Arama
Matbaanın asıl kurucusu Mehmed Said Efendi kimdir?
Osmanlı'nın önemli diplomatı Yirmisekiz Çelebi Mehmed Efendi'nin oğlu olan Mehmed Said Efendi, bürokraside önemli görevlerde bulundu. Fransa ziyareti sırasında, matbaayı yakından görüp, inceledi. İlk Türk matbaasının kurulmasında ve işletilmesinde İbrahim Müteferrika'nın rolü büyüktü. Fakat Yirmisekiz Çelebizade Mehmed Said Efendi'nin, bu işteki payı zamanla unutuldu. Peki, matbaanın açılmasında nasıl bir rol üstlenmişti?
I. Mahmud'un cülûsunu tebrik için gelen Şerbatof'a karşılık, fevkalâde elçi sıfatıyla önce Rusya'ya ve oradan sefaretle İsveç'e gitti. Görünürde İsveç'e XII. Şarl'a verilmiş parayı tahsil için gönderilmişti. Fakat gönderilmesinin asıl sebebi, İsveç ile Rusya arasında bir ittifakın yapılıp yapılmadığının araştırılmasıydı.
İsveç'in malî durumunun bozukluğu sebebiyle XII. Şarl'ın borcunu tahsil edilemese de Mehmed Said Efendi'nin gayretleriyle daha sonra Osmanlı-İsveç ittifakı gerçekleşti.
Mehmed Said Efendi, İsveç'ten dönerken Lehistan'dan geçti. Burada Rusya-Lehistan ilişkilerine dair malumat toplayarak 28 Eylül 1733 İstanbul'a döndü.
Burada 3 ay 10 gün süren yolculuğu anlatan sefaretname, İsveç hakkında bilinen ilk ve tek sefaretname olma özelliğini taşır.
Fransa'da bulunduğu dönemde ressamlardan büyük ilgi gören Said Efendi'nin birçok resmi yapıldı. Said Efendi'nin elçiliği Paris'ten başlayarak Avrupa'da yeni bir "Turquerie" dalgasına yol açtı.
İstanbul'a döndükten sonra sadrazamlığa kadar yükselen Said Efendi, bu görevden azledildikten sonra çeşitli vilayetlerde valilik yaptı.
Mehmed Said, Paris'te babası Yirmisekiz Çelebi Mehmed Efendi'den daha çok dolaşarak çevre edindi. Fransa'yı dikkatli bir biçimde gözlemleyen Said Efendi, buradan İstanbul'a getirdiği kitaplar, elbise ve mobilyalar İstanbul'da Batı modasının yayılmasına sebep oldu.
Paris'te elçi iken gönderdiği tablolar neticesinde Türk minyatür sanatında yeni bir çığır açıldı. Bu resimleri gören minyatürcüler, bilhassa Levnî minyatürle Batı üslûbu arasında yeni bir tarz geliştirdi.
Mehmet Said Efendi'nin, tıpla ilgili devaların farklı dillerdeki karşılıklarını veren eser bir sözlük niteliğinde olan Ferâidü'l-müfredât adlı eseri bulunur. Bu eseri kaleme almasındaki asıl sebep, Arapça, Farsça, Türkçe, Yunanca ve Latince önemli kitaplarda yer alan bilgileri tasnif ederek bir fihrist meydana getirmekti.
Maraş valisiyken 1761 Kasım'ının sonlarında vefat eden Said Efendi, Kuşluk Hamamı denilen bir hamam, Sarıyer'de bir tekke ve Yûşâ tepesinde bir mescid yaptırmış, Kuşluk Hamamı'nı Şeyh Murad Tekkesi'ne vakfetmişti.