Arama
Hanımların hatibi; Esma bint Yezid (ra)
Esma bint Yezid, zeki ve cesur bir hanım sahabiydi. Açık sözlü olmasının yanında, düşündüğünü en güzel şekilde ifade ederdi. Yapısı gereği azimli olan Esma (ra)'nın bir derdi vardı. Allah Resulü'nün (sav) yanında ilmini genişletmek varken; ev işleriyle, ip eğirmekle ya da diğer uğraşlarla meşgul olmak zorundaydı. Bir gün bu sıkıntısını Resulullah'a (sav) arz etti. Aldığı cevap hem onun hem de tüm hanım sahabilerin içini rahatlatmıştı. Esma (ra) o günden sonra "hatibetü'n-nisa" yani hanımların hatibi lakabıyla anıldı. Esma bin Yezid'in (ra) tüm hanımlara örnek olacak hayatını sizler için kaleme aldık.
▪ Esma'nın (ra) bu sözlerini ciddiyetle dinleyen ve takdir eden Efendimiz (sav), etrafını aydınlatan bir gülümseme ile ashabına, "Siz bir kadından, din konusunda sorduğu bir soruda bundan daha güzel söz işittiniz mi?" dedi.
▪ Daha sonra, bir kadının eşiyle güzel geçinmesinin ve sıcak bir yuva inşa etmesinin bu saydığı tüm üstünlüklere denk olduğunu, söyledi. Ve bu haberi diğer tüm hanımlara ulaştırmasını istedi. Efendimiz (sav) hem Esma'nın (ra) hem de tüm hanımların içini ferahlatmıştı.
▪ Bu olaydan sonra Esma "hatîbetü'n-nisâ" lakabıyla anıldı.
(x) Savaşlarda gösterdiği cesaretle tanınan kadın sahabi: Ümmü Umare
▪ Esma (ra) artık hanımların sözcüsüydü. İçinden çıkılmayan bir durum olduğunda hanım sahabiler hemen Esma'nın (ra) yanına gelirdi. Allah Resulü'ne (sav) iletmek istedikleri bir şey olduğunde hemen Esma (ra) devreye girerdi.
▪Esma (ra) Hz. Peygamber'den (sav) 81 hadis rivayet etmiş olup bunların 55'i Ahmed b. Hanbel'in Müsned'inde ve Kütüb-i Sitte'de bulunmaktadır.
▪ Kütüb-i Sitte'de yer alan hadisler;
➡ "Esmâ bint Yezîd (radıyallâhu anhâ) anlatıyor: "Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) buyurdular ki: "Allah'ın İsm-i Âzam'ı şu iki âyettedir:
1- "İlahınız, tek olan ilahdır, ondan başka ilah yoktur. O Rahmân ve Rahîm'dir."(Bakara 163).
2- Âl-i İmrân sûresinin baş kısmı: Elif-Lâm-Mim. O Allah ki, O'ndan başka ilah yoktur, O Hayy ve Kayyûmdur" (Âl-i İmrân 1-3)."
[EbûDâvud, Salât 358, (1496); Tirmizî Daavât 65, (3472).]
Esma bint Yezid radıyallahu anhâ anlatıyor:
➡ "Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'ın oğlu İbrahim öldüğü zaman Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm ağladı. Ona taziyede bulunan kimse -ki bu, ya Ebu Bekr ya da Ömer radıyallahu anhüma idi- "(Ey Allah'ın Resûlü!) Allah'ın hakkını tazim etmeye en çok hak sahibi olan kimse sen (değil mi)sin!" dedi. Bunun üzerine Resûlullah: "Göz ağlar, kalp üzülür. Biz Rabbimizin razı olmayacağı söz söylemeyiz" (dedi. Sözünü, İbrahim'e hitaben şöyle tamamladı:) "Eğer ölüm doğru bir vaad ve herkese şamil umumî bir haber olmasaydı ve arkada kalan, önden gidene hiç kavuşmayacak olsaydı ey İbrahim, biz şu anda duyduğumuzdan çok daha büyük bir üzüntü çekecektik. Biz gerçekten senin için çok hüzünlüyüz."
Kaynak: Kütüb-i Sitte sf. 3254
➡ Esma bint Yezid radıyallahu anhâ anlatıyor:
"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm, zırhını bir yahudinin yanında, bir miktar zahire mukabili rehine bırakılmış olarak vefat etti."
Kaynak: Kütüb-i Sitte sf. 3514
➡ Esma bint Yezîd radıyallahu anh anlatıyor:
"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm'a bir yemek getirilmişti. Bize de teklif edildi. "İştihamız yok" dedik. Aleyhissalâtu vesselâm: "Açlıkla yalanı birleştirmeyiniz" buyurdular.
Kaynak: Kütüb-i Sitte sf. 3731
➡ Esma bint Yezîd radıyallahu anhâ anlatıyor:
"Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm (bir gün): "Size en hayırlınızı haber vereyim mi?" diye sordu. "Evet! Ey Allah'ın Resûlü!" dediler. "Sizden o kimseler en hayırlıdır ki, onları görenler aziz ve celil olan Allah'ı hatırlarlar" buyurdular."
Kaynak: Kütüb-i Sitte sf. 3972
Görüldüğü zaman Allah'ın hatırlandığı kullardan maksat, va'z u nasihat etmeyi, sohbetlerinde uhrevî meseleleri ele almayı âdet edinmiş kimselerdir. Bunlar dillerinden zikir düşmez, çokça ibadet ederler. Başkaları onları bu hal üzere görmeye âdeta şartlanmıştır, bu sebeple görür görmez Allah'ı hatırlarlar.
▪ Esma'nın (ra) ilme, öğrenmeye olan merakı ve cesareti cihadda da kendini gösterdi.
▪ Esma bint Yezîd'in Hayber Gazvesi ile Mekke'nin fethine katıldığı, Yermük Savaşı'nda çadırının direğiyle dokuz Bizans askerini öldürdüğü rivayet edilir.
▪ Dımaşk'a yerleşen ve orada vefat eden Esma (ra), tüm hanımlara, Müslüman bir kadının ailesine bakarken, ilim öğrenirken ya da savaş meydanında cesaretiyle neler yapabileceğini göstermiştir.
Özge Özkul
ozge.ozkul@fikriyat.com.tr
Kaynaklar: Diyanet İşleri Başkanlığı, Sahabe Hatıraları; Kütüb-i Sitte