Arama
Hz. Hasan kimdir? Hz. Hasan'ın İslam'a katkıları...
Peygamber Efendimizin (sav) sevgili torunu, Hz. Ali ile Hz. Fatıma'nın ilk çocuğu olan Hz. Hasan İslam tarihindeki önemli şahsiyetlerden biridir. Küçük yaşta Allah Resulü'nü (sav) gördüğü için çocuk sahabilerden sayıldığı rivayet edilir. Kulağına bizzat Rasulullah (sav) ezan okur ve ardından Hasan ismini koyar. Doğumundan sonra saçları tıraş edilerek, ağırlığınca gümüş tasadduk edilir. Hz. Ali, oğluna Harb ismini vermek istese de bunu öğrenen Efendimiz (sav) ona savaş anlamına gelen Harb isminin yerine, güzelliği ve iyiliği ifade eden Hasan ismini uygun görür.
🔸Hz. Ali'nin vefatından sonra Küfeliler içerisinde önemli bir isim Kays b. Sa'd b. Ubâde, Hz. Hasan'a gelerek "Allah'ın kitabı, Peygamber'in sünneti ve ihtilalcilerle savaşmak üzere sana biat edelim" dedi. Hz. Hasan "ihtilalcilerle savaşmak üzere" şeklindeki ifadeye son derece karşı çıktı. Sadece "Allah'ın kitabı, Peygamber'in sünneti sözü" üzerine biatı kabul etti.
Böylece İslam tarihinde beşinci halife oldu. Hilafet dönemi takriben beş buçuk ay sürdü. Bu süreç önemli bir tarihi dönem olarak kaynaklarda yer aldı.
🔸Muaviye'nin hilafet yolu Hz. Osman'ın ölümüyle birlikte açıldı. Hz. Hasan'ın halife seçilmesiyle de fiiliyata geçmiş oldu. Hz. Hasan taraftarlarını ve Kûfelileri kendi safına çekmek için yoğun bir faaliyet başlattı. Hilafeti kendisine bırakması karşılığında iki defa mektup gönderdi.
🔸Hz. Hasan bu mektupları cevaplamadı. Muaviye bu tavrı görünce ordu topladı. Irak'a doğru yola çıkardı. Hz. Hasan da bir öncü kuvvet topladı ve Ubeydullah bin Abbas'ı (babasının amcasının oğlu) öncü komutan yaptı, yanına da yardımcı olarak Kays b. Sa'd b. Ubâde'yi verdi.
🔸Hz. Hasan'ın Kufeliler'e güveni yoktu. Babasına karşı olan ihanetlerini görmüştü. Nitekim de öyle oldu. İki öncü kuvvet de karşılaştığında Muaviye'nin öncü komutanının rüşvet teklifini kabul ettiler. Hz. Hasan zaten bu tablodan iyi bir sonuç çıkmayacağının da farkındaydı. Muaviye nihayetinde bir barış ortamı oluşturdu ve iki tarafın da kabul ettiği bir barış oldu.
🔸Rivayetlerde Muaviye, Hz. Hasan'a boş bir sayfa göndererek (altında imza yer alıyor) önereceği bütün şartları kabul edeceğini söylediği yazar. Bu antlaşma şartlarında yer alan birkaç önemli husustan biri eski defterlerin yeniden açılmaması… Yani geçmişe ilişkin intikam alınmaması… Hz. Osman'ın katlinden bu yana çok büyük hadiseler meydana geldi, bunları mahkemeye taşımak başka bir sıkıntı ortaya çıkaracaktı.
🔸Kısaca erdemliğini burada da gösterdi. Kufelilerden hayır olmadığını gördü. Muaviye de kan akmasını istemiyordu. O nedenle Hz. Hasan'ın ilk şartı Medine, Irak ve Hicaz hatlarında Cemel ve Sıffin gibi savaşlarda olaylara karışmış hiç kimseden hesap sorulmayacaktı. Kendi öncü birliklerinin komutanlığını yapan ve yanındaki 10 kişiye dokunulmayacaktı.
🔸Hz. Hasan, bu koşulları kabul eden Muaviye'ye Kufe Mescidi'nde yanında bulunan akrabalarıyla, babasının arkadaşlarıyla birlikte biat etti. Ve böylece İslam tarihinde birlik yılı olarak anılan bir olayı gerçekleştirmiş oldular. Hz. Hasan burada biatten sonra bir karar daha aldı. Hayatını Kufe'de devam ettirirse siyasetin içine çekileceği ihtimali her zaman söz konusu olacaktı. Bunun için Muaviye'yi rahatlatmak amacıyla Medine'ye gitti ve 49 yılına yani vefatına kadar orada yaşadı.
Özge Özkul
ozge.ozkul@fikriyat.com.tr