Arama
Düşünce aleminin sultanı: İbnü'l Arabi
İslam düşünce ve ilim tarihinin en büyük isimlerinden biri olarak kabul edilen Muhyiddin İbnü'l Arabi, Endülüs'te başladığı ilim yolculuğunu Şam'da tamamlar. Selçuklular ve Osmanlılara etki ederek Anadolu'nun manevi imarında büyük rol oynayan İbnü'l Arabi, yazdığı üç yüzden fazla eserle bugün hala ilim dünyasının gündeminde olan bir isim. Gelin, Osmanlı padişahlarının özel bir hürmet gösterdiği alime yakından bakalım.
İbnü'l Arabi Anadolu'da
🔷 İzzeddin Keykavus'un hocası olan Mecidüddin İshak ile dost olan İbnü'l Arabi, onunla birlikte Bağdat, Diyarbakır, Malatya, Sivas ve Konya'ya gider. Anadolu'da bulunduğu süre içerisinde ilim ve irfan meclisleri oluşturur, talebe yetiştirir.
🔷 Osmanlı devletinin mânevî kurucusu Şeyh Edebâli Dımaşk'ta öğrenim görürken İbnü'l-Arabî'nin sohbetlerine katıldığı rivayet edilir.
İzzeddin Keykavus kimdir?
Türkiye Selçuklu Sultanı olan I. İzzeddin, saltanatı döneminde ülkesini dünyaya ve denizlere açan sahil ve limanlar kazandıran kişidir. Ayrıca Sivas'ı devletin başkenti yapmıştır.
En çok yaşadığı şehir: Şam
🔷 Şam şehri dönemin önemli siyasi, ilmi ve kültürel merkezlerinden biridir. İbnü'l Arabi hayatının geriye kalan kısmını burada geçirir. Öğrencilerine de bu şehirde yaşamalarını tavsiye eder. Zira o devirde Dımaşk'ta altı yüz civarında müderris olduğu bilinir.
🔷 İbnü'l Arabi, burada Benu Zeki ailesinin himayesinde kalır. Çok sayıda eserini Şam'da yazar ve burada dersler verir. Eyyubilerin elinde bulunan şehirde iki yüzden fazla medrese, cami, zaviye gibi yapılar bulunur.
Dımaşk ne demektir?
Şam'ın eski adıdır. "Kardeş kanı" anlamına gelen bu isim, Hz. Âdem'in oğlu Kabil'in, kardeşi Habil'i Şam'ın kuzeyindeki Kasyûn Dağı'nda öldürdüğüne inanıldığından ötürü verilmiştir.
İbnü'l Arabi'nin mezarı
🔷 1240 yılında Şam'da vefat eden büyük alim, Kasiyun Dağı eteğindeki Salihiye'de yer alan "Benu Zeki" ailesinin kabristanına defnedilir.
🔷 Yavuz Sultan Selim Mısır seferi dönüşünde uğradığı Şam'da ilk iş olarak İbnü'l-Arabî'nin kabrini aratır ve bulunan yere derhal mescid, medrese ve tekkeden oluşan bir külliyenin yapılmasını emreder. Osmanlı devleti, İbnü'l Arabi'nin türbesi ve camisine son döneme kadar bakar, hatta görevli tayin ederek bu kişiye maaş bağlar.
Eserleri
🔷 Hayatını ilme adayan büyük isim, yazdığı kitapların listesini çıkardığı" el-Fihrist" adlı meşhur eserinde 248 kitabının adını zikreder.
🔍 Bir Bilgi
Osman Yahyâ, 1958 yılında İbnü'l-Arabî'nin eserlerinin tesbit ve tasnifi üzerine Fransızca olarak gerçekleştirdiği doktora çalışmasında toplam 856 eseri inceleyerek haklarında bibliyografik bilgi verir.
🔷 Büyük ismin başlıca önemli eserleri şunlardır:
▶ el-Fütûhâtü'l-Mekkiyye
➡ İbnü'l Arabi'nin en büyük eseridir. Kendi eliyle yeniden yazdığı otuz yedi ciltlik nüsha İstanbul'da Türk ve İslâm Eserleri Müzesi'ndedir. Kelime-i tevhid, tahâret, namaz, zekât, oruç ve haccın sırları ile pek çok kavramı bu eserinde açıklayan İbnü'l Arabi, eserde pek çok şiire de yer verir.
Mutlaka okumanız gereken 100 kitap
▶ Fusûsü'l-hikem ve husûsü'l-kilem
➡ Sadreddin Konevi'nin eliyle yazılan bu eser de Türk ve İslam Eserleri Müzesi'ndedir. İbnü'l Arabi'nin bütün fikirlerinin özeti sayılan eserde, yirmi yedi peygamberin her birinin hikmetlerine izafeten yirmi yedi bölüm yer alır.
◾ Eserin ana temasının "insân-ı kâmil" olduğu söylenebilir. Peygamberler tarihi yoğun olarak işlenen kitapta, onların hayatları üzerinden bir okuma yapılır.
⏩ Türk ve İslam Eserleri Müzesi nerede?
İstanbul'da bulunan Türk-İslam eserlerini topluca kapsayan ilk müzedir. Sultanahmet Meydanı'nda bulunan müzeye giriş Gülhane Parkı'nın içinden de gerçekleşir.