Arama
Cumhuriyet devrinde bir Osmanlı Efendisi: İbnülemin Mahmud Kemal
İbnülemin Mahmut Kemal İnal, Osmanlı Devleti'ne 33 yıl boyunca çeşitli görevlerde hizmet etti. Kuvvetli bir inanca, güçlü bir hafızaya ve geniş bir tarih bilgisine sahipti. Son dönem Osmanlı şairleri, müzisyenleri, sadrazamları ve hattatlarına dair kaleme aldığı eserleriyle bu kişilerin unutulmalarını önlemeye çalıştı. Ölümünün yıldönümünde, kültür hayatına yaptığı hizmetlerle İbnülemin Mahmud Kemal'in hayatını siz Fikriyat okuyucularıyla buluşturuyoruz.
Ardından Mekteb-i Mülkiyye'nin yatılı kısmına kaydoldu, ancak buradan öğrenimini bitirmeden ayrılıp dinleyici olarak Mekteb-i Hukuk derslerine devam etti.
İbnülemin, resmî eğitiminin yanında zamanın geleneklerine uygun olarak, küçük yaşta önce babasından daha sonra da konaklarına gelen dönemin tanınmış hocalarından özel ders aldı.
Bunlar arasında Mehmet Akif ile birlikte eğitim gördükleri Akif'in babası Fatih müderrisi İpekli Mehmed Tâhir Efendi de bulunur.
1916'da Şura-yı Devlet azalığına, 1921'de Osmanlı devletinin resmi yayın organı olan Takvim-i Vekâyigazetesi müdürlüğüne, 1922'de Divan-ı Hümayun Beylikçiliği'ne atandı.
İstanbul Hükümeti yıkılınca Bab-ı Alî'deki görevi sona erdi.
Osmanlı Devleti'ne yıllar boyu çeşitli görevlerde hizmet eden İbnülemin, Sultan Abdülhamid devrinde Yıldız Sarayı arşivinde görev yaptı.
Burada mevcut dokümanlar üzerinde detaylı çalışmalar yaparak, araştırmacıların kullanabileceği bir arşiv oluşturdu.
İbnülemin'in kendi adıyla zikredilen ve 29 ciltten oluşan bu katalog, şimdi Başbakanlık Osmanlı Arşivi ismini taşıyan kurumda, orijinal haliyle araştırmaya açıktır.
Hazine-i Evrak 1927'de Başvekâlet Osmanlı Arşivi'ne devredilince Tasnif Heyeti lağvedildi, İbnülemin'in buradaki görevi de sona erdi.
Tasnif Heyeti'nin lağvedildiği 1927'de İbnülemin, kurucularından olduğu İslam Eserleri Müzesi'nin Müdürlüğü'ne tayin edildi. 1935'de emekli oluncaya kadar bu görevde kaldı.
İbnülemin Mahmud Kemal İnal, bu görevlerin yanı sıra Kütüphaneler Tasnif İşleri Müşavirliği ile İslam Ansiklopedisi Müşavirliklerinde de bulundu.
1939 sonunda Mısır Veliahdı Prens Mehmed Ali Tevfik'in daveti üzerine İstanbul'daki Türk ve İslâm Eserleri Müzesi'ne benzer bir kurumun düzenlenmesi ve sergilenecek eserlerin seçimi için Reîsülhattâtîn Kâmil Akdik ile birlikte Kahire'ye gitti.
Bu görevi yerine getirerek 19 Şubat 1940'da İstanbul'a döndü.