Arama
Dünya haritasını ilk çizen alim: İdrisi Şerif kimdir?
Zamanında İspanya'da seyahat günlüğü tutmak büyük bir tutkuya dönüşmüştü; öyle ki, bundan ilham alan İdrisi dönemin en kapsamlı Dünya atlasını hazırladı. 15 yıl boyunca bu iş üzerinde çalışan İdrisi, binlerce gezgin ve yolcuyla görüşmeler yaparak daha önce haritaya geçirilmemiş bazı bölgeleri de içeren yetmiş tane doğru harita hazırladı. Avrupa ve Asya kıtalarıyla Afrika kıtasının ekvatorun kuzeyinde kalan bölümlerini Marco Polo'dan tam iki yüzyıl önce haritaya aktaran İdrisi'nin hayatını derledik.
İdrîsî'ye göre, mıknatısın demiri çekmesi gibi yer de cisimleri çekmektedir, bırakılan cisimlerin yere düşmesinin nedeni de bu çekim kuvvetidir.
Kitap, Ortaçağ İslam dünyasında yerküre üzerine yazılmış, kapsamlı ve sistematik çalışmalardan biridir ve Avrupa hakkında gerçeğe en yakın bilgileri veren ilk yapıt olma özelliğini taşır.
İdrîsî'nin 12'nci yüzyılda İslam dünyasında yaptığı bu çalışmalar, Avrupa'daki haritacılık çalışmalarını doğrudan etkilemiş, tasviri ve matematiksel coğrafya alanlarındaki çalışmalara uzun yıllar boyunca hem Doğu'da hem de Batı'da kaynaklık etmiştir.
İdrisi, dünyayı ekvatorla ikiye ayırmakta ve güney yarım kürenin, sıcaklığından dolayı canlıların yaşamasına elverişli olmadığını söyledikten sonra kuzey yarım küreyi yedi iklim halinde ekvatordan kuzeye doğru incelemekte ve her iklimi batıdan doğuya doğru çeşitli bölgelere ayırmaktadır.
İdrîsî, Dünya'nın çevresini de 22,900 mil olarak hesapladı. Dünyanın çevresinin ekvator noktasında 24,902 mil olduğu düşünüldüğünde, İdrîsî bu ölçümünde fazla yanılmamıştı.
Orta Çağ'da yazılmış en büyük coğrafya eserlerden biri olan İdrîsî'nin Ufukları Geçmek İsteyen İçin Bir Eğlence adlı eserinde arkeoloji, etnografya, tarih, antropoloji, doğa bilimleri ve coğrafya dâhil olmak üzere Dünya hakkında Orta Çağ'da mevcut olan bilgilerin tamamına yakınını bir araya getirirken bahsettiği her şehrin koordinatlarını veriyordu.
Prof. Dr. Fuat Sezgin, İslam Uygarlığında Astronomi, Coğrafya ve Denizcilik isimli kitabında, Asya kıtasının yeniden şekillendirilerek iyileştirilmesinin yanı sıra Me'mun'un haritasında olmayan bir dizi iç deniz ve nehre yer vermesi nedeniyle İdrîsî'nin haritasının önceki haritalara göre dikkat çekici nitelikte olduğunu söylüyor.
İdrîsî'nin haritası sonraki yıllarda Avrupa'da çizilen haritalar üzerinde derin izler bıraktı.