Arama
Bilim ve düşüncenin arka planındaki başrol
Émilie du Châtelet, Batı'da kadınların düşünen bir varlık olarak görülmediği, haklarının bulunmadığı bir zamanda tarihe adını yazdırdı. Hem filozof, matematikçi, fizikçi hem de yazar, çevirmen, bilim ve düşünce kadınıydı. Einstein'in ünlü formülünü 150 yıl öncesinde keşfetti. Tercüme ettiği Newton'un kitabı geçerli kaynak olarak yüzyıllarca geçerliliğini korudu.
Filozof, matematikçi, fizikçi, yazar, çevirmen olan bilim ve düşünce kadını Émilie du Châtelet, Gabrielle-Émilie Le Tonnelier de Breteuil ismiyle 17 Aralık 1706 yılında dünyaya geldi. Evlendikten sonra soyadını değiştirdiği için eserlerini Madam la Marquis du Chastellet adıyla yayınladı. Daha sonrasında bilim dünyasında da tanınacağı şekliyle Émilie du Châtelet oldu.
Daha ufak yaşlarında İtalyanca, Latince ve İngilizce biliyordu. Babası yüksek rütbeli bir memurdu. Bu sebeple de dönemin önde gelen bilim adamları ve matematikçileri evlerine sık sık ziyarette bulunurlardı. Émilie, eve gelen misafirlerinden adeta büyüleniyordu.
Annesi kızının bilimle ilgilenmesinden ne kadar rahatsız olsa da babası kızını bu konuda destekledi. Émilie'nin en büyük talihsizliği ise kadınların bilim ve eğitimden yoksun bırakıldığı dönemde doğmuş olmasıydı.
1725 yılında yani 19 yaşındayken 15 yaş büyük Auxois valisi Marquis Florent du Chatelet ile evlendi. Henüz genç yaşta evlenmesi ve ilk evliliğinden olan çocukları ile hayatı ne kadar zorlaşsa da matematikten hiç kopmadı. Vali olan eşinin sayesinde dönemin ünlü yazarlarından biri olan Voltaire ile yakından dostluk kurdu. Voltaire ile birlikte felsefe ve bilim üzerine araştırmalar yapıp yazılar yazdı.
Evliliği ve çocuk sahibi olması bile bilime karşı duyduğu sevgiye engel olamadı. Dönemin önde gelen matematikçilerinden özel dersler aldı. Sosyal hayatında geniş bir bilim çevresine sahip olduğu için bilgisine bilgi kattı.
Fizikçi ve matematikçi yönüyle daha çok tanınsa da bunun yanında bir filozof ve düşünür tarafı da vardı. Doğa felsefesi, tanrı, din konularında kendisine ait birçok felsefi kitap ve makale yayınladı. Ayrıca çekim yasasından yola çıkarak Dünya ile Ay arasındaki ilişkide yorum yapabilecek astronomik bilgiye de sahipti.
Émilie'nin vurguladığı en önemli şey bilginin deneyimle doğrulanması gerekliliğidir. Onun için insan bilgisini ve eylemini ön planda tutan evrensel ilkeler evrensel bir varlığın gerekliliğidir. Çünkü böyle bir başlangıç yoksa tüm bilgimiz görecelidir.
Enerjinin korunumu kanunu, maddenin de bir enerji formu olduğu göz önüne alınarak, evrendeki toplam enerji miktarının değişmesinin imkansız olduğunu söyleyen yasa anlamına gelir. Enerjiyi ilk olarak Gottfried Wilhelm Leibniz vis viva (yaşam gücü) cinsinden tanımladı. Pek tabi birçok farklı görüşü de yanında getirdi. O dönemde meşhur vis viva tartışmaları da düzenlendi. Bu tartışmalara sadece erkekler katılabiliyordu. Émilie de erkek kostümleri giyerek tartışmalara gizliden katılıyordu. Hatta bu tartışmalara katılan ilk kadın da oydu.