca destekleniyormuş. Ayakkabı tabanlarından alınan bir kesitte Escheria coli ve Salmonella gibi çok sayıda hastalık yapıcı bakterinin yanı sıra insan ve hayvanlardan gelen bağırsak ve dışkı bakterilerinin izine rastlanmış. Çamur, kir ve mikroplar ayakkabılarda zaten bulunmaktaymış.
Ayrıca ayakkabıları çıkarmak, döşeme ve halıları korumanın da en iyi yoluymuş. Ayrıca üst katta oturanlar ayakkabısız olduklarında tepelerinde dolaşan topuk sesi olmadığı için altta oturanlara gürültü rahatsızlığı vermiyormuş.
Bu yüzden İsveç evlerinde kapıda ayakkabı koyacak yerler olurmuş. İsteyenlere şık terlikler veya çoraplar veriyorlarmış. Böylece evleri hem temiz kalıyor hem de misafirleri daha rahat ediyormuş.
Üstelik sadece İsveç'te değil çoğu Asya ülkesinde ve Japon kültüründe eve girerken ayakkabılar çıkarılır. Genellikle temizlikle ilgili olan bu ritüelin Asya ülkelerinde veya Japonya'da görülmesinin sebebi ise bu kültürlerde yerde yemek yeme alışkanlığının olmasından kaynaklanıyormuş.
Ancak çoğu Avrupa ve Amerikan ailesinin evlerine ayakkabıyla giriliyor. Yapılan bilimsel çalışmalar ise ayakkabı çıkarma gibi hijyenik davranışın aslında ne kadar doğru olduğunu ve hiç de hafife alınmaması gerektiğini söylüyor. Çünkü dışarıda giyilen ayakkabılar ile zararlı bakteriler ve başka pislikler ev içine bulaştırılabiliyor. Ayakkabıların altı günlerce, hatta haftalarca bakterilerin yaşaması için uygun bir ortam oluşturuyor. Bu da bakteri ve pisliklerin evin her tarafa yayılmasını sağlıyor. Başta çocuklar olmak üzere herkes tehlike altına giriyor.
Ayakkabı çıkarıldığında sağlıklı ve temiz bir evde yaşamış olmanın yanı sıra ayakların rahatlaması da sağlanıyor. Böylelikle ayaklar hava alarak mantar gibi hastalıklara karşı korunmuş oluyor.
İşte son günlerdeki koronavirüs salgını ile eve girerken ayakkabı çıkarmanın önemi arttı. Artık kendini şehirli sayan ve bu fiili küçümseyenlerin bile böyle yaptıklarını, yapmak zorunda kaldıklarını görüyoruz.
Bizdeki Batı hayranlarının, eve ayakkabı ile girmekle kendini şehirli veya Batılı sananların kulakları çınlasın.
Prof. Dr. Sefa Saygılı
