Arama
İlim, kültür ve medeniyete ışık tutan Müslüman alim: İbnü’n-Nedim
İbnü'n-Nedim, 10'uncu yüzyılda yaşayan, İslam bilim tarihine yaptığı katkılarla adını tarihe altın harflerle yazdıran bir alimdi. Çok yönlü ve iyi bir eğitim görmüş; devrin ilim, kültür ve sanat çevreleriyle yakın ilişki kurmuş ve farklı konularda pek çok kitaba ulaşma imkanına sahip olmuştu. Kaleme aldığı bibliyografi eseri olan El-Fihrist'te çeşitli dinler, mezhepler, ilimler ve sanatlar hakkında bilgiler vermiş; bu alanlarda yazılmış eserleri ve bunların muhtevalarını ve müelliflerini tanıtmıştı. Erken dönem İslam bilim tarihi ile ilgili pek çok eserin varlığına ilişkin bilgi, İbnü'n-Nedim'in sayesinde günümüze ulaşmıştır.
Verdiği bilgilerle ilim dünyasına ışık tutan el-Fihrist "makale" adını taşıyan 10 bölümden oluşmakta ve her bölüm "fen" başlığıyla alt bölümlere ayrılmaktadır.
Birinci bölüm çeşitli milletlerin konuştuğu diller, kullandığı yazılar ve bunların özelliklerinin yanı sıra mukaddes kitaplar, Kur'an-ı Kerim, kıraat ilmi ve kurrâlara ayrılmıştır.
Üçüncü bölümde tarih, siyer âlimleri ve bunların eserleriyle kâtipler, divanlar, nedimler, mûsikişinaslar tanıtılmakta ve eğlenceye dair konulara yer verilmektedir.
Dördüncü bölüm şiir ve şairler, beşinci bölüm kelâm ve İslam'da kelâm akımları hakkındadır. Altıncı bölüm fıkha ve fıkhî mezheplere ayrılmış olup eserin en geniş kısmıdır.
Dokuzuncu bölüm Kaldeliler, Sâbiîler, Maniheistler, Mezdekîler gibi eski Mezopotamya ve Pers din ve kültürlerinin uzantısı olarak varlıklarını devam ettiren din, mezhep ve kültürleri, onuncu bölüm de İlkçağ'dan itibaren eski kimya alanındaki çalışmaları içermektedir.
Eserde birinci bölümün ikinci kısmında Yahudi ve Hristiyan kutsal kitaplarına da temas edilmekte, Yahudi âlimlerinden sadece Saîd b. Yûsuf el-Feyyûmî'ye (Saadiya Gaon) yer verilmekte, ayrıca bazı Hristiyan din âlimleri tanıtılmaktadır.
Onun 1870'te ölümü üzerine Johannes Roediger ve August Mueller eksikleri tamamlayarak 1871-1872'de neşri gerçekleştirmişlerdir. Bu çalışma ilk olmasına rağmen bazı Grekçe ve Latince isimlerin doğru olarak tespiti ve çeşitli indeksleriyle sonraki neşirlerden daha kullanışlıdır.
Ancak sadece Paris, Viyana ve Leiden nüshalarına dayandığı ve el-Fihrist'ten iktibasta bulunan diğer klasik kaynaklarla karşılaştırılmadığı için bunda çok sayıda eksik ve okuma hatası mevcuttur.
Buradan hareketle Flügel neşrinin birçok yanlış ve eksiklik içerdiğini ortaya koymuştur. Mustafa eş-Şüveymî Chester Beatty, Süleymaniye ve Köprülü kütüphanelerindeki yazmaları esas alarak mevcut basmalarıyla da karşılaştırmak suretiyle eserin ilk dört makalesini 1985'te yeniden yayımlamış, Bayard Dodge ise 1970'te bir giriş, dipnot ve zengin indekslerle birlikte el-Fihrist'i İngilizceye çevirmiştir.
_____________________________________________
*** Fikriyat.com'un ürettiği özel içeriklere ulaşmak için tıklayınız: https://www.fikriyat.com/fikriyat-ozel
***Podcast kayıtlarıyla İslam'dan fıkha, edebiyata, tarihe dair bilgiler içeren programları dinleyebilir ve güncel olayların tarihte yer alan örnekleriyle, edebiyattan sanata dair birçok içeriği de takip edebilirsiniz: https://www.fikriyat.com/podcast
***Dijital medyanın tüm mecralarında yer alan Fikriyat.com sosyal medyada da aktif olarak faaliyet gösteriyor:
TWITTER: https://twitter.com/fikriyatcom
INSTAGRAM: https://www.instagram.com/fikriyat/
FACEBOOK: https://www.facebook.com/fikriyat/
PODCAST'LER: https://www.fikriyat.com/podcast
MOBİL UYGULAMASI https://play.google.com/store/apps/details?id=com.turkuvaz.fikriyat
Ayrıntılı bilgi: https://www.fikriyat.com/kultur-sanat/2020/07/10/dijital-medyaya-yeni-bir-soluk-getiren-mecralar-fikriyatcom-ve-vav-radyo
------------------------------------------------------------------------------
Bilgi: Sitemizde ve sosyal mecralarımızda bulunan içeriklerimizi kaynak göstermek şartıyla paylaşabilirsiniz.