Arama
İlk katarakt ameliyatını yapan Müslüman hekim: Ammar bin Ali
İslam medeniyetinin yetiştirdiği en büyük göz hekimlerinden birisi olan Ammar bin Ali, tarihteki ilk katarakt ameliyatını yapan kişidir. Müslüman hekim, çalışmaları ile "oftalmoloji" yani görme yolları ve cerrahisinin babası kabul edilir. Avrupa'da ders kitabı olarak okutulan eserlere imzasını atan Ammar bin Ali'nin uyguladığı tedaviler onun kendi tecrübelerinin ürünüdür. Peki, Ammar bin Ali ilk katarakt ameliyatını nasıl yaptı?
💠Tıbbın İslam medeniyetinde gelişme göstermesinin nedeni, İslam inancının, insan yaşayışı ve sağlığına verdiği önemden kaynaklanır. Bundan dolayı hekimler de hastaları tedavi ederken zarar görmemesi için oldukça özen gösterirdi.
💠 Örneğin, ameliyat öncesinde hastanın bayıltılması ile ilgili olarak haşhaş otu, kelebek ve banotu suları kullanılırdı. Bu sular bir süngere emdirilerek güneşte tutulur ve ameliyat sırasında tekrar nemlendirilmek suretiyle hastanın burnu önüne yaklaştırılarak koklatılıp hastanın bayılması sağlanırdı.
💠 Hasta bu sayede derin bir uykuya dalar ve ameliyatın acılarını asla hissetmezdi. Medeniyetimizde asırlar boyu kullanılan bu narkoz çeşidi, Batı dünyasında 1844'te kullanılmaya başlandı.
💠 Müslüman hekimlerin Batılılardan çok daha ileride oldukları önemli alanlardan biri de göz hastalıkları ve tedavileriydi. Müslüman tabipler bu konuda büyük bir itina göstermişti.
💠 Özellikle İbnü'l-Heysem'in ortaya koyduğu optik alanındaki buluşları tıbbın bu şubesini bir hayli geliştirdi. İslam medeniyetinde optik alanındaki görüş ve tespitler asırlar boyunca aşılamadı.
💠Migren ile göz hastalıklarının ilişkisi konusunda önemli tespitler yapan Müslüman tabipler bu alanda büyük başarılar elde etmiş iken Batılı doktorlar ise bu düzeyin çok gerisinde kalmışlardı.
💠 İslam âlimleri, yaptıkları önemli çalışmalarıyla diğer pratisyenlerden kendilerini ayırmaya çaba sarf etti. Tabiplerin mesleğe başlarken uzmanı olmaları gereken tıbbî bilgi için bir ölçüt olması gerektiğini savundular.
💠 Medeniyetimiz içinde yetişen Şeyzerî, 13. yüzyılda hekimlerin Huneyn b. İshak'ın "Fî Mihneti't-tabîb" adlı eserinde verilen talimata göre sınavdan geçirilmelerini istedi.
💠 Göz hekimleri Huneyn'in "al-ʿAşr makālât fi'l-ʿayn"ının muhtevasından, kırık çıkıkçılar Aeginalı Paul'ün tıp ansiklopedisinin altıncı kitabından ve cerrahlar Galen'in "On the Composition of Simple Drugs according to Kindsimtihana" adlı kitabından sorumlu tutulurdu.
💠 İslam medeniyetinde tabiplerin önem verdiği alanlardan biri de göz hastalıklarıydı. Gözün anatomisini gösteren eserler kaleme alan hekimler, bu alanca birçok keşif yaptı ve bulgularını kitaplaştırdı.
💠 Avrupalı tıp tarihçisi Julius Hirschberg, İslam medeniyetinin altın çağında 30 kadar oftalmoloji yani göz hastalıkları üzerine eser yazıldığını bunlardan 14 tanesinin günümüze ulaşabildiğini belirtir. Bu çağın önemli önemli göz hekimlerinden biri de Ammar bin Ali'ydi.
